Οι άνθρωποι προσπαθούν να κατακτήσουν την τέχνη της ανίχνευσης ψεύδους εδώ και χιλιάδες χρόνια. Έχουμε γράψει αρκετά άρθρα για το πως μπορείς να καταλάβεις ότι κάποιος σου λέει ψέματα.
Υπάρχει λοιπόν κάποιος τρόπος να ανιχνεύσουμε τα ψέματα με βάση την πραγματική επιστήμη; Στην πραγματικότητα, ναι, και περιλαμβάνει την κατανόηση της ψυχολογίας πίσω από το πώς σκέφτονται οι ψεύτες.
Το 2009, η High-Value Detainee Interrogation Group ή HIG ιδρύθηκε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ για να αναπτύξει νέες βέλτιστες πρακτικές ανίχνευσης ψεύδους και μέχρι το 2016 η ομάδα είχε επενδύσει περισσότερα από 15 εκατομμύρια δολάρια σε περισσότερα από 100 ερευνητικά προγράμματα με κορυφαίους ψυχολόγους.
Τι κάνουν λοιπόν οι άνθρωποι που είναι απίστευτα καλοί στο να… πιάνουν τους ψεύτες επί τόπου; Εδώ είναι μερικά τρικ όπως τα παραθέτει το CNBC.Έτσι θα μάθεις την αλήθεια.
1. Είναι ευγενικοί
Πρέπει να κάνεις τον ψεύτη να σε συμπαθήσει. Για να ανοιχτεί. Να μιλάει πολύ. Και να κάνει ένα λάθος που φανερώνει την απάτη.
Ένα υπέροχο κόλπο είναι να θεωρείτε τον εαυτό σας ως «φιλικό δημοσιογράφο». Οι καλοί δημοσιογράφοι κάνουν το homework τους πριν γράψουν ένα άρθρο. Όσο περισσότερες πληροφορίες έχετε για μια συζήτηση που θα γίνει, τόσο καλύτερα εξοπλισμένος θα είναι ο εσωτερικός σας ανιχνευτής ψεύδους.
Και μετά υπάρχει το «φιλικό» μέρος. Η έκθεση της HIG διαπίστωσε ότι ο «κακός αστυνομικός» δεν είναι αποτελεσματικός, αλλά ο «καλός αστυνομικός» είναι. Όλοι θέλουν να τους φέρονται με σεβασμό. Και όταν οι άνθρωποι το νιώθουν, είναι πιο πιθανό να μιλήσουν.
2. Δεν βασίζονται πολύ στη γλώσσα του σώματος
Ο Aldert Vrij, καθηγητής ψυχολογίας και κορυφαίος expert στην ανίχνευση ψεύδους, λέει ότι τα στοιχεία της γλώσσας του σώματος σπάνια είναι αξιόπιστα.
Εδώ ένας κοινός μύθος: «Οι ψεύτες δεν θα σας κοιτάξουν στα μάτια». Η έρευνα της HIG διαπίστωσε ότι «η απόσπαση του βλέμματος δεν έχει αποδειχθεί ποτέ αξιόπιστος δείκτης».
3. Κάνουν απρόβλεπτες ερωτήσεις
Ρωτήστε ένα ανήλικο άτομο σε ένα μπαρ πόσο χρονών είναι και θα ακούσετε σίγουρα ένα… «Είμαι 18». Τι θα γινόταν όμως αν τον ρωτούσατε: «Ποια είναι η ημερομηνία γέννησής σου;» Αυτή είναι μια εξαιρετικά εύκολη ερώτηση για κάποιον που λέει την αλήθεια, αλλά ένας ψεύτης πιθανότατα θα πρέπει να κοντοσταθεί για να κάνει… τα μαθηματικά.
Η έκθεση της HIG αναφέρει μια μελέτη που δείχνει ότι οι τυπικές μέθοδοι ασφαλείας αεροδρομίου συνήθως πιάνουν λιγότερο από το 5% των ψευτών επιβατών. Αλλά όταν οι υπεύθυνοι ασφαλείας χρησιμοποιούν απρόβλεπτες ερωτήσεις, ο αριθμός αυτός φτάνει στο 66%.
Ξεκινήστε λοιπόν με αναμενόμενες ερωτήσεις. Αυτό δεν είναι κακό και σας δίνει χρήσιμες πληροφορίες — αλλά το πιο σημαντικό, σας δίνει μια βασική γραμμή. Στη συνέχεια, ρίξτε τους μια ερώτηση που είναι εύκολο να απαντήσει κάποιους που λέει την αλήθεια, αλλά ένας ψεύτης δεν θα είναι έτοιμος.
Μετρήστε την αντίδραση. Απάντησε ήρεμα και γρήγορα ή δεν ήξερε τι να πει;
4. Χρησιμοποιούν αποδεικτικά στοιχεία
Έκανες το homework σου εκ των προτέρων, σωστά; Καλώς. Τώρα χτίσε σχέσεις. Βάλε τους να μιλήσουν. Οδηγήστε τους να πουν κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τις πληροφορίες που έχετε ήδη μάθει.
Ζητήστε διευκρινίσεις, ώστε να δεσμευτούν σε κάτι που λένε. Και μετά: «Συγγνώμη, έχω μπερδευτεί. Είπες ότι ήσουν με τον Χ χθες. Αλλά ο Χ ήταν στη Γαλλία όλη την εβδομάδα». Τώρα; Φαίνονται σαν να ζορίζονται και να σκέφτονται; Η απάντησή τους που συναρμολογήθηκε βιαστικά έρχεται σε αντίθεση με την αλήθεια;
Μια μελέτη του 2006 της σουηδικής αστυνομίας έδειξε ότι οι Αρχές συνήθως εντόπιζαν ψέματα στο 56,1% των περιπτώσεων. Εκείνοι με εκπαίδευση «στρατηγικής χρήσης αποδεικτικών στοιχείων» σημείωσαν βαθμολογία 85,4%.
5. Δεν τους προκαλούν πολύ νωρίς
Εάν αρχίσετε αμέσως να αναρωτιέστε τι λένε ή τους κατηγορήσετε ότι λένε ψέματα, όχι μόνο μπορεί να κλειστούν στο καβούκι τους, αλλά και να αρχίσουν να αλλάζουν την ιστορία τους.
Γιατί λοιπόν να τους βοηθήσετε να πουν ένα καλύτερο ψέμα; Ο στόχος είναι να τους κάνεις να θέλουν να τα βγάλουν όλα έξω.
Σκέψου το: Αν πω ψέματα και δεν με πιάσουν, βλέπω τι λειτουργεί. Αν πω ψέματα και με πιάσουν, βλέπω τι δεν λειτουργεί. Και αυτό δίνει ένα πλεονέκτημα. Μην τους βοηθήσετε να βελτιωθούν περαιτέρω.
