Η αισιοδοξία και η απαισιοδοξία είναι δύσκολα διαχειρίσιμα. Η απαισιοδοξία είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση και μας βοηθά να προετοιμαστούμε για τους κινδύνους πριν φτάσουν. Αλλά η αισιοδοξία είναι εξίσου απαραίτητη. Η πεποίθηση ότι τα πράγματα μπορούν – και θα είναι – καλύτερα ακόμα και όταν τα αποδεικτικά στοιχεία είναι θολά, είναι κομβικό παντού, από μια υγιή σχέση μέχρι την πραγματοποίηση μιας μακροπρόθεσμης επένδυσης.
Η αισιοδοξία και η απαισιοδοξία φαίνονται σαν αντικρουόμενες νοοτροπίες, επομένως είναι πιο συνηθισμένο για τους ανθρώπους να προτιμούν το ένα ή το άλλο.
«Αλλά στο βιβλίο μου, ‘Same as Ever: A Guide to What Never Changes’, γράφω ότι το να ξέρεις πώς να ισορροπήσεις ανάμεσα στα δύο ήταν πάντα – και θα είναι πάντα – μια από τις πιο σημαντικές δεξιότητες της ζωής», λέει στο CNBC ο Morgan Housel. Είναι επίσης ειδικός σε θέματα ψυχολογίας.
Ο Bill Gates είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα του πόσο αποτελεσματική είναι αυτή η κρυφή δεξιότητα. Από την ημέρα που ξεκίνησε τη Microsoft, επέμενε να έχει πάντα αρκετά μετρητά στην τράπεζα για να κρατήσει την εταιρεία ζωντανή για 12 μήνες χωρίς έσοδα. Το 1995, ρωτήθηκε από τον Τσάρλι Ρόουζ γιατί κρατούσε τόσα πολλά μετρητά στα χέρια του. Τα πράγματα αλλάζουν τόσο γρήγορα στην τεχνολογία η δουλειά του επόμενου έτους δεν ήταν εγγυημένη, είπε — συμπεριλαμβάνοντας στη σκέψη του και την Microsoft.
Το 2007, θυμήθηκε: «Πάντα ανησυχούσα γιατί οι άνθρωποι που δούλευαν για μένα ήταν μεγαλύτεροι από εμένα και είχαν παιδιά, και πάντα σκεφτόμουν: ‘Κι αν δεν πληρωθούμε; Θα μπορέσω να ανταποκριθώ στη μισθοδοσία;’».
Η αισιοδοξία και η αυτοπεποίθηση αναμειγνύονται με βαριά απαισιοδοξία. Αυτό που φαίνεται να δείχνει ο Gates είναι ότι μπορείς να είσαι αισιοδοξίος μακροπρόθεσμα μόνο αν είσαι… αρκετά απαισιόδοξος για να επιβιώσεις βραχυπρόθεσμα.
Γιατί πρέπει να προσπαθείς να είσαι «λογικά αισιόδοξος»
Ένα σημαντικό πράγμα που πρέπει να αναγνωρίσουμε εδώ είναι ότι η αισιοδοξία και η απαισιοδοξία υπάρχουν σε ένα φάσμα.
Στο ένα άκρο, έχετε τους αγνούς αισιόδοξους. Νομίζουν ότι όλα είναι… υπέροχα, θα είναι πάντα υπέροχα και βλέπουν κάθε αρνητικότητα ως ελάττωμα του χαρακτήρα σε ένα άτομο. Εχει τις ρίζες του στο ‘εγώ’: Είναι τόσο σίγουροι για τον εαυτό τους που δεν μπορούν να καταλάβουν ότι κάτι δεν πάει καλά.
Στο άλλο άκρο, έχετε μόνιμα απαισιόδοξους. Νομίζουν ότι όλα είναι τρομερά, θα είναι πάντα χάλια και βλέπουν κάθε θετικότητα ως ελάττωμα του χαρακτήρα ενός. Εχει τις ρίζες του στο ‘εγώ’: Εχουν τόσο λίγη εμπιστοσύνη στον εαυτό τους που δεν μπορούν να καταλάβουν ότι κάτι πάει καλά.
«Στη μέση είναι το ιδανικό σημείο, αυτόν που αποκαλώ ως ”ορθολογικό αισιόδοξο”: Εκείνοι που αναγνωρίζουν ότι η ιστορία είναι μια συνεχής αλυσίδα προβλημάτων και απογοητεύσεων και οπισθοδρομήσεων, αλλά που παραμένουν αισιόδοξοι επειδή γνωρίζουν ότι οι οπισθοδρομήσεις δεν εμποδίζουν την τελική πρόοδο.
Έτσι, το κόλπο σε οποιονδήποτε τομέα – από τα οικονομικά έως τις καριέρες ή τις σχέσεις – είναι να μπορείς να επιβιώνεις από τα βραχυπρόθεσμα προβλήματα, ώστε να μπορείς να μείνεις εντός παιχνιδιού αρκετά για να απολαμβάνεις μακροπρόθεσμη ανάπτυξη», λέει ο Morgan Housel.
Κάντε οικονομία σαν απαισιόδοξος και επενδύστε σαν αισιόδοξος.
Κάντε πλάνο σαν απαισιόδοξος και ονειρευτείτε σαν αισιόδοξος.
Αυτά μπορεί να φαίνονται σαν αντικρουόμενες δεξιότητες. Και είναι. Είναι διαισθητικό να πιστεύεις ότι πρέπει να είσαι είτε αισιόδοξος είτε απαισιόδοξος. Είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχει χρόνος και τόπος και για τα δύο, και ότι τα δύο μπορούν – και πρέπει – να συνυπάρχουν.
Είναι ένα «κρυφό» στοιχείο που θα δείτε σε σχεδόν κάθε επιτυχημένη μακροπρόθεσμη προσπάθεια.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
