Ο Λάζαρος Κάψιας εντόπισε ένα πρόβλημα στο πεδίο του Internet of Things. Και η συνέχεια της ιστορίας είναι κάπως έτσι: «Παρότι με τους τωρινούς συνεταίρους μου είχαμε μια εναλλακτική υλοποίηση του GNSS υπό εξέταση μας έλειπαν κάποια κομμάτια του πάζλ. Αναζητώντας τα πέσαμε πάνω σε μια προσπάθεια ενός εργαστηρίου τηλεπικοινωνιών ενός εκ των τεσσάρων δημόσιων πανεπιστημίων της Βαρκελώνης (UAB). Δυο καθηγητές εκεί δουλεύουν στο θέμα τα τελευταία 10-15 χρόνια κ έχουν προσπαθήσει στο παρελθόν ανεπιτυχώς να κάνουν το άλμα στον επιχειρηματικό στίβο. Πήρα ένα αεροπλάνο, προσγειώθηκα Βαρκελώνη κ απλά τους ζήτησα να ενώσουμε δυνάμεις».
Μέσα από αυτό τον τρόπο γεννήθηκε η Loctio. Τι κάνει η συγκεκριμένη startup στο πεδίο του IoT; «Προσδιορισμό θέσης η απλοϊκά GPS positioning καταναλώνοντας λιγότερο από το 1/10 της ενέργειας που καταναλώνει ένας συμβατικός δέκτης», όπως εξηγεί ο Λάζαρος Κάμψιας, ένας εκ των ιδρυτών της εταιρίας.
Ο ίδιος μιλά στο It’s Possible για το πως έφτασε στην συγκεκριμένη ιδέα, εξηγεί τι χρειάζεται να διαθέτει μια startup για να τραβήξει τα βλέμματα των επενδυτών, ενώ παραθέτει και τα μελλοντικά πλάνα της εταιρίας του.
Πως προέκυψε η ιδέα για το project σας;
Υπάρχουν συνήθως δυο αντιδιαμετρικές όσον αφορά την εκκίνηση αφορμές για να ξεκινήσεις ένα project τεχνολογίας γιατί αυτό είναι στην ουσία η Loctio. Να βλέπεις μια ανάγκη της αγοράς κ να ψάχνεις την τεχνολογική λύση που θα την καλύψει ή αντίθετα να έχεις στα χέρια σου μια σέξυ τεχνολογία ή ιδέα κ ν αναζητάς τον τρόπο να την κάνεις κερδοφόρα. Στατιστικά πάρα πολύ δύσκολο όταν ξεκινάει ένα project να τα χει κ τα δυο ταυτόχρονα (Product-Market fit).
Υπάρχει λοιπόν στην αγορά του IoT μια ανάγκη για positioning (προσδιορισμό θέσης). Να ξέρεις που βρίσκονται οι διάφορες συσκευές ή αυτοί που τις φέρουν. Πρόκειται για παρακολούθηση εμπορευμάτων (containers, parcels, etc.), καταγραφή δραστηριοτήτων ανθρώπων (wearables, fit-trackers), επίβλεψη κοπαδιών κτηνοτροφικών μονάδων, επόπτευση οδηγικής συμπεριφοράς (insurance boxes) κ πολλών άλλων. Το σύνολο των συσκευών αυτών τροφοδοτούνται από μπαταρίες κ η πιο δημοφιλής, ακριβής κ αξιόπιστη τεχνολογία για τον προσδιορισμό της θέσης τους το GNSS (GPS) χρειάζεται πάρα πολύ ενέργεια με αποτέλεσμα να εξαντλεί γρήγορα τις μπαταρίες αυτές. Αυτό μεταφράζεται στην αύξηση του κόστους συντήρησης (OPEX) ενός δικτυού πολλών τέτοιων απομακρυσμένων συσκευών ενώ κάποιες εφαρμογές δεν μπορούν να υλοποιηθούν καν εξαιτίας αυτής της μεγάλης κατανάλωσης του GNSS. Αυτό είχα διαπιστώσει ερχόμενος σε επαφή με την αγορά όσο δούλευα για μια εταιρεία που είναι γνωστή για τα GNSS προϊόντα της.
