Μείωση στα εισοδήματα, ισχυρό πλήγμα σε κατανάλωση και εξαγωγές, πάγωμα των επενδυτικών σχεδίων και διόγκωση δημόσιου και ιδιωτικού χρέους ήταν τα συμπτώματα της Covid-19 στην ελληνική οικονομία. Τα lockdown που επεβλήθησαν για να μπει φρένο στην επέλαση της πανδημίας έφεραν αναπόφευκτα βαθιά ύφεση. Δεν επλήγησαν όμως όλοι στον ίδιο βαθμό.
Ορισμένοι κλάδοι επέδειξαν ισχυρά αντισώματα και αποδείχθηκαν εξαιρετικά ευάλωτοι και χρειάστηκαν τεχνητή υποστήριξη για να μείνουν στη ζωή.
Η ετήσια έκθεση της ΙΝΕ ΓΣΕΕ για την οικονομία και την απασχόληση αποκαλύπτει τα σημάδια που άφησε πίσω της η πανδημία, αλλά και την πολύ διαφορετική αντίδραση του κάθε κλάδου.
Το 2020 το ελληνικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε 7,9%. Ήταν η τρίτη χειρότερη επίδοση στην Ευρωζώνη, όπου ακόμη μία κρίση βρήκε τον Νότο να δέχεται το ισχυρότερο πλήγμα. Στην Ισπανία η συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ έφτασε στο 11% και στην Ιταλία στο 8,9%.
Η κατανάλωση των νοικοκυριών μειώθηκε το β’ και το δ’ τρίμηνο του 2020 κατά περίπου 4 δισ. ευρώ και 1,5 δισ. ευρώ αντίστοιχα, σε σχέση με τα ίδια τρίμηνα του προηγούμενου έτους. Σωρευτικά η μείωση της κατανάλωσης ήταν ίση με 6 δισ. ευρώ και των εξαγωγών κατά 12,7 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2019.
Οι μεγάλοι ηττημένοι
Η οικονομία συνολικά εμφάνισε μείωση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας κατά 8,1%. Η μείωση αυτή προέρχεται κυρίως από τον τομέα των υπηρεσιών (-9,4%). Ο κλάδος τεχνών, διασκέδασης και ψυχαγωγίας είδε την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία να κάνει βουτιά 25,4%, ενώ στο χονδρικό – λιανικό εμπόριο, τις μεταφορές και τις υπηρεσίες καταλύματος και εστίασης η πτώση ήταν 22,8%.
Όλες οι παραπάνω δραστηριότητες συνδέονται εμμέσως και με τον κλάδο του τουρισμού, που είδε τα έσοδά του να καταρρέουν. Από τις ταξιδιωτικές εισπράξεις χάθηκαν 13,89 δισ. ευρώ (-76,5%), ενώ πτώση κατά 1,978 δισ. ευρώ (-72,1%) παρατηρήθηκε και στις ταξιδιωτικές πληρωμές, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 766 εκατ. ευρώ (ΤτΕ, 2020).
Η υφεσιακή δυναμική του τριτογενούς τομέα συγκρατείται από την αύξηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας κατά 2,5% στον κλάδο «δημόσια διοίκηση και άμυνα, υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση, εκπαίδευση, δραστηριότητες υγείας και κοινωνικής μέριμνας», η οποία αποδίδεται στην ισχυρή και αναγκαία επέκταση των δημόσιων υπηρεσιών που επέφερε η διαχείριση της πανδημικής κρίσης.
Ποιοι είχαν «ανοσία»
Σαφώς πιο ήπια αποτυπώνεται η ύφεση στη βιομηχανία (πλην κατασκευών), όπου η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία μειώθηκε κατά 3,9%, ενώ ακόμα πιο συγκρατημένη ήταν η πτώση στη μεταποίηση (-1,3%). Οριακή ήταν η συρρίκνωση (0,3%) στον αγροκτηνοτροφικό τομέα.
Ο μόνος κλάδος που στη διάρκεια της πανδημικής κρίσης σημειώνει αξιοσημείωτη τάση επέκτασης με αύξηση στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία κατά 10,4% ήταν οι κατασκευές.
Οριακή αύξηση είχαμε στον κλάδο «ενημέρωση και επικοινωνία» (0,1%), κάτι που αποδίδεται εν πολλοίς στη χρήση της τηλεργασίας και της τηλεκπαίδευσης.