Ενα νέο, τελείως διαφορετικό σύστημα υπολογισμού των εισφορών για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, με 6+1 επίπεδα ασφάλισης ελεύθερης επιλογής, κατώτερη εισφορά στα 210 και ανώτερη στα 566 ευρώ τον μήνα, ευνοϊκότερο καθεστώς για όλους τους επαγγελματίες κατά τα πρώτα 5 χρόνια της δραστηριοποίησής τους με εισφορά 126 ευρώ, αλλά και σταθερό ύψος ασφαλίστρων υγείας στα 60 ευρώ, περιλαμβάνει το σχέδιο του υπουργείου Εργασίας, σε συμμόρφωση με τις αποφάσεις του ΣτΕ. Για τον πρωτογενή τομέα (αλιείς, αγρότες, κτηνοτρόφους) τα ασφάλιστρα διαμορφώνονται χαμηλότερα από αυτά των υπόλοιπων μη μισθωτών, ενώ εφαρμόζεται και η προβλεπόμενη σταδιακή αύξηση του ασφαλίστρου κύριας σύνταξης έως τον Ιανουάριο του 2022.
Το οριστικό σχέδιο που παρουσιάστηκε από τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννη Βρούτση και εγκρίθηκε από την κυβέρνηση, παρουσιάζει σήμερα η Καθημερινή. Αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή, μαζί με τις υπόλοιπες διατάξεις της νέας ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, πιθανότατα αμέσως μετά με το φορολογικό σχέδιο νόμου, καθώς ο συνδυασμός των δύο μεταρρυθμίσεων θα έχει ως αποτέλεσμα, στη συντριπτική τους πλειονότητα οι ελεύθεροι επαγγελματίεςκαι οι αυτοαπασχολούμενοι να είναι ωφελημένοι. Στην πράξη, τα 1.300 ευρώ που προκύπτουν από τη μείωση του φόρου –μέχρι τις 10.000 ευρώ– από το 22% στο 9%, θα υπερκαλύψει την όποια επιβάρυνση προκύπτει από την αύξηση των εισφορών στους ασφαλισμένους – μη μισθωτούς που μέχρι σήμερα καταβάλλουν τα κατώτατα όρια.
Μιλώντας στην «Κ» ο υπουργός Εργασίας και εμπνευστής του νέου καινοτόμου συστήματος εισφορών Γιάννης Βρούτσης, επισημαίνει ότι «στηρίζοντας έμπρακτα τη δημόσια κοινωνική ασφάλιση, φιλοδοξούμε να γίνει πιο ισχυρή και ελκυστική, μέσα από την απλούστευση της διαδικασίας υπολογισμού των εισφορών σε 1,44 εκατ. μη μισθωτούς, την ενίσχυση της ανταποδοτικότητας του συστήματος, την αύξηση της εμπιστοσύνης των ασφαλισμένων και την καλλιέργεια ασφαλιστικής συνείδησης».
Αναλυτικά, το νέο σύστημα ασφαλιστικών εισφορών για 1,44 εκατ. μη μισθωτούς προβλέπει:
• Θεσπίζονται 6 επίπεδα εισφορών. Το κατώτατο επίπεδο εισφορών κύριας σύνταξης καθορίζεται στα 155 ευρώ, ύψος που σύμφωνα με τις μελέτες που έχει στα χέρια του ο υπουργός Εργασίας Γ. Βρούτσης, από την αρμόδια ομάδα εργασίας που συστάθηκε για τον σκοπό αυτό, οδηγεί έπειτα από 30 έτη ασφάλισης σε τελική σύνταξη της τάξης των 588,37 ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη τα ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου Κατρούγκαλου. Το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης ανέρχεται σε 75,92%. Οι εισφορές κύριας σύνταξης προσαυξάνονται έως και το 6ο επίπεδο, έτσι ώστε το ύψος της εισφοράς να καθορίζεται ως εξής: 1ο επίπεδο (κατώτατο) 155 ευρώ, 2ο επίπεδο 186 ευρώ, 3ο επίπεδο 236 ευρώ τον μήνα, 4ο επίπεδο 297 ευρώ, 5ο επίπεδο 369 ευρώ, και 6ο επίπεδο 500 ευρώ τον μήνα. Το ύψος εισφοράς στο 6ο επίπεδο (ανώτατο) αντιστοιχεί στο ύψος της μέγιστης εισφοράς που θα καταβάλλει ο εργαζόμενος μισθωτός για κύρια σύνταξη, όταν ο κατώτατος μισθός ανέλθει στα 750 ευρώ, ήτοι με μηνιαίο μισθό 7.500 ευρώ (750x10x6,67%=500,25 ευρώ).
