Πιθανόν το έχεις κάνει και εσύ: Είσαι στο αυτοκίνητο, ψάχνεις κάτι στον δρόμο και αυθόρμητα… χαμηλώνεις το ραδιόφωνο. Τι σχέση έχει όμως η όραση με την ακοή;
Σε μια έρευνα σχετικά με τη χρήση του κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση, ο Steven Yantis, καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογικών και Εγκεφαλικών Επιστημών στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins, είχε να πει τα εξής:
Το να κατευθύνετε την προσοχή σας για να ακούτε αυτό που σας λένε στο τηλέφωνο, ουσιαστικά ‘κλείνει’ την είσοδο άλλων ερεθισμάτων στο οπτικοακουστικό τμήμα του εγκεφάλου. Τα στοιχεία που έχουμε τώρα δείχνουν σαφώς ότι η προσοχή περιορίζεται σε μεγάλο βαθμό. Όταν η προσοχή του ατόμου επικεντρώνεται σε ένα ερέθισμα -ας πούμε, σε αυτή την περίπτωση, στην συνομιλία στο κινητό τηλέφωνο- αυτόματα επιφέρει ένα “κόστος” στην ικανότητα του εγκεφάλου να εστιάσει και σε ένα δεύτερο ερέθισμα -στην προκειμένη περίπτωση, στο οπτικό ερέθισμα της οδήγησης του οχήματος”.
Ο δρ Yantis αναφέρεται στη γνωστική ικανότητα της διάσπασης της προσοχής, ή στη ικανότητα ενός ατόμου να μπορεί να εκτελεί πολλαπλές εργασίες και να διασπάει επιτυχώς την προσοχή του σε δύο πράγματα ταυτόχρονα. Είναι γενικά πολύ πιο δύσκολο από ό,τι η επιλεκτική, ή εστιασμένη προσοχή σε ένα και μόνο ερέθισμα.
Οι παράγοντες που “μπαίνουν στο παιχνίδι” είναι η ικανότητα προσοχής σας και οι απαιτήσεις επεξεργασίας δεδομένων, δηλαδή το κατά πόσον μπορούν δύο περιοχές του εγκεφάλου σας να επεξεργαστούν διαφορετικά ερεθίσματα.
Αντίστοιχη είναι η κατάσταση που βιώνει ο εγκέφαλος και όταν ακούτε κάτι στο ραδιόφωνο, οδηγείτε και ταυτόχρονα πρέπει να αφιερώσετε μέρος της προσοχής σας και σε ένα τρίτο ερέθισμα/δραστηριότητα, όπως το να εντοπίσετε κάτι στον περιβάλλοντα χώρο.
Έτσι, ασυναίσθητα, ο εγκέφαλος ζητάει από το σώμα να αποκλείσει το ένα από τα άλλα ερεθίσματα για να έχει επαρκή επεξεργαστική δύναμη να εκτελέσει τη νέα δραστηριότητα. Και το πιο εύκολο ερέθισμα για να αποκλείσει εκείνη τη στιγμή, είναι το ραδιόφωνο!
