«Οι θαλάσσιες μεταφορές αποτελούν έναν από τους πιο ισχυρούς εισφορείς αερίων του θερμοκηπίου σε παγκόσμιο επίπεδο. Σήμερα εκπέμπουν περίπου το 3% των παγκόσμιων αερίων ρύπων με τάση για διπλασιασμό σε λιγότερο από 30 χρόνια» εξηγεί η ωκεανογράφος, Γεωργία Καλαντζή. Παρόλα αυτά, σήμερα οι αλγόριθμοι υπολογισμού βέλτιστης διαδρομής πλεύσης με βάση τον καιρό, έχουν καταφέρει να μετριάσουν τις εκπομπές καθώς και την κατανάλωση καυσίμου μόνο κατά 3% με 10%.
Η κ. Καλαντζή μαζί με την ομάδα της έχουν δημιουργήσει την AlongRoute. Μία startup με έδρα στην Θεσσαλονίκη που θέλει να αλλάξει τα δεδομένα σε αυτή τη διαδικασία, χρησιμοποιώντας την Τεχνητή Νοημοσύνη. «Το βασικό ερώτημα που κληθήκαμε να απαντήσουμε είναι αν συγκεκριμένα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να αξιοποιηθούν ώστε να διαμορφώσουν ένα προγνωστικό σύστημα θαλασσίων συνθηκών που δεν βασίζεται στην μοντελοποίηση της φυσικής αλλά αντ’ αυτού θα «μαθαίνει» τη φυσική μέσω μεγάλου όγκου ιστορικών δεδομένων υψηλής πιστότητας», εξηγεί.
Η ίδια (Co-founder και CEO της εταιρίας) μιλά στο It’s Possible και περιγράφει αναλυτικά ποιο είναι το τοπίο στις θαλάσσιες μεταφορές, τι διαφορετικό φέρνει η AlongRoute, ενώ αναφέρεται και στις εξελίξεις στο πεδίο της AI που τρέχουν με ταχύτατους ρυθμούς.
Πως προέκυψε η ιδέα για το project σας και τι παρέχετε αυτή την στιγμή στους τελικούς ενδιαφερόμενους;
Οι θαλάσσιες μεταφορές αποτελούν έναν από τους πιο ισχυρούς εισφορείς αερίων του θερμοκηπίου σε παγκόσμιο επίπεδο. Σήμερα εκπέμπουν περίπου το 3% των παγκόσμιων αερίων ρύπων με τάση για διπλασιασμό σε λιγότερο από 30 χρόνια. Η τάση αυτή βάζει σε κίνδυνο το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία. Για το λόγο αυτό ο Παγκόσμιος Οργανισμός Ναυτιλίας (IMO) έχει θεσπίσει πλέον αυστηρά ποσοστά μείωσης των αερίων ρύπων από τη ναυτιλία που φτάνουν έως και το 10% μέχρι το 2050. Αυτές οι καινούργιες συνθήκες προβληματίζουν αρκετά ναυτιλιακές, ναυλωτές, πλοιοκτήτες κτλ. Για την διευκόλυνση τους, έχουν αναπτυχθεί διάφορα επιχειρησιακά εργαλεία. Ένα από αυτά είναι και η βελτιστοποίηση πλεύσης βάσει θαλασσίων προγνώσεων. Πρόκειται για συστήματα στη γέφυρα του πλοίου τα οποία υπολογίζουν μία βέλτιστη διαδρομή πλεύσης ώστε να διατηρείται σταθερή ταχύτητα σε σχέση πάντα με τον θαλάσσιο καιρό που αναμένεται. Με αυτό τον τρόπο είναι δυνατό να μειωθούν τόσο οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, όσο και η κατανάλωση καυσίμου και τα σχετικά κόστη.
Παρόλα αυτά, σήμερα οι αλγόριθμοι υπολογισμού βέλτιστης διαδρομής πλεύσης με βάση τον καιρό, έχουν καταφέρει να μετριάσουν τις εκπομπές καθώς και την κατανάλωση καυσίμου μόνο κατά 3% με 10%. Ο λόγος γι’ αυτό δεν είναι η ποιότητα των συστημάτων αυτών καθαυτών, αλλά η ποιότητα των θαλασσίων προγνώσεων που δέχονται σαν είσοδο για να λειτουργήσουν.
