Οι πετυχημένοι άνθρωποι συνήθως έχουν μια υγιή σχέση με τον εαυτό τους.
Οι περισσότεροι άνθρωποι, ωστόσο, έχουν το αντίθετο: Μια τοξική σχέση με τον εαυτό τους. Είναι πολύ αυτο-κριτικοί – κάτι που η ψυχολογία κατηγοριοποιεί ως απέχθεια για τον εαυτό τους.
«Αν πιάνεις τον εαυτό σου να λες ή να σκέφτεσαι αυτές τις πέντε φράσεις σε τακτική βάση, η αυτοκριτική σου μπορεί να σε κρατάει πίσω. Αλλά μπορείτε να αντικαταστήσετε αυτές τις φράσεις με πιο υγιείς εκφράσεις και ενέργειες που θα σας βοηθήσουν να αξιοποιήσετε τις μέγιστες δυνατότητές σας», λέει στο CNBC η Emma Seppälä, καθηγήτρια στο Yale, και ειδική στην ηγεσία και ψυχολογία.
1. «Δεν είμαι αρκετά καλός»
Ο εγκέφαλός μας εστιάζει περισσότερο στα αρνητικά παρά στα θετικά. Η γνωστή μεροληψία αρνητικότητας εξηγεί γιατί. Αν δεχθείτε εννέα κομπλιμέντα και μια κακή κριτική, εστιάζετε στην κριτική, παρασύροντας την ψυχολογία σας… στο έδαφος. Το «δεν είμαι αρκετά καλός» είναι καταστροφικό. Μπορεί να σας κάνει να νιώθετε άγχος και κατάθλιψη, όπως δείχνει η έρευνα.
Τι να δοκιμάσετε αντ’ αυτού
Ρωτήστε τον εαυτό σας, «Τι είναι καλό για μένα αυτή τη στιγμή;». Μπορεί να χρειαστείτε ένα διάλειμμα, ένα γεύμα ή μια βόλτα έξω. Κάτι που θα σας βοηθήσει να νιώσετε καλύτερα. Θα επιστρέψετε σε οποιαδήποτε κατάσταση πιο δυνατοί και με καλύτερη διάθεση. Η συμπόνια για τον εαυτό σας, δείχνει η έρευνα, σας κάνει να νιώθετε πιο ενεργητικοί, ζωντανοί και αισιόδοξοι.
2. «Δεν θα μπορέσω ποτέ να το πετύχω αυτό. Γιατί να ασχοληθώ;»
Αυτό δεν είναι μόνο αποθαρρυντικό, είναι και επιστημονικά λανθασμένο. Ο εγκέφαλος είναι εύπλαστος και μπορεί να συνεχίσει να αλλάζει και να αναπτύσσεται μέχρι τα βαθιά γεράματα – ένα φαινόμενο που οι νευροεπιστήμονες αποκαλούν νευροπλαστικότητα.
Μπορείτε να αλλάξετε καριέρα στα 50 και μπορείτε να ξεκινήσετε να παίζετε πιάνο στα 70. Μπορείτε να μάθετε νέα πράγματα ανά πάσα στιγμή και, με εξάσκηση, μπορείτε να γίνετε καλύτεροι σχεδόν σε οτιδήποτε.
Τι να δοκιμάσετε αντ ‘αυτού
«Χρειάζομαι περισσότερη εξάσκηση». Σκεφτείτε κάτι που κάνετε τακτικά με σχετική ευκολία – είτε είναι να οργανώνετε ομαδικές συναντήσεις στη δουλειά, είτε να ετοιμάζετε δείπνο ή να διαβάζετε ένα βιβλίο. Στη συνέχεια, σκεφτείτε την πρώτη φορά που προσπαθήσατε να κάνετε αυτό το πράγμα. Βλέπεις πόσο μακριά έχεις φτάσει; Το ίδιο θα ισχύει για αυτό που επιχειρήσατε για πρώτη φορά σήμερα — αν συνεχίσετε να προσπαθείτε θα δείτε βελτίωση.
