Ναι, πολλοί άνθρωποι περνούν χρόνο μόνοι- και αυτό μπορεί να έχει θετική επίδραση σε κάποιον. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και πολλοί πετυχημένοι άνθρωποι βάζουν μέσα στο πρόγραμμα τους χρόνο κατά τον οποίο θα είναι μόνοι… με τις σκέψεις τους.Θυμήσου και το άρθρο: Ο Bill Gates περνά μια εβδομάδα, μόνος μέσα σε μια καλύβα. Και είναι μια σπουδαία τακτική.
Δεν χρειάζονται όμως υπερβολές. Διότι η μοναξιά μπορεί να έχει και αρνητική επίδραση. Οταν η μοναξιά είναι χρόνια ή σοβαρή, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις μπορεί να είναι πολύ επιζήμιες για την υγεία.
Το everydayhealth.com παραθέτει 4 πράγματα που μπορεί να προκαλέσει στο μυαλό σου η μοναξιά.
1. «Λαχτάρα» για συντροφικότητα τόσο έντονη όσο η πείνα ή η δίψα
Οι έρευνες δείχνουν ότι η μοναξιά πυροδοτεί νευρικές αντιδράσεις στον εγκέφαλο παρόμοιες με τη δραστηριότητα που παρατηρείται όταν οι άνθρωποι πεινούν και θέλουν φαγητό.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Neuroscience τον Ιανουάριο του 2021, οι νευροεπιστήμονες έβαλαν 40 υγιείς συμμετέχοντες να μείνουν απομονωμένοι για 10 ώρες, ακολουθούμενοι από 10 ώρες νηστείας. Μετά από κάθε 10ωρο μπλοκ, οι νευροεπιστήμονες χρησιμοποίησαν λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) για να μετρήσουν την εγκεφαλική δραστηριότητα και τη συνέκριναν με τις αρχικές σαρώσεις fMRI των συμμετεχόντων.
Ένα πεινασμένο άτομο που κοιτάζει το φαγητό και ένα απομονωμένο άτομο που αισθάνεται ενδείξεις μοναξιάς μοιράζονταν την ίδια νευρωνική υπογραφή μεταξύ αυτών των δύο καταστάσεων, λέει η επικεφαλής συγγραφέας, Λίβια Τόμοβα, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge στην Αγγλία, όπου ειδικεύεται στη μελέτη του τρόπου με τον οποίο το στρες, η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση επηρεάζουν τον εγκέφαλο και το μυαλό.
2. Η μοναξιά μπορεί να μας κάνει πιο εχθρικούς και απαισιόδοξους
Το αίσθημα της μοναξιάς μπορεί να μας κάνει πιθανότατα να εστιάσουμε στα αρνητικά μιας κατάστασης. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτό ισχύει σε πειράματα που χρησιμοποίησαν σαρώσεις fMRI για να δείξουν ότι ο εγκέφαλος όντως ενεργοποιείται περισσότερο ως απάντηση σε αρνητικά ερεθίσματα παρά σε θετικά ερεθίσματα, σύμφωνα με προηγούμενη ανασκόπηση για το θέμα.
Πρόκειται για μια αντίδραση “αυτοσυντήρησης”, έγραψαν οι ερευνητές. Επειδή οι μοναχικοί άνθρωποι συχνά δεν έχουν κανέναν να τους προσέχει, καταλήγουν να είναι υπερεπιφυλακτικοί σε πιθανές απειλές. Αυτού του είδους η σκέψη μετατρέπεται σε φαύλο κύκλο, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Psychology and Aging τον Μάρτιο του 2020.