Η ακρίβεια εδώ παίζει καταλυτικό ρόλο, ενώ είναι γεγονός πως τα σημερινά αριθμητικά μοντέλα πρόγνωσης θαλασσίων παραμέτρων έχουν φτάσει στη φέρουσα ικανότητα της ακρίβειάς τους. Αυτά τα μοντέλα περιέχουν μοντελοποιημένες φυσικές διεργασίες χαοτικού χαρακτήρα και για το λόγο αυτό τόσο η στατιστική όσο και η ντετερμινιστική προσπάθεια περιγραφής της συμπεριφοράς τους έχει φτάσει στα όριά της. Επιπροσθέτως, τα μοντέλα αυτά έχουν τεράστιες ανάγκες υπολογιστικής ισχύς, γεγονός που καθιστά της υψηλές χωρικές και χρονικές αναλύσεις των αποτελεσμάτων τους ένα σχεδόν ακατόρθωτο έργο. Κάπου εδώ γεννιέται και η ιδέα της AlongRoute. Το βασικό ερώτημα που κληθήκαμε να απαντήσουμε είναι αν συγκεκριμένα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να αξιοποιηθούν ώστε να διαμορφώσουν ένα προγνωστικό σύστημα θαλασσίων συνθηκών που δεν βασίζεται στην μοντελοποίηση της φυσικής αλλά αντ’ αυτού θα «μαθαίνει» τη φυσική μέσω μεγάλου όγκου ιστορικών δεδομένων υψηλής πιστότητας.
Αυτή τη στιγμή έχουμε ολοκληρώσει επιτυχώς το Proof of Concept και έχουμε αναπτύξει ένα λειτουργικό πρότυπο για τη Μεσόγειο Θάλασσα. Έχουμε κάνει αναλυτικούς ελέγχους κυρίως με δεδομένα μετρήσεων και έχουμε αποδείξει πως το Technical Concept δουλεύει, και παράγει προγνωστικά δεδομένα κρίσιμων για τη ναυτιλία ωκεανογραφικών παραμέτρων με πολύ υψηλή ακρίβεια, ειδικά για έντονες καταστάσεις θάλασσας. Παράλληλα, εδραιώνουμε σχέσεις με πρώτους πελάτες και δημιουργούμε το πλαίσιο για τις πρώτες μας επιχειρηματικές συμφωνίες μαζί τους.
Η Γεωργία Καλαντζή
Πως έχουν υποδεχτεί το εργαλείο σας οι άνθρωποι της αγοράς και ποιο είναι το γενικότερο feedback που παίρνετε έως τώρα;
Οι πελάτες των δεδομένων της AlongRoute είναι εταιρίες παροχής ναυτιλιακών λογισμικών και ειδικότερα λογισμικών βελτιστοποίησης της πλεύσης. Οι τελικοί χρήστες φυσικά είναι οι ναυτιλιακές εταιρίες, οι οποίες αντιμετωπίζουν και τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην κατεύθυνση της μείωσης των αερίων ρύπων.
Επομένως, από τις πρώτες επαφές που έχουμε κάνει με εταιρίες της ομάδας στόχου έχουμε εκλάβει πολύ θετικά μηνύματα σχετικά με την προοπτική ενός προϊόντος θαλασσίων προγνώσεων υψηλής ακρίβειας και ανάλυσης. Επί της ουσίας, αυτό που «κρατάει» πίσω τα σημερινά συστήματα βελτιστοποίησης της πλεύσης είναι οι ανακρίβειες στις υφιστάμενες προγνώσεις.
Η έδρα σας είναι στη Θεσσαλονίκη. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να ξεκινήσει και να αναπτυχθεί μια startup από εκεί; Τι θετικά και τι αρνητικά έχετε δει στην πράξη;
Στην μετά-κόβιντ εποχή η έδρα μιας επιχείρησης, πόσο μάλλον μιας startup, αποτελεί ένα τυπικό χαρακτηριστικό. Ο βασικός συνεργάτης και CTO της εταιρίας βρίσκεται μονίμως στη Γερμανία, ενώ οι επαφές με πελάτες, συνεργάτες, συνομιλητές κτλ γίνονται σχεδόν εξολοκλήρου ψηφιακά. Το ίδιο ισχύει και για τις εργασίες έρευνας και ανάπτυξης, που πραγματοποιούνται κυρίως σε cloud επίπεδο. Επιπροσθέτως, τα τελευταία χρόνια η Θεσσαλονίκη έχει αναδειχθεί σε σημαντικότατο κόμβο καινοτομίας και επιχειρηματικότητας με εμβληματικές πρωτοβουλίες όπως οι δράσεις της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας, της έκθεσης Beyond, του EBAN Congress κ.α.
