O ένας έχει εργαστεί ως Digital Art Director & UX Designer στην Αμερική. Ο άλλος, με σπουδές στη Φυσική Αγωγή, έχει δουλέψει ως πωλητής σε μεγάλη πολυεθνική εταιρεία στην Αθήνα. Και ενώ αυτοί οι δρόμοι μπορεί μπορεί να μοιάζουν… αταίριαστοι, ο Μπομπ Αλεξανδρόπουλoς και ο Στάθης Λυμπερόπουλος αποφάσισαν να μείνουν στην Ελλάδα και να πάρουν στα χέρια τους το λάδι της οικογένειας τους. Δημιουργώντας το brand Paradosie.
Ο Μπομπ Αλεξανδρόπουλος μιλά στο It’s Possible για το πως αποφάσισαν να κάνουν αυτό το βήμα, εξηγεί τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας επιχειρηματίας στην Ελλάδα, ενώ απαντά και στο αν χωρά καινοτομία σε ένα τόσο παραδοσιακό προιόν.
Όπως γράφετε στο site σας, η οικονομική κρίση σας οδήγηση σε μια εσωτερική αναζήτηση. Τι ακριβώς συνέβη και πως φτάσατε στην ενασχόληση με το brand σας;
Η αναζήτηση προϋπήρχε. Ανέκαθεν μου άρεσε η Ιστορία και έψαχνα να βρω τις ρίζες μου. Ίσως έχει να κάνει ότι γεννήθηκα και έχω περάσει πολλά χρόνια της ζωής μου στην Αμερική. Ήμουν όμως απασχολημένος με τις δουλειές και δεν υπήρχε χρόνος να δω και λίγο πιο πέρα από αυτές. Εργάζομαι ως Digital Art Director & UX Designer. Είναι μια δημιουργική δουλειά με ευρύ φάσμα εφαρμογών, αλλά και ιδιαίτερα απαιτητική από πλευράς χρόνου.
Πριν από τέσσερα περίπου χρόνια βρέθηκα με τον ξάδερφό μου Στάθη, στα Φιλιατρά Μεσσηνίας από όπου καταγόμαστε. Προερχόμαστε και οι δύο από αγροτικές οικογένειες. Ο Στάθης, αρκετά μικρότερος, με σπουδές στη Φυσική Αγωγή, εργαζόταν ως πωλητής σε μεγάλη πολυεθνική εταιρεία στην Αθήνα. Τη δεδομένη στιγμή όμως, η οικονομική κρίση μας είχε οδηγήσει να έχουμε κοινούς προβληματισμούς για το πως θα συνεχίσουμε. Ο Στάθης στο ξεκίνημα, εγώ πιο προχωρημένος, αλλά και για τους δυο μας το μέλλον στην Ελλάδα φαινόταν δύσκολο.
Υπήρχε πάντα η σκέψη για φυγή στο εξωτερικό. Για μένα όμως αυτή ήταν η εύκολη λύση.
Θα μπορούσα να επιστρέψω στην Αμερική. Όμως η Αμερική είναι αρκετά μακριά και δεν θα είχα πολλές ευκαιρίες να επισκέπτομαι την Ελλάδα. Θα προτιμούσα κάπου στη Βόρεια Ευρώπη. Ο Στάθης είχε ζήσει μέσα από το πρόγραμμα Erasmus στην Ισπανία και μου έλεγε τις εμπειρίες του. Αναφέρθηκε στον συγκάτοικο του και σε μερικούς φίλους από τη Σουηδία, που είχαν ενθουσιαστεί με το ελαιόλαδο της οικογένειάς μας που είχε πάρει μαζί του στην Ισπανία. Παρόλο που βρίσκονταν στην κατεξοχήν χώρα παραγωγής ελαιόλαδου, οι Σουηδοί έβρισκαν πολύ πιο ενδιαφέρον το οικογενειακό μας ελαιόλαδο. Συνειδητοποιήσαμε ότι το “λάδι” που είχαμε κληρονομήσει από τις οικογένειές μας και θεωρούσαμε δεδομένο, ίσως ήταν κάτι περισσότερο…
Στην πρώτη ευκαιρία στείλαμε δείγμα στο χημείο. Το αποτέλεσμα ήταν να επαληθεύσει αυτό που πιστεύαμε. Το “λάδι” της οικογένειας ήταν ένα αρίστης ποιότητας εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, με πολύ χαμηλή οξύτητα! Τότε ήταν που θυμηθήκαμε τα παλιά, όταν ήμασταν παιδιά, τα καλοκαίρια με τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας, τις ιστορίες τους, τις ανέμελες στιγμές αλλά και τις αγροτικές ασχολίες στο εξοχικό μέσα στους ελαιώνες. Τότε σκεφθήκαμε ότι ήταν κρίμα να έχουμε ένα τέτοιο ποιοτικό προϊόν και να το δίνουμε σε εξευτελιστική τιμή σε εμπόρους που το προωθούσαν στην Ιταλία για συσκευασία και πώληση ως Ιταλικό. Κάπου εκεί γεννήθηκε το brand Paradosie. Μια προσπάθεια να αναδείξουμε την αξία του και να εξάγουμε το ελαιόλαδο αυτό. Ταυτόχρονα όμως να διατηρήσουμε τη “γνώση”, τη σοφία των προηγούμενων γενιών, και να πετύχουμε μια σύζευξη παραδόσεων και νέων πρακτικών για την βιώσιμη ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας στην Ελληνική επαρχία και την προστασία του περιβάλλοντος.
