Μετά από ένα χρόνο κατά τον οποίο δεν πούλησε καμία μετοχή της Facebook, ο Mark Zuckerberg επέστρεψε και πάλι στην προσφιλή του συνήθεια.
Από τις 9 Νοεμβρίου 2020, ο συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Facebook, με περιουσία ύψους 127 δισ. δολαρίων, πουλά μετοχές σχεδόν κάθε μέρα, σύμφωνα με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ. Ειδικότερα, πούλησε συνολικά 9,4 εκατ. μετοχές, αξίας 2,8 δισ. δολαρίων, τους τελευταίους οκτώ μήνες, έως την Τετάρτη. Περίπου το 90% των πωλήσεων πραγματοποιήθηκε από τον φιλανθρωπικό του ίδρυμα, Chan Zuckerberg Initiative (CZI). Ένα μικρότερο ποσό -ύψους περίπου 200 εκατ. δολαρίων μετά τους φόρους, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Forbes– κατέληξε στις τσέπες του. Το μερίδιο του Zuckerberg -του πέμπτου πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο- στη Facebook μειώθηκε σε περίπου 14%, από 28% που ήταν κατά την ημερομηνία της αρχικής δημόσιας προσφοράς της εταιρείας για την εισαγωγή της στο χρηματιστήριο.
Από τότε που η Facebook εισήχθη στο χρηματιστήριο τον Μάιο του 2012, ο Zuckerberg και το CZI έχουν πουλήσει περισσότερες από 132 εκατ. μετοχές της εταιρείας, αξίας περίπου 15 δισ. δολαρίων συνολικά. Από αυτές τις πωλήσεις, έχει προσωπικά εισπράξει περίπου 2,1 δισ. δολάρια μετά από φόρους, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Forbes. Ο Zuckerberg άρχισε να πουλάει σταθερά τις μετοχές του στη Facebook το 2016, τη χρονιά που μαζί με τη σύζυγό του Priscilla Chan, ίδρυσαν το CZI. Εκείνη την εποχή, το ζεύγος έγραψε μια επιστολή στην αγέννητη κόρη του, στην οποία δεσμευόταν να δωρίσει το 99% των μετοχών που κατείχαν στη Facebook, σε βάθος χρόνου, σε τομείς όπως η εκπαίδευση και η θεραπεία ασθενειών. Σημειώνεται πως η αξία των μετοχών τους τότε ανερχόταν στα 45 δισ. δολάρια. Οι πωλήσεις του Zuckerberg και του CZI έφτασαν στο αποκορύφωμά τους το 2018, όταν πούλησαν μετοχές αξίας 5,3 δισ. δολαρίων – στη συντριπτική πλειοψηφία μέσω του CZI.
Όμως, ο Zuckerberg σταμάτησε να πουλάει μετοχές τον Νοέμβριο του 2019, κάνοντας μόνο μία δωρεά 204.700 μετοχών μέσω του CZI αξίας 60 εκατ. δολαρίων πέρυσι στο Silicon Valley Community Foundation (SVCF), μια ΜΚΟ με έδρα το Mountain View της Καλιφόρνια. Από το 2018, ο Zuckerberg και η Chan έχουν δωρίσει μετοχές της Facebook αξίας σχεδόν 2 δισ. δολαρίων στη SVCF.
Ένας εκπρόσωπος του CZI δεν έδωσε εξηγήσεις γιατί ο Zuckerberg σταμάτησε και ύστερα από έναν χρόνο άρχισε εκ νέου τις πωλήσεις μετοχών, αλλά δήλωσε ότι οι πωλήσεις είναι προγραμματισμένες και έχουν γνωστοποιηθεί στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ. Οι γνωστοποιήσεις αυτές, ή αλλιώς 10b5-1, επιτρέπουν στα στελέχη των εταιρειών να πουλάνε μετοχές σε τακτά χρονικά διαστήματα και αποτελούν αρκετά συνήθη πρακτική μεταξύ στελεχών με μεγάλα μερίδια μετοχών σε εταιρείες.