• Οι εισφορές υγείας ξεκινούν από 55 ευρώ και από το 2ο επίπεδο και μετά παραμένουν σταθερές στα 66 ευρώ τον μήνα, με στόχο να υπάρξει κίνητρο επιλογής υψηλότερων εισφορών. Αναλυτικά, οι εισφορές υγείας διαμορφώνονται ως εξής: 1ο επίπεδο 55 ευρώ (50 ευρώ εισφορές για παροχές υγείας σε είδος + 5 ευρώ σε χρήμα), 2ο έως και 6ο επίπεδο 66 ευρώ (60 για παροχές σε είδος και 6 ευρώ για παροχές σε χρήμα). Πρόκειται για ένα καινοτόμο σύστημα, όπου για ίδιες παροχές – υπηρεσίες υγείας, οι αυτοαπασχολούμενοι θα καταβάλλουν πλέον ίδιες εισφορές. Με τον τρόπο αυτό μάλιστα, η επιλογή υψηλότερου επιπέδου εισφορών από το μη μισθωτό, οδηγεί σε σημαντικά υψηλότερη ανταποδοτική παροχή – σύνταξη.
• Τα τελικά ποσά που θα κληθούν να καταβάλλουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι, από τις αρχές του 2020 διαμορφώνονται ως εξής: 1ο επίπεδο 210 ευρώ, 2ο επίπεδο 252 ευρώ, 3ο επίπεδο 302 ευρώ τον μήνα, 4ο επίπεδο 363 ευρώ, 5ο επίπεδο 435 ευρώ, και 6ο επίπεδο 566 ευρώ τον μήνα.
• Για όλους τους νέους ασφαλισμένους (και όχι μόνο για τους επιστήμονες) θεσπίζεται χαμηλότερο επίπεδο εισφορών, στα 126 ευρώ τον μήνα για τα πρώτα 5 έτη ασφάλισης, που αντιστοιχούν σε 93 ευρώ για κύρια σύνταξη, 3 ευρώ για παροχές σε χρήμα και 30 ευρώ για παροχές υγείας σε είδος.
• Για τους ασφαλισμένους στον πρώην ΟΓΑ διατηρείται το κατώτατο ύψος εισφορών και δεν προκύπτει οποιαδήποτε αύξηση, παρά μόνο στρογγυλοποιήσεις ή μειώσεις.
• Ο κάθε ασφαλισμένος θα επιλέγει ελεύθερα, τον Δεκέμβριο κάθε έτους, το επίπεδο εισφορών για το επόμενο.
• Η επιλογή του θα καθορίζει αντίστοιχα και το επίπεδο των συντάξιμων αποδοχών και της μελλοντικής σύνταξης. Για παράδειγμα, στο 1ο επίπεδο των 210 ευρώ αντιστοιχούν συντάξιμες αποδοχές της τάξης των 775 ευρώ τον μήνα, βάσει των οποίων υπολογίζονται οι μελλοντικές παροχές.
• Το ύψος της σύνταξης υπολογίζεται με τους ίδιους κανόνες που εφαρμόζονται για τους μισθωτούς. Αναλυτικά, οι συντάξιμες αποδοχές με βάση τις εισφορές διαμορφώνονται ως εξής: 1ο επίπεδο 775 ευρώ, 2ο επίπεδο 930 ευρώ, 3ο επίπεδο 1.180 ευρώ τον μήνα, 4ο επίπεδο 1.485 ευρώ, 5ο επίπεδο 1.845 ευρώ, και 6ο επίπεδο 2.501 ευρώ τον μήνα.
• Οι εισφορές αποσυνδέονται από το εισόδημα (λειτουργώντας έτσι, αποτρεπτικά στη φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή), αλλά και από την αύξηση του κατώτατου μισθού. Εξακολουθούν να εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα και θα αναπροσαρμόζονται ετησίως με βάση συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από το ποσοστό μεταβολής του ΑΕΠ και κατά 50% από το ποσοστό μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους.