Τελικά, πόσο εύκολο η δύσκολο είναι να είσαι επιχειρηματίας μέσα σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης;
Ανεξάρτητα από την οικονομική κρίση, το να είσαι επιχειρηματίας προϋποθέτει ρίσκο. Εκτός από το επιχειρηματικό ρίσκο, στην Ελλάδα είχες να αντιμετωπίσεις τη γραφειοκρατία αλλά και μια νοοτροπία καχυποψίας που δυσκολεύει τις συνεργασίες. Η οικονομική κρίση ήρθε και προστέθηκε στα προβλήματα αυτά κάνοντας ακόμα πιο δύσκολη τη δημιουργία επιχείρησης.
Τα τελευταία χρόνια βέβαια έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες και έχει βελτιωθεί λίγο η κατάσταση. Υπάρχει και η δυνατότητα μικρο-χρηματοδοτήσεων ανεξάρτητα από τις τράπεζες.
Όμως, πέρα από τη σύσταση, και η απλή συντήρηση μιας νέας εταιρείας εξακολουθεί να είναι δύσκολη υπόθεση όταν καλείσαι να πληρώνεις φόρους και εισφορές ακόμα και με μηδενικά κέρδη, μέχρι να χτίσεις πελατολόγιο. Το φορολογικό αλλά και το ασφαλιστικό σύστημα, αλλάζουν συνέχεια και είναι δύσκολο να φτιάξεις ένα επιχειρηματικό πλάνο, να υπολογίσεις αν “βγαίνουν” τα νούμερα.
Εμείς, είχαμε την τύχη να συμμετάσχουμε στο Orange Grove Athens Incubation program της Ολλανδικής πρεσβείας στην Αθήνα για νεοφυής επιχειρήσεις. Ως μέρος του Orange Grove Athens, λαμβάνουμε σημαντική τεχνική και συμβουλευτική υποστήριξη. Επίσης, είχαμε την ευκαιρία να συμμετάσχουμε στο Farming the Future, Agrifood Startup Acceleration Program, από τους IdeaHackers και του Orange Grove, (υπό την αιγίδα των Πρεσβειών της Ολλανδίας και των Η.Π.Α.). Ήταν μια εμπειρία που μας βοήθησε να καθορίσουμε τους επόμενους επιχειρηματικούς στόχους μας.
Τι περιλαμβάνει το brand σας;
Το Paradosie είναι ένα δυναμικό brand ως ιδέα που εξελίσσεται. Είμαστε ακόμα σε αρχικό στάδιο. Αυτή τη στιγμή περιλαμβάνει το άριστης ποιότητας εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο της οικογένειας μας, που αποτελεί και τον ιδεολογικό πυρήνα της φιλοσοφίας του brand Paradosie. Δεν επαναπαυόμαστε όμως σε αυτό. Σκοπός μας είναι η αλλαγή νοοτροπίας γενικότερα στον τόπο δραστηριοποίησής μας και η σταδιακή μετατροπή της συμβατικής καλλιέργειας όλων των ελαιοδένδρων σε βιολογική, με τη ταυτόχρονη υιοθέτηση νέων, φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών καλλιέργειας, για την ελαχιστοποίηση του ανθρακικού αποτυπώματος στον πλανήτη μας.
Χωρά καινοτομία σε ένα παραδοσιακό προϊόν;
Πάνω σε αυτόν ακριβώς τον συνδυασμό στηρίζεται η φιλοσοφία του brand Paradosie! Καινοτομία και Παράδοση είναι δυο λέξεις που είναι παρεξηγημένες και θέλουν προσοχή. Συμμετείχα πρόσφατα στο πρώτο Global Goals Jam που έγινε στην Αθήνα και οργάνωσε το Orange Grove μαζί με το Service Design Network Greece, για το σχεδιασμό δράσεων προς επίτευξη των παγκόσμιων στόχων για βιώσιμη ανάπτυξη. Κάθε καινοτομία επιφέρει και συνέπειες. Καινοτομία ήταν κάποτε και η εισαγωγή της χρήσης του πλαστικού. Οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές για το περιβάλλον. Σήμερα γίνεται παγκόσμια προσπάθεια να μειωθεί ή και να καταργηθεί η χρήση του.