3. «Είμαι τόσο αποτυχημένος»
Εδώ είναι μια άλλη πεποίθηση που ρουφά την ψυχή και είναι καταστροφική. Παίρνετε το «Απέτυχα στο Χ αυτή τη φορά» και το μετατρέπετε σε «Είμαι αποτυχημένος», εξισώνοντας κάτι που βιώσατε στιγμιαία με αυτό που είστε. Αυτή η ιδέα δεν μπορεί να είναι αληθινή. Ακόμα κι αν δεν έχετε πετύχει συγκεκριμένους στόχους σε ορισμένους τομείς της ζωής σας, δεν σημαίνει ότι έχετε αποτύχει σε όλα. Ούτε σημαίνει ότι θα αποτύχεις αναπόφευκτα στο μέλλον. Ή ότι εσύ ο ίδιος είσαι αποτυχημένος.
Συχνά, οι αποτυχίες είναι ευκαιρίες για ανάπτυξη και απαραίτητα σκαλοπατάκια στο δρόμο σας προς την επιτυχία.
Τι να δοκιμάσετε αντ ‘αυτού
«Έμαθα πολλά». Και έχεις μάθει όντως. Οι εμπειρίες της ζωής σας, σας έχουν κάνει σοφότερους.
4. «Δεν μπορώ να πιστέψω ότι το έκανα αυτό, είμαι τόσο ανόητος»
Είναι επώδυνο όταν κάποιος σε αποκαλεί ηλίθιο — ακόμα και όταν αυτός… είσαι εσύ. Είναι εξευτελιστικό. Και μπορεί να σε κάνει να σταματήσεις να προσπαθείς.
Ο μόνος τρόπος για να μαθαίνει κάποιος – είτε είναι ιδιοφυΐα είτε είναι μωρό – είναι να αφήσει τον εαυτό του να προσπαθήσει και να κάνει λάθη. Μια μελέτη διαπίστωσε, για παράδειγμα, ότι τα λάθη που κάνουν οι μαθητές κατά τη μελέτη μπορούν να τους βοηθήσουν να μάθουν καλύτερα. Τα νήπια που μαθαίνουν να περπατούν πέφτουν κάθε δύο βήματα. Δεν τα αποκαλείς ανόητους ούτε τα κρίνεις για αυτό. Αντίθετα, τα επευφημείτε μέχρι να μπορέσουν να κάνουν μερικά βήματα στη σειρά και μετά μερικά ακόμη.
Επιπλέον, η έρευνα έχει βρει ότι οι άνθρωποι δεν σας κρίνουν τόσο αυστηρά όσο νομίζετε όταν κάνετε μια ενοχλητική γκάφα.
Τι να δοκιμάσετε αντ ‘αυτού
Δώστε στον εαυτό σας την ίδια χάρη και ενθάρρυνση που θα δίνατε σε αυτό το μικρό παιδί όταν σκέφτεστε κάτι που δεν πήγε τέλεια. «Κανείς δεν είναι τέλειος» και «όλοι κάνουν λάθη» είναι δύο αλήθειες. Υπενθυμίζοντας στον εαυτό σας αυτά τα γεγονότα – και την πιθανότητα να κρίνετε τον εαυτό σας πιο αδίστακτα από τους άλλους – μπορείτε να χαλαρώσετε, να πάρετε μια ανάσα και να προχωρήσετε.
5. «Δεν είμαι τόσο καλός όσο αυτοί»
Όταν συγκρίνετε τον εαυτό σας με άλλους, είναι εύκολο να αισθάνεστε ότι δεν μετράτε. Και η αλήθεια είναι ότι δεν ισχύει. Γιατί ο καθένας είναι διαφορετικός.
Τι να δοκιμάσετε αντ ‘αυτού
Αντί να εστιάσετε στο γεγονός ότι δεν είστε τόσο όμορφοι ή αστείοι ή καινοτόμοι όσο κάποιος άλλος, εστιάστε στα χαρακτηριστικά που φέρνετε στο τραπέζι.
Ίσως τα αστεία σας μερικές φορές να πάνε στα άκρα, αλλά είστε ζεστοί και οι άνθρωποι νιώθουν άνετα γύρω σας. Μπορεί να μην μιλάτε πέντε γλώσσες, αλλά οι δεξιότητές σας στο υπολογιστικό φύλλο Excel είναι απαράμιλλες. Αυτή η άσκηση ενισχύει την ανθεκτικότητά σας και την πίστη στον εαυτό σας και τις δυνατότητές σας, δείχνει έρευνα. Αυτή η ανατροφοδότηση μπορεί να σας βοηθήσει να ανοίξετε τα μάτια σας για το πόσο πολύ συνεισφέρετε στους γύρω σας και πόσο εκτιμούν εσάς και τις δυνάμεις σας.
