Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε κάποιον που αποπνέει σοφία. Αυτοί είναι οι άνθρωποι τους οποίους εμπιστευόμαστε όταν βιώνουμε δυσκολίες ή στους οποίους απευθυνόμαστε όταν χρειαζόμαστε boostάρισμα. Τι κάνει όμως αυτούς τους ανθρώπους τόσο σοφούς;
Η Monika Ardelt, με σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, ορίζει τη σοφία ως «συνδυασμό γνωστικών, στοχαστικών και συμπονετικών ιδιοτήτων». Στην έρευνά της, η Ardelt βρήκε αρκετά χαρακτηριστικά που συνήθως έχουν οι σοφοί άνθρωποι.
1. Οι σοφοί άνθρωποι έχουν πολλές εμπειρίες
Η σοφία είναι συχνά αποτέλεσμα ποικίλων εμπειριών. Μερικές φορές υποθέτουμε ότι μόνο ένας ηλικιωμένος μπορεί να είναι πραγματικά σοφός. Σε ένα βαθμό αυτό είναι αλήθεια – αναπτύσσουμε σοφία από τις εμπειρίες μας και οι ηλικιωμένοι είχαν περισσότερες εμπειρίες.
Ωστόσο, πολλοί νέοι είχαν επίσης εμπειρίες που έχουν ενισχύσει τη σοφία τους. Τα καλά νέα είναι ότι για να αυξήσουμε τη σοφία μας το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι να έχουμε μια ποικιλία εμπειριών.
2. Οι σοφοί άνθρωποι μαθαίνουν από τις εμπειρίες τους
Έχοντας πει ότι η εμπειρία είναι ζωτικής σημασίας για τη σοφία, πρέπει να προστεθεί ότι οι εμπειρίες από μόνες τους δεν αρκούν. Πρέπει να μάθουμε από αυτές τις εμπειρίες αν θέλουμε να μας κάνουν σοφούς.
Όσοι αρνούνται να είναι ανοιχτοί στις πληροφορίες που λαμβάνουν από τις νέες εμπειρίες δεν θα μάθουν τίποτα από αυτές. Λένε ότι τα ταξίδια διευρύνουν το μυαλό, ωστόσο, αυτό ισχύει μόνο αν έχουμε ανοιχτό μυαλό κατά τα ταξίδια μας.
3. Οι σοφοί άνθρωποι αναπτύσσονται μέσα από κρίσεις
Συχνά συμβαίνει: Οι αρνητικές εμπειρίες είναι ιδιαίτερα καλές για την ανάπτυξη της σοφίας. Αυτός είναι ο λόγος που οι άνθρωποι που έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες, φαίνονται ιδιαίτερα σοφοί. Η έρευνα το επιβεβαιώνει και υπάρχει ένας ολόκληρος τομέας ψυχολογίας που μελετά πώς εκείνοι που έχουν βιώσει μια κρίση ή ένα τραυματικό γεγονός ζωής γίνονται πραγματικά πιο δυνατοί.
Οι περισσότεροι από εμάς είχαμε κάποιες αρνητικές εμπειρίες στη ζωή που μας έκαναν να ξανασκεφτούμε τι είναι σημαντικό για εμάς. Ωστόσο, δεν χρειάζεται απαραίτητα να βιώσουμε μια κρίση για να γίνουμε σοφοί. Μπορούμε να τελειοποιήσουμε τη σοφία μας μαθαίνοντας και από τους μικροερεθισμούς της καθημερινής ζωής. Μπορούμε να επιλέξουμε πώς να αντιδράσουμε σε αρνητικές καταστάσεις και το να κάνουμε καλές επιλογές μπορεί να μας βοηθήσει να γίνουμε σοφότεροι.
4. Οι σοφοί άνθρωποι χρησιμοποιούν τη φαντασία τους
Ενώ οι έξυπνοι άνθρωποι μπορεί να ξέρουν πολλά για τον κόσμο, αυτή η γνώση μπορεί να μην τους πάει τόσο μακριά. Για να δημιουργήσουμε κάτι νέο, πρέπει να μπορούμε να το φανταστούμε. Μόνο όταν είναι ξεκάθαρο στο μυαλό μας μπορούμε να αρχίσουμε να το κάνουμε πραγματικότητα. Όπως είπε ο Αϊνστάιν:
«Η γνώση είναι περιορισμένη. Η φαντασία περικυκλώνει τον κόσμο, διεγείρει την πρόοδο, γεννά την εξέλιξη».
Το να ακούς τον Αϊνστάιν να τοποθετεί τη φαντασία, τη διαίσθηση και την έμπνευση σε ένα βάθρο είναι αρκετά περίεργο, καθώς οι επιστήμονες αναμένεται να εκτιμούν τη γνώση πάνω από όλα.
Ο Αϊνστάιν ήταν πάντα διαφορετικός από τους περισσότερους συναδέλφους του και πίστευε ότι χωρίς φαντασία δεν θα είχε πετύχει τίποτα αληθινής αξίας. Εκτιμούσε τη σκληρή δουλειά και την ορθολογική σκέψη, αλλά τα θεωρούσε επίσης πολύ περιορισμένα χωρίς φαντασία που μπορεί να σε οδηγήσει να δεις τις δυνατότητες για το μέλλον.
5. Οι σοφοί άνθρωποι εξασκούν τον αυτοστοχασμό
Οι σοφοί άνθρωποι τείνουν να είναι πολύ αυτοστοχαστικοί. Αυτό τους βοηθά να αναπτύσσουν τη σοφία. Η βαθύτερη κατανόηση του εαυτού μας, προέρχεται από τον προβληματισμό σχετικά με τις δικές μας εμπειρίες και συμπεριφορές- και πώς αυτές επηρεάζουν τους άλλους.
Ο αυτοστοχασμός μας βοηθά να μάθουμε πώς να ενεργούμε πιο σοφά στο μέλλον. Μπορούμε να ενισχύσουμε τη σοφία μας με πρακτικές αυτο-στοχασμού, όπως το να κρατάμε ημερολόγιο ή ο διαλογισμός.