Παρότι με τους τωρινούς συνεταίρους μου είχαμε μια εναλλακτική υλοποίηση του GNSS υπό εξέταση μας έλειπαν κάποια κομμάτια του πάζλ. Αναζητώντας τα πέσαμε πάνω σε μια προσπάθεια ενός εργαστηρίου τηλεπικοινωνιών ενός εκ των τεσσάρων δημόσιων πανεπιστημίων της Βαρκελώνης (UAB). Δυο καθηγητές εκεί δουλεύουν στο θέμα τα τελευταία 10-15 χρόνια κ έχουν προσπαθήσει στο παρελθόν ανεπιτυχώς να κάνουν το άλμα στον επιχειρηματικό στίβο. Πήρα ένα αεροπλάνο, προσγειώθηκα Βαρκελώνη κ απλά τους ζήτησα να ενώσουμε δυνάμεις.
Με απλά λόγια τι παρέχει η εταιρία σας
Προσδιορισμό θέσης η απλοϊκά GPS positioning καταναλώνοντας λιγότερο από το 1/10 της ενέργειας που καταναλώνει ένας συμβατικός δέκτης. Για να γίνει αυτό δυνατό μέρος της επεξεργασίας του σήματος GPS (GNSS) δεν λαμβάνει χώρα στην συσκευή αυτή κάθε αυτή αλλά στο Cloud ή στο Edge. Οπότε η συσκευή κάνει μια βασική επεξεργασία κ στην συνέχεια στέλνει στο Cloud/Edge πληροφορία για να τρέξει εκεί το επεξεργαστικά βαρύ μέρος του προσδιορισμού θέσης. Αυτό το τελευταίο το προσφέρουμε σαν υπηρεσία (SaaS) σε εταιρείες που θέλουν να ξέρουν που βρίσκονται οι χιλιάδες ή δεκάδες χιλιάδες συσκευές τους ανα πάσα στιγμή χωρίς να αποφορτίζουν τις μπαταρίες των συσκευών σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Έχετε ήδη λάβει μια εξωτερική χρηματοδότηση 500.000 ευρώ. Με βάση την εμπειρία σας, τι χρειάζεται να διαθέτει μια startup για να τραβήξει τα βλέμματα των επενδυτών;
Πέρα από τα χιλιοειπωμένα περί ομάδας που έχει συνοχή, όραμα κ ικανότητες η ενός καλοδιατυπωμένου κ πλήρους business plan υπάρχουν κ 2-3 καταλυτικοί κάποιες φορές παράγοντες όπως:
α) Πόσο φιλόδοξο είναι από πλευράς ανάπτυξης κ κυρίως κερδών ή προβλεπόμενης υπεραξίας το αξιολογούμενο πλάνο. Οι επενδυτές στοχεύουν σε διψήφια Investment Return Multiples ώστε να υπερκαλύψουν τις απώλειες από τις υπόλοιπες επενδύσεις τους γιατί 80-90% από αυτές δεν θα τα καταφέρουν τόσο καλά.
β) Πόσο γρήγορα μπορεί να εκτελεστεί το πλάνο κ να αποφέρει τα όποια κέρδη. Αυτό είναι λιγότερο έντονο σε business angels κ περισσότερο χαρακτηρίζει VCs. Τα τελευταία έχουν σχετικά σύντομους κύκλους ζωής/επενδύσεων οπότε είναι διστακτικότερα σε επενδύσεις που διαφαίνονται πιο μακροχρόνιες. Ειδικά αν τα πετύχεις στο δεύτερο μισό της ζωής τους.