Εμείς πιστεύουμε ότι αυτά που κληρονομούμε από τις προηγούμενες γενιές εμπεριέχουν πολύτιμες γνώσεις εμπειρίας χιλιάδων χρόνων. Κυριαρχεί μια υπεραπλουστευμένη αντίληψη μιας συλλήβδην αποστασιοποίησης και αφαίρεσης της παράδοσης από τη ζωή μας ως προϋπόθεση για “πραγματική” προοδευτική ανάπτυξη. Αυτή καταδικάζει την ανθρωπότητα να κάνει τα ίδια λάθη με τις παλαιότερες γενιές και να βρίσκεται αντιμέτωπη με τα ίδια αλλά και μεγαλύτερα προβλήματα στο μέλλον.
Υπάρχουν και σκέψεις για μεγάλες επενδύσεις στον χώρο, με δημιουργία μέγα-ελαιοτριβείων και ελαιοκαλλιέργειας μεγάλης κλίμακας, με σκοπό να πέσει το κόστος παραγωγής και να γίνει πιο ανταγωνιστικό το Ελληνικό ελαιόλαδο στις παγκόσμιες αγορές. Η μαζικότητα βέβαια, εμπεριέχει τον κίνδυνο μαζί με το κόστος παραγωγής να υποχωρήσει και η ποιότητα. Ο όγκος παραγωγής Ελληνικού ελαιόλαδου είναι πολύ μικρός στην παγκόσμια παραγωγή και ο μόνος τρόπος να ξεχωρίσει είναι με το να διατηρήσει την πολύ καλή ποιότητα.
Εμείς, όταν λέμε καινοτομία, εννοούμε στην ουσία αλλαγή νοοτροπίας.
Στα παλιότερα χρόνια, οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας καλλιεργούσαν τις ελιές με τρόπο που σήμερα ονομάζεται “βιολογικός”. Στα νεότερα χρόνια εισήχθησαν καινοτομίες με χρήση φυτοφαρμάκων για την αντιμετώπιση ζιζανίων και βακτηριδίων, αλλά και χημικών λιπασμάτων για μεγαλύτερη απόδοση των δέντρων. Η αλόγιστη χρήση έφερε νέα προβλήματα όπως τη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα αλλά και την εμφάνιση νέων ανθεκτικών ασθενειών από τη γενικότερη υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος. Χρειάζεται ισορροπία. Με τις γνώσεις που έχουμε από τη σύγχρονη επιστήμη και με τη χρήση νέων τεχνολογιών, μπορούμε να αναδείξουμε και να αξιοποιήσουμε παραδοσιακές τεχνικές για να βρούμε λύσεις σε σύγχρονα προβλήματα. Λύσεις που θα μειώνουν το ανθρακικό αποτύπωμα που αφήνουμε με την καλλιέργεια της ελιάς και που σέβονται το περιβάλλον.
Για παράδειγμα, η Τυνησία, μια μεσογειακή χώρα που είχε μείνει “πίσω” στην παραγωγή ελαιόλαδου, κατάφερε να μετατρέψει το μειονέκτημά της σε προτέρημα και να αναδειχθεί σε αναδυόμενη δύναμη στην παγκόσμια παραγωγή βιολογικού ελαιολάδου. Τις δεκαετίες που εμείς “αναπτυσσόμασταν” και αποκτούσαμε καλύτερη οργάνωση και πρόσβαση σε λιπάσματα και φυτοφάρμακα, η Τυνησία δεν είχε τη δυνατότητα να κάνει το ίδιο. Αυτό τελικά οδήγησε σήμερα τη χώρα αυτή να είναι σε θέση να “γυρίσει” εύκολα την παραγωγή ελαιόλαδου σε βιολογική αφού το μόνο που έλειπε ουσιαστικά ήταν η οργάνωση σε κρατικό επίππεδο και η επίσημη πιστοποίηση της παραγωγής με παράλληλες οικονομικές ενισχύσεις για αύξηση των παραγωγών.