Παρά τα ταραχώδη δύο τελευταία χρόνια, κατά τα οποία η Facebook δέχτηκε έντονη κριτική για τη συλλογή δεδομένων των χρηστών της, για διασπορά παραπλανητικού περιεχομένου μέσω της πλατφόρμας της και για ρητορική μίσους -που οδήγησαν περισσότερες από 1.000 εταιρείες να προχωρήσουν σε διαφημιστικό μποϊκοτάζ- η μετοχή της εταιρείας συνέχισε να κινείται ανοδικά. Αφού ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο απέρριψε δύο αντιμονοπωλιακές αγωγές που υπέβαλε η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου εναντίον του τεχνολογικού γίγαντα στις 28 Ιουνίου, οι μετοχές της εταιρείας έκλεισαν στο ρεκόρ των 355,64 δολαρίων. Έκτοτε, οι μετοχές της Facebook συνέχισαν να διαπραγματεύονται στο ίδιο περίπου επίπεδο. Η τρέχουσα τιμή της μετοχής της είναι 800% πλέον υψηλότερη αυτής με την οποία εισήχθη στο χρηματιστήριο πριν από εννέα χρόνια, όταν η περιουσία του Zuckerberg ανερχόταν στα 16,9 δισ. δολάρια. Ειδικότερα, η μετοχή έχει σημειώσει ράλι από τον Μάρτιο του 2020, υπερδιπλασιάζοντας την αξία της τους τελευταίους 17 μήνες. Η συντριπτική πλειοψηφία των πωλήσεων του Zuckerberg -περίπου 11 δισ. δολ.- πραγματοποιήθηκε από το Chan Zuckerberg Initiative, κυρίως μέσω της CZI Holdings, μιας εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, ή του CZI Foundation, του μη κερδοσκοπικού βραχίονα του CZI. Το CZI έχει διαθέσει 2,9 δισ. δολάρια σε επιχορηγήσεις και έχει επενδύσει 150 εκατ. δολάρια σε κερδοσκοπικές επιχειρήσεις από το 2015, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του. (Το υπόλοιπο των εσόδων από τις πωλήσεις μετοχών πιθανότατα επενδύθηκε αλλού από το CZI, ενώ χρησιμοποιείται και για την κάλυψη των εξόδων του οργανισμού, ο οποίος απασχολεί περισσότερους από 200 υπαλλήλους). Το 2016, η Priscilla Chan ανακοίνωσε ότι το CZI θα δαπανήσει 3 δισ. δολάρια εντός δεκαετίας σε μια προσπάθεια αναζήτησης θεραπειών για όλες τις ασθένειες. “Πιστεύουμε ότι μπορούμε να θεραπεύσουμε, να αποτρέψουμε ή να διαχειριστούμε όλες τις ασθένειες κατά τη διάρκεια της επόμενης γενιάς”, δήλωσε τότε η Chan. “Αυτό δεν σημαίνει ότι κανείς δεν θα αρρωσταίνει, αλλά θα αρρωσταίνει πολύ λιγότερο.” Δεν είναι σαφές τι πρόοδο έχει σημειώσει το CZI ως προς αυτόν τον φιλόδοξο στόχο.
Στα τέλη του περασμένου έτους, η Chan Zuckerberg Initiative Advocacy -ο βραχίονας πολιτικής υπεράσπισης του CZI- πούλησε και τις 103.000 μετοχές της Facebook που κατείχε. Σύμφωνα με στοιχεία του Center for Responsive Politics, η CZI Advocacy έχει συνεισφέρει 17,8 εκατ. δολάρια σε πρωτοβουλίες του αριστερού χώρου, κυρίως στην Καλιφόρνια, από το 2018.
Οι πωλήσεις μετοχών του Zuckerberg με την πάροδο του χρόνου είναι κάτι σύνηθες μεταξύ των ιδρυτών που έχουν εισάγει τις εταιρείες τους στο χρηματιστήριο και παρόμοιες με τις πωλήσεις άλλων τεχνολογικών μεγιστάνων. Ο ιδρυτής της Amazon, Jeff Bezos, μείωσε το μερίδιό του στο 24% από 42% τα πρώτα εννέα χρόνια μετά την εισαγωγή της εταιρείας στο χρηματιστήριο- πουλώντας μετοχές αξίας περίπου 500 εκατ. δολαρίων – ενώ οι ιδρυτές της Google, Larry Page και Sergey Brin, μείωσαν τα μερίδιά τους σε περίπου 7% από 16% κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.
Να σημειωθεί όμως, πως ο Zuckerberg έχει πουλήσει πολύ μικρότερο μερίδιο της Facebook (σε όρους δολαρίου) σε σχέση με τις συνολικές πωλήσεις μετοχών της Amazon από τον Bezos. Από τότε που η Amazon εισήχθη στο χρηματιστήριο το 1997, το Forbes έχει υπολογίσει ότι ο Bezos έχει πουλήσει μετοχές της εταιρείας αξίας περίπου 27 δισ. δολαρίων (προ φόρων). Από αυτό το ποσό, πούλησε μετοχές αξίας 10 δισ. δολαρίων πέρυσι. Επομένως, οι πωλήσεις αξίας 2 δισ. δολαρίων του Zuckerberg φαίνονται μικρές αναλογικά. Σήμερα, το μερίδιο του Bezos στην Amazon ανέρχεται στο 10%, καθώς παραχώρησε το ένα τέταρτο του 16% που κατείχε το 2019 στην πρώην σύζυγό του MacKenzie Scott, στο πλαίσιο του πιο ακριβού διαζυγίου στην ιστορία. Ωστόσο, ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Amazon, ο οποίος παραιτήθηκε από τη θέση νωρίτερα αυτόν τον μήνα, παραμένει ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο.
Περίπου το 98% της εκτιμώμενης περιουσίας ύψους 127 δισ. δολαρίων του Zuckerberg εξακολουθεί να προέρχεται από τις μετοχές που κατέχει στη Facebook. Το υπόλοιπο ποσοστό προέρχεται από πωλήσεις μετοχών, καθώς και από ένα χαρτοφυλάκιο ακίνητης περιουσίας αξίας περίπου 200 εκατ. δολαρίων, το οποίο περιλαμβάνει ακίνητα στο Palo Alto στην Καλιφόρνια, τη Χαβάη και τη λίμνη Τάχο. Ο Zuckerberg ξόδεψε περισσότερα από 100 εκατ. δολάρια το 2014 για να αγοράσει 700 στρέμματα γης στο νησί Kauai της Χαβάης, και στη συνέχεια αγόρασε επιπλέον 600 στρέμματα τον Μάιο έναντι 53 εκατ. δολαρίων, σύμφωνα με έκθεση της Mansion Global.