γ) Οποιαδήποτε εντός εισαγωγικών πιο αντικειμενική αξιολόγηση μπορεί να γείρει την πλάστιγγα προς την επένδυση. Όπως η η ύπαρξη πατεντών ή η παρουσία στελεχών/ιδρυτών με επιτυχημένη πορεία στο παρελθόν. Για παράδειγμα το ότι η προηγούμενη startup στην οποία συμμετείχα έκανε ένα σχετικά επιτυχημένο exit (Antcor, 2014) μέτρησε κ στην αξιολόγηση της νέας.
Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ότι το Internet of Things κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος. Πως προβλέπετε ότι θα είναι το μέλλον;
Παρότι υπήρξε γενικά πάρα πολύ hype γύρω από το IoT την τελευταία δεκαετία εκπορευόμενο από εταιρείες που προσπαθούσαν να πουλήσουν προϊόντα χωρίς χειροπιαστή εφαρμογή κ χρηστικότητα φαίνεται ότι πραγματικά πλέον μπαίνουμε με επιταχυνόμενο ρυθμό στην εποχή των δεκάδων δισεκατομμυρίων διασυνδεδεμένων συσκευών. Βασικός συντελεστής είναι προφανώς το mobile internet με την μορφή του 4G, του επερχόμενου 5G αλλά κ των άλλων πολύ σημαντικών εναλλακτικών (LoraWan, WiFi, BLE, Sigfox, Satellite IoT, etc.). Οποιαδήποτε συγκεκριμένη πρόβλεψη για το μέλλον είναι το λιγότερο παρακινδυνευμένη. Δουλεύω πάνω από δυο δεκαετίες στο deep tech IoT κ μετά βίας μπορώ αμυδρά να διακρίνω κάποια πράγματα στο στενό ορίζοντα του αντικειμένου της εταιρείας μου για τα επόμενα μάξιμουμ 1-2 χρόνια κ μόνο.
Αυτό που κατά την γνώμη μου χρήζει μιας ιδιαίτερης προσοχής από επιχειρηματική σκοπιά είναι ότι το IoT είναι στην ουσία μια ομαδοποίηση ετερόκλητων τεχνολογιών, κάθετων εφαρμογών κ κατακερματισμένων αγορών. Υπάρχουν προφανώς συνδετικά στοιχεία μεταξύ τους αλλά πολλές εταιρείες που πίστεψαν ότι με κάποιο μοναδικό software η hardware ή business model θα καλύπταν ταυτόχρονα πολλές από αυτές τις αγορές δεν τα καταφέρνουν τόσο καλά. Από την άλλη η εστίαση σε συγκεκριμένες εφαρμογές, λόγω των μικρών τζίρων προς το παρόν που αυτές παρουσιάζουν, ενδεχομένως να μην είναι βιώσιμο η επεκτάσιμο.
Ποιο είναι το Νο1 στοιχείο που σας κάνει θετική εντύπωση στο ελληνικό startup οικοσύστημα και ποιο το Νο1 αρνητικό;
Θετική εντύπωση που κάνει ότι οι Millenials κ Zoomers έλληνες startupers για να δανειστώ τους αμερικάνικους γενεαλογικούς προσδιορισμούς είναι ότι καλύτερο έχει παρουσιάσει η χώρα στον χώρο. Με παραστάσεις κ εμπειρίες κάποιοι από αυτούς, με τεχνική κατάρτιση όμως όλοι τους, συναίσθηση της πραγματικότητας, σεβασμό στους κανόνες του παιχνιδιού κ κυρίως ιδέες που ας μου επιτραπεί η έκφραση έχουν θράσος κ πραγματικά παγκόσμια εμβέλεια. Στα θετικά επίσης ότι πλέον υπάρχει ένα σαφώς ωριμότερο τόσο από πλευράς διαδικασιών κ δυνατοτήτων όσο κ ανθρώπων υποστηρικτικό δίκτυο για την νεοφυή επιχειρηματικότητα των VCs συμπεριλαμβανομένων τα οποία επιπλέον διαθέτουν κ θα διαθέσουν μελλοντικά περισσότερα κεφάλαια.
