Κεφάλαια ύψους 1 δισ. δολαρίων ενεργοποιεί το ΝΑΤΟ μέσω ενός ειδικού venture capital fund που έχει ιδρύσει για να χρηματοδοτήσει νεοφυείς επιχειρήσεις στον τομέα της άμυνας ανά τον πλανήτη και να αποκρούσει τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από την Κίνα. Το πρόγραμμα καινοτομίας, το οποίο ξεκίνησε πέρυσι, στοχεύει να καλύψει ένα κενό στη χρηματοδότηση εταιρειών που αναπτύσσουν τεχνολογίες με στρατιωτικούς σκοπούς, εν μέσω φόβων πως οι δυτικές νεοφυείς επιχειρήσεις δεν διαθέτουν την οικονομική δύναμη που παρέχει το Πεκίνο στις δικές του εταιρείες. «Υπάρχει έλλειψη επιχειρηματικού κεφαλαίου για τη βαθιά τεχνολογία, ειδικά στην Ευρώπη», δήλωσε στους Financial Times ο βοηθός γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Ντέιβιντ βαν Γουέλ. «Θέλαμε να προσφέρουμε περισσότερα κεφάλαια από την πλευρά μας για να επενδύσουμε σε αυτές τις εταιρείες και να τις εμποδίσουμε να στραφούν σε Κινέζους επενδυτές». «Το Ταμείο Καινοτομίας του NATO (NIF) δημιουργήθηκε για να ενισχύσει τα μοναδικά οικοσυστήματα καινοτομίας της Συμμαχίας. Τα ταλέντα και η έρευνα στους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών της Συμμαχίας είναι κορυφαία παγκοσμίως, αλλά η αγορά για την υποστήριξη της βαθιάς τεχνολογίας καινοτομίας υποχρηματοδοτείται. Με το εν λόγω fund, δημιουργούμε μια μηχανή εμπορευματοποίησης τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, υποστηρίζοντας τους καινοτόμους για να εξασφαλίσουν το μέλλον για το 1 δισεκατομμύριο πολίτες της Συμμαχίας», αναφέρει η ιστοσελίδα του εγχειρήματος.
Το ταμείο, που εδρεύει στην Ολλανδία, θα επικεντρωθεί σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, το Διάστημα και η βιοτεχνολογία, αντιμετωπίζει περιορισμούς όμως στις επενδύσεις σε όπλα. «Η στρατολόγηση στην ομάδα ήταν ευκολότερη από ό,τι αναμενόταν», είπε ο Κλάους Χόμελς, πρόεδρος του Ταμείου Καινοτομίας του ΝΑΤΟ και βετεράνος επιχειρηματίας που ίδρυσε την ευρωπαϊκή εταιρεία Lakestar. Είκοσι τρία μέλη έχουν προσχωρήσει στο fund, το οποίο σύμφωνα με το ΝΑΤΟ είναι το πρώτο «πολυκρατικό ταμείο επιχειρηματικών κεφαλαίων» και σκοπεύει να επενδύσει άμεσα σε νεοφυείς επιχειρήσεις που βρίσκονται σε όλα τα συμμετέχοντα κράτη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, καθώς και να επενδύσει σε κεφάλαια βαθιάς τεχνολογίας (Deep Tech) με σημαντικό αντίκτυπο στην περιοχή, σε μια περίοδο 15 ετών.
Η Σουηδία, η οποία βρίσκεται στη διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ, σχεδιάζει να εγγραφεί. Ωστόσο, οι ΗΠΑ, που έχουν τον μεγαλύτερο αμυντικό προϋπολογισμό από οποιαδήποτε άλλη χώρα, όπως επίσης και ο Καναδάς, έχουν αποφασίσει να μην επενδύσουν στο ταμείο προς το παρόν. Το Πεντάγωνο παρακολουθεί το εγχείρημα και θα μπορούσε να το στηρίξει σε δεύτερο χρόνο με κεφάλαια, εξηγεί η Φιόνα Μάρεϊ, αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του NATO Innovation Fund και καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης.
Το ΝΑΤΟ εγκαινίασε την πρωτοβουλία σε μια εποχή που οι επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων στρέφονται εκ νέου στον τομέα της αμυντικής τεχνολογίας, τον οποίο προηγουμένως απέφευγαν. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, ωστόσο, άλλαξε τις αντιλήψεις και τις ισορροπίες, καθιστώντας ευκολότερη τη συγκέντρωση κεφαλαίων. Η ευρωπαϊκή εταιρεία αμυντικής τεχνολογίας Helsing συγκέντρωσε αυτόν τον μήνα 209 εκατομμύρια ευρώ για να αναπτύξει το λογισμικό της για την υποστήριξη στρατιωτικών στόχων, στο πιο πρόσφατο παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο ο κλάδος αψηφά μια ευρύτερη ύφεση. Το fund έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να επενδύσει σε νεοφυείς επιχειρήσεις που παράγουν επιθετικά όπλα ή άλλες επιχειρηματικού κινδύνου που κατέχουν τέτοιες εταιρείες. Αυτή η «ηθική κόκκινη γραμμή» για τους επενδυτές έχει αλλάξει σταδιακά στις ΗΠΑ μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, με τα μεγαλύτερα venture funds, όπως η Sequoia Capital και η Andreessen Horowitz, να αρχίζουν να κατανέμουν κεφάλαια σε νεοφυείς επιχειρήσεις που κατασκευάζουν όπλα και αμυντικά συστήματα.
