Τα τελευταία περίπου 2 χρόνια ζούμε σε ένα περιβάλλον γεμάτο άγχος, πίεση και δυσάρεστες ειδήσεις. Πως θα σου φαινόταν τώρα να διαχειριστείς το στρες, με την βοήθεια της γιόγκα; Η Μαρία Αρχοντάκη είναι δασκάλα γιόγκα 500 ωρών και επιστήμων διαχείρισης του στρες. Το It’s Possible την συνάντησε και μας εξήγησε πως συνδέονται αυτά τα δύο κομμάτια, πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για τον μέσο άνθρωπο να κάνει γιόγκα, ενώ η ίδια δίνει και μερικά απλά tips που μπορεί να εφαρμόσει ο κάθε ένας στην καθημερινότητα του για να διαχειριστεί καλύτερα το άγχος.
Ζούμε σε μία εποχή με πανδημία, πολέμους, ανασφάλεια στα εργασιακά σε πολλές περιπτώσεις, και άλλες δυσάρεστες ειδήσεις. Πως έχει επηρεάσει όλο αυτό το σκηνικό την ψυχολογία και το άγχος των ανθρώπων;
Πάντα θα υπάρχουν εξωτερικοί παράγοντες στο περιβάλλον οι οποίοι μας απορυθμίζουν. Αν μάλιστα δεν έχεις μάθει να διαχειρίζεσαι και να θωρακίζεις τον εαυτό σου απέναντι σε προβλήματα και καταστάσεις που προκύπτουν, είναι δεδομένο ότι θα σε καταβάλουν.
Τα τελευταία περίπου δύο χρόνια έχει παρατηρηθεί μία έξαρση όχι μόνο του στρες, αλλά για παράδειγμα έχει υπάρξει αύξηση και στην κατανάλωση αντικαταθλιπτικών. Επίσης υπήρξε έξαρση ενδοοικογενειακής βίας. Αν κάποιος έχει και ένα background σχετικό, είναι πολύ πιθανό όλα αυτά να του «πυροδοτηθούν» μέσα σε μία τέτοια περίοδο.
Είστε δασκάλα γιόγκα 500 ωρών και επιστήμων διαχείρισης του στρες (MSc Επιστήμη του Στρες & Προαγωγή της Υγείας). Τι ακριβώς σημαίνουν αυτά τα δύο και πως συνδέονται μεταξύ τους;
Για να ολοκληρώσεις τις σπουδές σου ως δάσκαλος γιόγκα πρέπει να συμπληρώσεις κάποιες ώρες. Για να γίνεις ένας ολοκληρωμένος δάσκαλος γιόγκα χρειάζεσαι 500 ώρες. Ξεκινάς με ένα εκπαιδευτικό των 200 ωρών για να μάθεις τα βασικά, και μετά κάνεις άλλες 300 ώρες, οπότε συνολικά πας στις 500.
Η γιόγκα μπορεί να σε βοηθήσει σε πολλά κομμάτια, εμένα όμως με κέντρισε περισσότερο το κομμάτι της διαχείρισης του στρες. Θεώρησα ότι μέσα από αυτό θα μπορούσα να βοηθήσω πολύ κόσμο που ίσως δεν ξέρει πως να το κάνει. Όπως ανακάλυψα στην συνέχεια, η γιόγκα περιλαμβάνει 4 βασικά εργαλεία διαχείρισης του στρες: Οι αναπνοές, η άσκηση, οι τεχνικές χαλάρωσης και ο διαλογισμός. Εγώ έτσι κι αλλιώς πριν αποφασίσω ότι θέλω να ασχοληθώ με την γιόγκα είχα ξεκινήσει το μεταπτυχιακό μου στο κομμάτι της Υγείας, οπότε κάπως έτσι τα σύνδεσα όλα αυτά.
Κάνατε μία έρευνα που πρόσφατα παρουσιάστηκε στο European Pain Federation Congress του Δουβλίνου. Τι ακριβώς περιελάβανε αυτή;
Την έρευνα την έκανα στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού μου, «Επιστήμη του στρες και Προαγωγή της Υγείας», στην Ιατρική Αθηνών. Έπρεπε να κάνω μία πρακτική άσκηση, την οποία έκανα στο νοσοκομείο Metropolitan και συγκεκριμένα στο γραφείο Χρόνιου Πόνου. Χρόνιος Πόνος είναι όποιος πόνος κρατά πάνω από 3 μήνες. Είναι σημαντικό να πούμε ότι ο πόνος που επιμένει, σε αρκετές περιπτώσεις συνδέεται αμφίδρομα με το στρες. Αν δηλαδή είσαι ένας στρεσαρισμένος άνθρωπος, αυτό μπορεί κάποια στιγμή να σου εκδηλωθεί με έναν πόνο στο σώμα σου. Και αντίστοιχα επειδή πονάς, να έχεις στην συνέχεια ακόμα μεγαλύτερο στρες.
Εγώ λοιπόν στην έρευνα μου συμπεριέλαβα μια ομάδα ασθενών Χρόνιου Πόνου, με ανάμεικτα χαρακτηριστικά, έκανα γιόγκα στο δείγμα αυτό, μετά μέτρησα το στρες τους με ερωτηματολόγια αλλά και με δείκτες βιολογικούς, και βρήκαμε ότι υπήρχε πολύ μεγάλη διαφορά στο πως αντιλαμβάνονταν το στρες. Πριν και μετα την γιόγκα. Μετά τις συνεδρίες, αντιλαμβάνονταν τον εαυτό τους ως λιγότερο στρεσαρισμένο. Στείλαμε κάποια αρχικά δείγματα της έρευνας στο εν λόγω συνέδριο και εκείνοι την δέχτηκαν και την παρουσίασαν.
