Tα γυάλινα κτίρια αποτελούν τη σημαντικότερη ανθρωπογενή αιτία θανάτου για τα πουλιά καθώς δεν μπορούν να αντιληφθούν τα διαφανή τζάμια και πέφτουν πάνω τους με ορμή.
Το ζήτημα αποτέλεσε το θέμα του βιβλίου, με τίτλο «Θανάτωση πουλιών από πρόσκρουση σε γυάλινα κτίρια, τζάμια και διαφανείς κατασκευές. Μέθοδοι πρόληψης» του βιολόγου και μέλους της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας Δημήτρη Μπούσμπουρα, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα.
«Σκοπός της έκδοσης αυτής είναι να προτείνει μέτρα πρόληψης, τα οποία απευθύνονται στις υπηρεσίες και τους πολίτες για την αντιμετώπιση προβλημάτων θανάτωσης πουλιών από πρόσκρουση σε κτίρια και ηχοπετάσματα. Μέτρα πρέπει να λαμβάνονται πριν την κατασκευή, αλλά υπάρχει δυνατότητα για λήψη μέτρων και εκ των υστέρων. Προτείνονται επίσης θεσμικές ρυθμίσεις προς στην πολιτεία για την διαμόρφωση κανόνων για μελλοντικές κατασκευές ή βελτίωση υπαρχόντων» αναφέρεται στο εισαγωγικό σημείωμα του συγγραφέα.
Και εξηγεί: «Τα γυάλινα κτίρια έχουν αναγνωριστεί διεθνώς ως πολύ σοβαρό πρόβλημα, όσον αφορά τα άγρια πουλιά. Στις Ηνωμένες Πολιτείες υπολογίζεται ότι ετησίως συμβαίνουν κατά μέσο όρο 600 εκατομμύρια θάνατοι πουλιών από πρόσκρουση σε κτίρια με τάση αύξησης. Οι θάνατοι αυξάνονται κατά την εαρινή και φθινοπωρινή μετανάστευση, αλλά διαπιστώνονται και κατά τις περιόδους αναπαραγωγής και διαχείμασης».
Όπως αναφέρει, τα πουλιά έχουν ανεπτυγμένη την όραση και δυνατότητα να αντιλαμβάνονται εικόνες και στο φάσμα του υπεριώδους αλλά δεν διαθέτουν στερεοσκοπική όραση ή, όπου υπάρχει, αυτή είναι περιορισμένη και έτσι δεν μπορούν να αντιληφθούν τα διαφανή τζάμια και πέφτουν πάνω τους με ορμή. Το πρόβλημα είναι πιο έντονο σε περιοχές κοντά σε πάρκα και σε ακτές, σε εξοχικά και δημόσια κτίρια που έχουν μεγάλα τζάμια, και σε ψηλά κτίρια.
Στην περίπτωση που οι γυάλινες επιφάνειες αντανακλούν ή είναι κατασκευασμένες ως ανακλαστικοί υαλοπίνακες (καθρέπτες), αντανακλούν την εικόνα του περιβάλλοντος δίνοντας ψευδή εντύπωση. Ειδικά αν το περιβάλλον περιλαμβάνει δένδρα και θάμνους, οι θάνατοι αυξάνονται καθώς τα πουλιά νομίζουν πως κινούνται προς την βλάστηση.
«Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι τα πουλιά προσελκύονται από το φως που υπάρχει στο εσωτερικό των κτιρίων ή σε κεραίες, ειδικά τα νυκτόβια αλλά και πουλιά που μεταναστεύουν τη νύχτα. Όσο ψηλότερα είναι τα κτίρια, τόσο εντονότερο είναι το πρόβλημα. Οι περισσότερες προσκρούσεις κατά την μετανάστευση διαπιστώνονται σε κτίρια που προεξέχουν του ορίζοντα. Το πρόβλημα δεν γίνεται αντιληπτό από τους πολίτες, καθώς δεν διανοούνται ότι τα πουλιά που βρίσκουν νεκρά μπροστά σε ένα κτίριο είχαν προσκρούσει στα τζάμια και μόνο στις περιπτώσεις που τυχαία ακούσουν το γδούπο θα το συνειδητοποιήσουν».
Σύμφωνα με τον κ. Μπούσμπουρα, μια από τις περιπτώσεις καταγραφής του φαινομένου στην Ελλάδα ήταν η μαζική θανάτωση στρουθιομόρφων σε διαφανή ηχοπετάσματα της Αττικής Οδού κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης όπου, υπήρξαν περιπτώσεις, με 100 νεκρά πουλιά ημερησίως.
Στην προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, ο κ. Μπούσμπουρας με τη συνεργασία ενοικιαστών σε γυάλινο βιομηχανικό κτίριο στην Κομοτηνή, τοποθέτησε φωτογραφίες με φιγούρες – αντίγραφα αρπακτικών πουλιών για να τρομάζουν τα μικροπούλια, πρακτική που όμως δεν είχε αποτέλεσμα.
«Είναι απαραίτητο συνεπώς» υπογραμμίζει ο κ. Μπούσμπουρας, «να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων».
«Προτείνεται η θεσμοθέτηση μέτρων όπως η απαγόρευση της κατασκευής γυάλινων κτιρίων ή άλλων εγκαταστάσεων που εξωτερικά έχουν μορφή καθρέπτη ή πολύ μεγάλη επιφάνεια με διάφανη γυάλινη κάλυψη, χωρίς πρόσθετα μέτρα για την αποτροπή πρόσκρουσης πουλιών και βιοκλιματικό σχεδιασμό. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν τζάμια που εξωτερικά είναι αδιαφανή ή φέρουν σχέδια που τα καθιστούν εμφανή από τα πουλιά, διάφανα τζάμια με ειδική αντανακλαστική επίστρωση και να απαγορευθεί η χρήση διαφανών ηχοπετασμάτων, εκτός αν περιλαμβάνουν γραμμικά εμφανή σχέδια» αναφέρει ο βιολόγος, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