Οι εξελίξεις στο πεδίο της Τεχνητής Νοημοσύνης τρέχουν πολύ γρήγορα. Πως εκτιμάτε ότι θα διαμορφωθεί το τοπίο στο προσεχές μέλλον; Και σε ποια κομμάτια της ζωής μας θα δούμε να μπαίνει πιο ενεργά η AI;
Οι εξελίξεις στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης είναι πραγματικά εντυπωσιακές και εξελίσσονται με αστραπιαίους ρυθμούς. Το προσεχές διάστημα αναμένεται να διαμορφωθεί ένα πολύ δυναμικό τοπίο στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία θα ενσωματωθεί περισσότερο στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων.
Θα δούμε πιο ενεργό χρήση της στην υγειονομική περίθαλψη για διάγνωση και πρόβλεψη ασθενειών, στην αυτόνομη οδήγηση με αυτόνομα οχήματα, στην βιομηχανία για την αυτοματοποίηση των διεργασιών, και στην εκπαίδευση με προσαρμοσμένα μαθησιακά περιβάλλοντα.
Ειδικότερα στον τομέα ενασχόλησης της AlongRoute, η σταδιακή αντικατάσταση των αριθμητικών μοντέλων πρόγνωσης φυσικών παραμέτρων με μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, είναι ήδη ορατή. Οι αλγόριθμοι μηχανικής μάθησης, όπως τα νευρωνικά δίκτυα, έχουν επιδείξει εντυπωσιακή ικανότητα στην πρόβλεψη φυσικών παραμέτρων, όπως καιρός, ποιότητα αέρα, και συμπεριφορά του κλίματος. Αυτό θα οδηγήσει σε βελτιωμένες προγνώσεις και μεγαλύτερη κατανόηση των φυσικών διεργασιών και κατά συνέπεια της φύσης.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να είμαστε προσεκτικοί όσον αφορά την αξιοπιστία και τη διαφάνεια αυτών των μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και να διασφαλίζουμε ότι λαμβάνουμε υπόψιν τις ηθικές και τις πλευρές της ιδιωτικότητας κατά την αξιοποίησή τους σε πρακτικές εφαρμογές.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα και οι στόχοι σας αναφορικά με την AlongRoute;
Η ιδέα μας ωρίμασε σε ένα πρότυπο μοντέλο που καλύπτει τη Μεσόγειο Θάλασσα, με τη στήριξη του εμβληματικού επιταχυντή DigiCirc Blue Economy Accelerator.
Η εταιρία μας δημιουργήθηκε μόλις τον Οκτώβριο του 2022, αλλά τα βήματά μας είναι γοργά και οι εξελίξεις γρήγορες. Από τότε το concept μας έχει επικυρωθεί από επιπλέον επιτυχίες, όπως για παράδειγμα η συμμετοχή μας στην ιδιαιτέρως ανταγωνιστική θερμοκοιτίδα του ευρωπαϊκού οργανισμού διαστήματος στην Ελλάδα (ESA BIC Greece) και στον επιταχυντή synergistEIC. Επιπλέον, ωριμάζουμε σημαντικές τεχνολογικές συνεργασίες με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, το Ερευνητικό Ινστιτούτο Αθηνά και τον Δημόκριτο. Άμεσος στόχος μας είναι η μεγέθυνση του προϊόντος μας ώστε να καλύπτει τις minimum προδιαγραφές ενός marketable product από πλευράς αξιοπιστίας, προγνωστικού ορίζονται και χωρικής κάλυψης. Αμέσως μετά προχωράμε σε πρώτες εμπορικές συμφωνίες με ορίζοντα το τέλος του 2024. Για την κάλυψη των αναγκών μας τώρα, έχουμε αναπτύξει έναν λεπτομερή οδικό χάρτη ο οποίος συνοδεύεται και από αναλυτική κοστολόγηση και προχωράμε στην εκκίνηση του πρώτου μας pre-seed κύκλου χρηματοδότησης ύψους 400Κ €. Παράλληλα, διερευνούμε και άλλες πηγές χρηματοδότησης όπως grants και non-dilutive funding.
