Όλοι μας έχουμε συνήθειες. Πράγματα που κάνουμε ξανά και ξανά. Και μας οδηγούν στους στόχους μας. Όμως μισό λεπτό. Αυτό δεν ισχύει πάντα. Υπάρχουν και συνήθειες που μας σαμποτάρουν. Ακόμα και χωρίς να το καταλάβουμε.
Η νευροψυχολογία μάς δείχνει ότι ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλός μας είναι φτιαγμένος συχνά λειτουργεί εναντίον μας. Ας υποθέσουμε πως ρωτάω τον εαυτό μου αν πρέπει να πάρω παγωτό. Ο προμετωπιαίος λοβός μου, η περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τον σχεδιασμό, τη λήψη αποφάσεων, την υποστήριξη συμπεριφορών που είναι προσανατολισμένοι σε στόχο, θα απαντούσε Όχι. Ο στόχος σου είναι να τρως υγιεινά.
Όμως, ο κογχομετωπιαίος λοβός, η περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τα συναισθήματα και την ανταμοιβή στις αποφάσεις, θα απαντούσε Πρέπει οπωσδήποτε να το κάνεις! Το παγωτό είναι τέλειο. Σου αρέσει, σε κάνει χαρούμενο. Άλλωστε, μπορείς να χάσεις τις θερμίδες κάνοντας λίγη παραπάνω γυμναστική αύριο.
Ενώ ο προμετωπιαίος λοβός είναι ένας λογικός τύπος, αρκετά ήσυχος και υποταγμένος, ο κογχομετωπιαίος λοβός είναι φωνακλάς και επίμονος. Θέλει να γίνεται το δικό του. Και του αρέσει να δημιουργεί κακές συνήθειες.
Όταν εμπλέκεται ο λογικός εγκέφαλός μας, λειτουργούμε με τρόπους που οδηγούν σε ένα επιθυμητό αποτέλεσμα – και τυπικά έχουμε επίγνωση των προθέσεών μας. Όμως, όταν εμπλακεί ο εγκέφαλος της συνήθειας, οι συνήθειές μας λειτουργούν κατά μεγάλο μέρος εκτός της επίγνωσης. Δεν μπορούμε εύκολα να εκφράσουμε πώς κάνουμε πράξη τις συνήθειές μας ή γιατί τις κάνουμε.
Με λίγα λόγια, δώσε στον κογχομετωπιαίο λοβό την ευκαιρία και γρήγορα θα δημιουργήσει μερικές κακές συνήθειες. Θα κάνεις κάποια πράγματα αντανακλαστικά, χωρίς σχεδόν καθόλου σκέψη. Εάν καταφέρεις να σκεφτείς Περίμενε, πρέπει όντως να πάρω παγωτό;, αυτή η μικρή φωνή στο κεφάλι σου πνίγεται από τον κογχομετωπιαίο λοβό και την πίεση της συνήθειας.
Τώρα ο στόχος σου δεν είναι να πετύχεις κάτι θετικό με την επανάληψη αυτών που λειτουργούν. Ο στόχος σου είναι να ικανοποιήσεις τη συνήθεια του να τρως παγωτό. Επομένως, το κάνεις. Χωρίς να σκέφτεσαι. Επειδή, εάν το σκεφτόσουν, πιθανώς δεν θα το έκανες.
Ποια είναι η λύση;
Υπάρχει ένα απλό τρικ που μπορείς να εφαρμόσεις, όπως εξηγεί το αμερικανικό inc.com. Πρέπει να αναγκάσεις τον εαυτό σου, όχι πριν αλλά κατά τη διάρκεια που κάνεις κάτι. Το κλειδί είναι να σκέφτεσαι το πραγματικό όφελος που απορρέει από μια συνήθεια.
Ας υποθέσουμε ότι θέλετε να σταματήσετε να παρακολουθείτε βίντεο στο YouTube όταν ξέρετε ότι πρέπει να δουλέψετε. Την επόμενη φορά που θα εμφανιστεί η παρόρμηση, μην την πολεμήσετε. Δείτε ένα βίντεο. Αλλά μην το κάνετε αλόγιστα: Σκεφτείτε τι παρακολουθείτε. Είναι διασκεδαστικό; Κερδίζετε κάποια αξία από αυτό; Είναι πιο ανταποδοτικό από το να κάνεις κάτι άλλο; Τι πραγματικά βγάζεις από αυτό;
Αυτή η διαδικασία χρειάζεται να επαναληφθεί, γιατί μία περίοδος σκέψης και ενδοσκόπησης δεν είναι αρκετή. Μάλλον θα χρειαστεί να το κάνεις αρκετές φορές μέχρι να εμπεδωθεί. Κάντε το αρκετές φορές, σκεφτείτε τα πραγματικά συναισθήματα και τα οφέλη που προκύπτουν από μια συνήθεια και με τον καιρό θα αρχίσετε να κάνετε μια διαφορετική επιλογή.
Τότε ο προμετωπιαίος και ο κογχομετωπιαίος λοβός θα έρθουν σε συμφωνία. Με όρους συναισθηματικής νοημοσύνης, τα συναισθήματά σου θα λειτουργούν για σένα, όχι εναντίον σου. Δοκίμασέ το. Κάνε το αρκετές φορές, αναλογίσου τα πραγματικά συναισθήματα και οφέλη της συνήθειάς σου, και σε λίγο καιρό θα αρχίσεις να κάνεις διαφορετικές επιλογές.