Αρνητικότερο όλων η ηχηρή απουσία στελεχών μεσαίου κ μεγάλου βεληνεκούς από την ελληνικά αγορά (mid to senior level). Ανθρώπων ικανών να μανατζάρουν αποδοτικά μεγάλες κ ενδεχομένως απομακρυσμένες ομάδες, ανθρώπων με εμπειρία σε business development, sales η product strategy, ανθρώπων με ικανό δίκτυο εκτός Ελλάδας στον χώρο της τεχνολογίας, ανθρώπων εν τέλει που θα παίρνουν από το χεράκι μια startup για να την περάσουν στο επόμενο επίπεδο. Είναι κάτι λογικό γιατί η εσωστρέφεια κ η επικέντρωση της ελληνικής οικονομίας τις προηγούμενες δεκαετίες σε μη τεχνολογικούς τομείς δεν βοήθησε στην δημιουργία της ανάλογης δεξαμενής η ακόμα κ «σχολής» τέτοιων στελεχών. Το υποστηρικτικό δίκτυο που ανέφερα πριν (incubators, portals, VCs, κτλ) καταβάλλει φιλότιμες προσπάθειες να καλύψει αυτό το κενό αλλά καλώς ή κακώς κ αυτοί που το απαρτίζουν στην συντριπτική τους πλειοψηφία ανδρώθηκαν επαγγελματικά στο ίδιο πλαίσιο αναφοράς. Πιστεύω ακράδαντα όμως ότι όσο περισσότερες ελληνικές startup ενηλικιώνονται, κάνοντας το scale up κ ταυτόχρονα μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού στήνουν παραρτήματα στην Ελλάδα τόσο περισσότερα στελέχη μεσαίου κ μεγάλου βεληνεκούς θα ξεπηδούν κ το πρόβλημα θα εκλείψει σταδιακά.
Ποια είναι τα μελλοντικά πλάνα αναφορικά με το project σας;
Αυτήν την στιγμή θέλουμε να παγιωθούμε σαν Location as a Service (LaaS) πάροχος κ κυρίως να δείξουμε ότι η εναλλακτική τεχνολογική προσέγγισή μας όχι απλά είναι εφικτή αλλά αποδίδει κ τα αναμενόμενα. Είμαστε σε αρκετά καλό σημείο, έχουμε ξεκινήσει να δουλεύουμε μαζί με γνωστές εταιρείες του χώρου οπότε ο στόχος μας μάλλον κλίνει να είναι επενδυτικά ένα Series A σε διάστημα 1-1.5 χρόνου αν κ σπάνια πέφτω ακριβώς μέσα σε τέτοιου είδους χρονικές προβλέψεις.
Τεχνολογικά αναπτύσσουμε στο background πέρα από το GNSS κ το 5G Positioning, θέλοντας να συνδυάσουμε και τα δύο με έναν αλληλοσυμπληρούμενο τρόπο. Για πολλούς ίσως δεν είναι γνωστό αλλά το 5G πέρα από ταχύτερο (higher bandwidth) κ χαμηλότερης καθυστέρησης (low latency) είναι ικανό να βοηθήσει σημαντικά κ στον προσδιορισμό της θέσης τόσο σε ανοιχτό χώρο (outdoor) όσο και σε κλειστό (indoor) όπου στον τελευταίο μάλιστα το GNSS αντιμετωπίζει ανυπέρβλητα προβλήματα. Επίσης κάτι στο οποίο η προσέγγισή μας με την απομακρυσμένη επεξεργασία δύναται να βοηθήσει κ το κοιτάμε εμπεριστατωμένα είναι η ασφάλεια στο πλαίσιο του εντοπισμού κ αποφυγής σημάτων που μιμούνται (spoofing) ή επιχειρούν να «κρύψουν» (jamming) τα σήματα GNSS. Κάτι που αποκτά χρόνο με τον χρόνο όλο κ μεγαλύτερη σημασία δεδομένου ότι ένα ολοένα κ μεγαλύτερο κομμάτι της οικονομίας εξαρτάται λίγο ή πολύ από τον εντοπισμό θέσης με GNSS.