Αν σας έλεγα να επιλέξετε 5 ελληνικά παραδοσιακά προϊόντα, τα οποία μπορούν να ξεχωρίσουν εντός και εκτός συνόρων, ποια θα βάζατε στην λίστα;
Γενικότερα, η Ελλάδα είναι τυχερή που έχει διατηρήσει ποιοτικά προϊόντα. Πιστεύουμε ότι δεν έχουμε ως χώρα εκμεταλλευτεί την ιστορία μας για την προβολή των παραδοσιακών προϊόντων μας. Θυμάμαι κάποτε που είχα βρεθεί σε ένα μεγάλο Super Market στην Αϊόβα, στην καρδιά της Αμερικής, είχα εντυπωσιαστεί από μια μεγάλη καλοσχεδιασμένη πινακίδα που διαφήμιζε: Kalamata Olive Bread! Όλοι αναγνωρίζουν στο όνομα Καλαμάτα της ελιές και το λάδι! Στην εποχή μας ειδικά, όπου κυριαρχεί σε παγκόσμιο επίπεδο η τάση προς ένα πιο υγιεινό τρόπο ζωής δεν είναι τυχαίες οι αναφορές στη Μεσογειακή διατροφή. Ή ακόμα και τα κινήματα των vegeterians και vegans, μαζί με την προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, δείχνουν ότι υπάρχει πρόσφορο έδαφος για τα προϊόντα μας. Εκτός από το ελαιόλαδο, στην περιοχή μας, στα Φιλιατρά, υπήρχε στο παρελθόν μεγάλη παραγωγή σταφίδας. Στην κεντρική πλατεία της πόλης υπάρχει ένα μεγαλειώδες, Φλωρεντιανής τεχνοτροπίας συντριβάνι, που αντίστοιχο στην Ελλάδα βρίσκει κανείς μόνο στην Πάτρα. Δεν είναι τυχαίο. Είναι κατάλοιπα του πλούτου που είχε φέρει η σταφίδα. Η Πάτρα και τα Φιλιατρά είχαν την μεγαλύτερη παραγωγή σταφίδας στην Ελλάδα. Βέβαια τότε η σταφίδα ήταν περιζήτητη για διαφορετικούς λόγους από ότι είναι σήμερα που θεωρείτε super food. Μιλάμε για την εποχή που το Βικτωριανό Λονδίνο φωτιζόταν τις νύχτες από λάμπες που χρησιμοποιούσαν για καύσιμη ύλη ένα παράγωγο από επεξεργασία της σταφίδας για να αναπαράγουν φως.
Οι ελιές, το μέλι, όπως επίσης τα διάφορα βότανα, τσάι του βουνού, χαμομήλι, φασκόμηλο, ρίγανη είναι μερικά ακόμα που ταιριάζουν στην ανάγκη του κόσμου για μια πιο φυσική και υγιεινή ζωή.
Βλέποντας τα δεδομένα σήμερα, τελικά εκείνη η εσωτερική αναζήτηση θεωρείτε ότι σας οδήγησε στον σωστό «προορισμό»;
Όπως ανέφερα, είμαστε σε ένα αρχικό στάδιο. Προβλήματα υπάρχουν πολλά. Στη φιλοσοφία του brand Paradosie όμως σημασία έχει ο δρόμος “…Να εύχεσαι να ‘ναι μακρύς ο δρόμος, γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.” Και οι γνώσεις που έχουμε μαζέψει μέχρι τώρα μας ενθαρρύνουν να συνεχίσουμε και να προχωρήσουμε στους στόχους μας. Ως επιστέγασμα των προσπαθειών μας ήρθε πέρυσι και το πρώτο μας βραβείο: The Olympia Health & Nutrition Awards – SILVER STANDARD OF EXCELLENCE for High Phenolic Extra Virgin Olive Oil
Paradosie® – May 17, 2018.
Παράλληλα, η ανταπόκριση του κόσμου που δοκιμάζει το ελαιόλαδό μας στη Βόρεια Ευρώπη, μας επιτρέπει να βλέπουμε με αισιοδοξία το μέλλον των προσπαθειών μας.
Σήμερα σχεδιάζουμε τα επόμενα βήματά μας. Αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες του κοινού μας και ετοιμαζόμαστε για τη νέα σοδειά. Παράλληλα, ανταποκρινόμαστε στις απαιτήσεις με στοχευμένες αλλαγές και βελτιώσεις στην εικόνα μας, την επικοινωνία και στον τρόπο δράσης.
Ο Neil Gaiman σε ένα παιδικό βιβλίο του, γράφει πως “τα παραμύθια είναι κάτι παραπάνω από αλήθεια: όχι επειδή μας λένε ότι υπάρχουν δράκοι, αλλά επειδή μας λένε ότι οι δράκοι μπορούν να νικηθούν”. Με έναν τέτοιο τρόπο λειτουργεί η Παράδοση για εμάς! Οι ιστορίες του παρελθόντος έχουν να μας αποκαλύψουν τις λύσεις για το μέλλον μας.