Τι συμβουλές θα δίνατε σε κάποιον για την καταπολέμηση του στρες;
Αρχικά θα τον ρωτούσα για τον τρόπο ζωής του. Και ίσως να του πρότεινα να κάνει κάποιες τομές εκεί. Για αρχή καλό είναι ένας άνθρωπος να φροντίζει τον εαυτό του. Και μετά παρατηρώντας, να δει από που προέρχεται το στρες.
Από την μεριά μου θα του έλεγα να βάλει κάποιες υγιεινές συνήθειες στη ζωή του. Όπως, για παράδειγμα, είναι ένας καλός ύπνος ή η σωστή διατροφή. Και το περπάτημα. Οι ειδικοί λένε ότι το ιδανικό είναι να κάνουμε 10.000 βήματα την ημέρα. Αυτό φυσικά μπορεί να γίνει και «σπαστά» μέσα στην ημέρα.
Και αν κάποιος άνθρωπος νιώθει ότι χρειάζεται βοήθεια, εννοείται να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό.
Βλέποντας όλες αυτές τις ασκήσεις που κάνετε, σε κάποιους η πρώτη σκέψη που θα έρθει στο μυαλό ίσως είναι: «Α εγώ αποκλείεται να καταφέρω να τα κάνω αυτά». Τελικά πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι;
Εγώ για να είμαι ειλικρινής δεν έχω αθλητικό background. Ξεκίνησα 15 χρονών να γυμνάζομαι πιο συστηματικά. Το εκπαιδευτικό κομμάτι για την γιόγκα το ξεκίνησα στα 23-24. Αν έχουμε την σωστή καθοδήγηση, μπορούμε να κάνουμε τα πάντα. Εξαρτάται βέβαια και από τον στόχο που βάζει ο καθένας. Για παράδειγμα, για έναν πολύ παχουλό άνθρωπο μπορεί να είναι ένας στόχος να κάνει σωστά 5 εύκολες ασκήσεις γιόγκα. Και να κάθεται κάτω χωρίς να πονάνε τα γόνατα του. Αν συνεχίσει, θα μπορεί να κάνει και ακόμα περισσότερα πράγματα. Έχει σημασία από που ξεκινάς και που καταλήγεις.
Εσείς πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με όλο αυτό, και ποιο είναι στο στόρυ σας φτάνοντας μέχρι το σήμερα;
Την γιόγκα την ξεκίνησα εντελώς τυχαία, όταν βρέθηκα σε μία τέτοια αίθουσα, χωρίς προηγουμένως να γνωρίζω καν τι είναι. Τότε ήμουν στην εφηβεία, είχα τις δυσκολίες μου όπως τα περισσότερα παιδιά, και είδα τα οφέλη της γιόγκα. Έτσι την κράτησα στην ζωή μου. Την έκανα τρόπο ζωής. Αλλά όχι σε επαγγελματική βάση.
Τελικά έδωσα πανελλήνιες και κατάφερα να περάσω Πολιτικές Επιστήμες στο ΕΚΠΑ. «Είναι ένα καλό πτυχίο. Και μετά βλέπουμε», σκέφτηκα. Μπήκα στη σχολή, δεν με ενθουσίασε ιδιαίτερα, παράλληλα όμως επειδή είχα κρατήσει και την γιόγκα στη ζωή μου έβλεπα ότι την χρειαζόμουν όλο και περισσότερο. Τελικά πήρα το πτυχίο Πολιτικών Επιστημών, και κάποια στιγμή ήρθε η δασκάλα γιόγκα που είχα και μου είπε ότι κάνει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα, για άτομα που θέλουν να γίνουν δάσκαλοι γιόγκα.
Εμένα μου άρεσε πολύ όλο αυτό. Το κομμάτι που μου τράβηξε περισσότερο το ενδιαφέρον ήταν το κομμάτι της διαχείρισης του στρες. Όταν τελείωσα λοιπόν εκείνο το εκπαιδευτικό, βρήκα το μεταπτυχιακό «Επιστήμη του στρες και Προαγωγή της Υγείας». Αμέσως είπα ότι αυτό θέλω να κάνω. Δεν χρειαζόταν να είσαι γιατρός πριν. Μπορούσες να πας, για παράδειγμα, και με πτυχίο Κοινωνικών Επιστημών.
Το μεταπτυχιακό είναι ακόμα σε εξέλιξη (και με τις καθυστερήσεις που προέκυψαν λόγω της πανδημίας). Παράλληλα κάνω μαθήματα ως δασκάλα γιόγκα, περιλαμβάνοντας φυσικά και το κομμάτι της διαχείρισης του στρες, για όποιον ενδιαφέρεται. Πριν ένα μήνα εξέδωσα το δικό μου βιβλίο ζωγραφικής ενηλίκων, το Yondala. Περιέχει 25 εικαστικά δημιουργήματα δικής μου έμπνευσης που παρουσιάζουν στάσεις γιόγκα και μάνταλα και σκοπό έχουν την αποσυμπίεση απο το άγχος.
Η δουλειά μου με μια φράση είναι αυτό που είπαμε και πριν: Δασκάλα γιόγκα και επιστήμων διαχείρισης του στρες. Δύο κομμάτια που συνδέονται άμεσα μεταξύ τους.