Στο δείγμα των 7.500 ηλικιωμένων ενηλίκων που απάντησαν σε ερωτήματα έρευνας, τα στοιχεία αυτά αποκάλυψαν ότι οι πιο μοναχικοί άνθρωποι τείνουν να αισθάνονται πιο συχνά πληγωμένοι ή σκληρά κακοποιημένοι από αγαπημένα πρόσωπα, να αποσύρονται από τις σχέσεις τους και ακόμη και να ενεργούν με “κυνική εχθρότητα”. Αν και οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η εχθρότητα είναι ένας αμυντικός μηχανισμός που χρησιμοποιούν οι μοναχικοί άνθρωποι επειδή φοβούνται περαιτέρω απόρριψη, εξακολουθεί να έχει ως αποτέλεσμα να απομακρύνει τους ανθρώπους (και τη συντροφικότητα που αποζητούν) πιο μακριά.
3. Δυσκολία στο να εμπιστευθείς άλλους ανθρώπους
Οι μοναχικοί άνθρωποι είναι πιο προσεκτικοί σε πιθανές απειλές γύρω τους και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα δυσπιστίας προς τους άλλους. Για μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Advanced Science του Νοεμβρίου 2021, οι ερευνητές επιστράτευσαν 42 άτομα με σοβαρή, επίμονη μοναξιά που δεν είχαν διαγνωστεί με σοβαρές ψυχικές παθήσεις και μια ομάδα ελέγχου του ίδιου μεγέθους.
Σε μία εργασία, δόθηκαν στους συμμετέχοντες φανταστικά χρήματα και ρωτήθηκαν αν ήθελαν να τα κρατήσουν όλα ή να τα μοιραστούν με άλλους συμμετέχοντες. Αν μοιράζονταν τα χρήματά τους, η χρηματική αξία τους θα τριπλασιαζόταν και το άτομο με το οποίο τα μοιράζονταν θα μπορούσε να επιστρέψει μέρος των χρημάτων: οι συμμετέχοντες μπορούσαν να κερδίσουν περισσότερα χρήματα στο πείραμα, αλλά μόνο αν έπαιρναν το ρίσκο να εμπιστευτούν τους άλλους παίκτες.
Οι μοναχικοί συμμετέχοντες μοιράζονταν λιγότερα χρήματα με άλλους από τους μη μοναχικούς συναδέλφους τους. Και οι σαρώσεις fMRI έδειξαν ότι οι μοναχικοί συμμετέχοντες είχαν λιγότερη δραστηριότητα και σε τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με το σχηματισμό εμπιστοσύνης. (Προηγούμενη έρευνα διαπίστωσε ότι αυτό το τμήμα του εγκεφάλου – η αμυγδαλή ή το κέντρο επεξεργασίας συναισθημάτων – είναι μικρότερο σε άτομα με μικρότερα κοινωνικά δίκτυα).
4. Η μοναξιά μπορεί να συμβάλλει στη γνωστική παρακμή
Πρέπει επίσης να κοινωνικοποιούμαστε για να διατηρούμε τον εγκέφαλό μας σε διέγερση, λέει η Τόμοβα.
Η κοινωνική αλληλεπίδραση από μόνη της είναι μια πρωταρχική ανταμοιβή για τα κοινωνικά ζώα. Ενεργοποιεί τα κέντρα ανταμοιβής στον εγκέφαλό μας, είναι μια αλληλεπίδραση που δεν αποσκοπεί στην εκπλήρωση άλλων στόχων: είναι πραγματικά απλώς μια ευχάριστη πράξη, υποστηρίζει.
Οι έρευνες έχουν επισημάνει αλλαγές στον εγκέφαλο όταν οι άνθρωποι παλεύουν με επίπεδα μοναξιάς άνω του μέσου όρου. Άρθρο που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine το 2019 περιέγραψε μια μελέτη που παρακολούθησε την πορεία της υγείας εννέα πολικών αποστολών που έζησαν στη μοναξιά στην Ανταρκτική για 14 μήνες. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ένα τμήμα του εγκεφάλου των μελών του πληρώματος – η οδοντωτή έλικα – συρρικνώθηκε κατά περίπου 7%. Η οδοντωτή έλικα είναι υπεύθυνη για την τροφοδότηση του ιππόκαμπου με πληροφορίες που βοηθούν στη μάθηση και τη μνήμη.
