Από την αρχή της πανδημίας, η Σουηδία βάδισε στον δικό της δρόμο. Πρόκειται για την χώρα που… αρνήθηκε τα lockdowns. Ακόμα και όταν οι άλλες χώρες «έκλειναν» η μία μετά την άλλη.
Τώρα η Σουηδία, ετοιμάζεται να ανοίξει τα σχολεία. Και θα το κάνει πάλι… με τον δικό της τρόπο. Την ώρα που οι κυβερνήσεις των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών εξετάζουν το ενδεχόμενο επαναφοράς περιοριστικών μέτρων που ίσχυαν κατά τους προηγούμενους μήνες και δεν αποκλείουν την πιθανότητα επιβολής μίνι, αν όχι ολικών lockdowns, στη Σουηδία, τόσο οι αρχές όσο και οι πολίτες, δείχνουν να μην ανησυχούν ιδιαίτερα. Οσον αφορά την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, για παράδειγμα, σε κεντρικό σχολείο του Μάλμε, της τρίτης μεγαλύτερης πόλης της Σουηδίας, «το μόνο εμφανές μέτρο κατά του Covid είναι η απαγόρευση εισόδου γονέων στο σχολικό κτίριο», αναφέρει σε κείμενό του στην Telegraph, ο Ρίτσαρντ Οραντζ, ανεξάρτητος βρετανός δημοσιογράφος που ζει στην σκανδιναβική χώρα.
«Δεν ανησυχώ καθόλου», του είπε η 35χρονη Ελιν Μπρούσεβιτς, καθώς ο γιος της έπαιζε δίπλα της με το πατίνι του. «Ημασταν καλά κατά τη διάρκεια των τελευταίων εξάρσεων. Μάλλον είμαι μία τυπική Σουηδή: δεν ανησυχώ, εκτός και εάν μου πουν οι αρχές να ανησυχήσω», πρόσθεσε η νεαρή μητέρα.
Η απόφαση της Σουηδίας να μην κλείσει ούτε την οικονομία της ούτε την κοινωνία της, κρατώντας ανοιχτά τα μπαρ και τα εστιατόρια και τα εμπορικά κέντρα και τα σχολεία, σχεδόν τα πάντα, καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις σε όλον τον κόσμο και συζητήθηκε εκτενώς.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη δημοσκόπηση της σουηδικής Υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας που πραγματοποιήθηκε στα μέσα του Ιουνίου, τα δύο τρίτα των Σουηδών δεν ανησυχούν για τις συνέπειες της πανδημίας στους ίδιους και τις οικογένειές τους. Και την ίδια ώρα η πλειονότητα των πολιτών επικροτεί τις επιλογές της κυβέρνησης, καθώς μόλις το 25% θεωρεί ότι οι κρατικές αρχές έπρεπε να εστιάσουν περισσότερο την προσοχή τους στη δημόσια υγεία παρά στην οικονομία.
Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι οι Σουηδοί δεν θρηνούν χιλιάδες θύματα του κορονοϊού. Κατά τους προηγούμενους μήνες έχασαν τη ζωή τους περίπου 15.000 άνθρωποι αλλά το ποσοστό θνητότητας είναι χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, με αποτέλεσμα σήμερα αρκετοί επικριτές των σουηδικών επιλογών να αναγνωρίζουν ότι η Σουηδία δεν κατέστη, τελικά, παράδειγμα προς αποφυγή.
Οσον αφορά τα οφέλη της ριζοσπαστικής πολιτικής που εφάρμοσε η σκανδιναβική χώρα, «είναι ορατά στην οικονομία, στην ψυχολογική κατάσταση των πολιτών και στα σχολεία», τονίζεται στο ίδιο ρεπορτάζ της Telegraph. Στο τέλος του πρώτου κύματος της πανδημίας το ΔΝΤ είχε προβλέψει ότι κατά τη διάρκεια του 2020 η σουηδική οικονομία θα συρρικνωνόταν κατά 7%. Τελικά το ΑΕΠ της χώρας μειώθηκε κατά μόλις 2,8%, ποσοστό αισθητά χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 6%. Η σουηδική οικονομία ανέκαμψε επίσης ταχύτερα από κάθε άλλη στην ευρωπαϊκή επικράτεια, καθώς έως τον Ιούνιο το ΑΕΠ είχε ξεπεράσει το επίπεδο όπου βρισκόταν πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας ενώ κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους εκτιμάται, πλέον, πως η σουηδική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 4,6%.
Περιορισμένος φαίνεται πως υπήρξε και ο αντίκτυπος της πανδημίας στην ψυχολογική κατάσταση των πολιτών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εθνικής επιτροπής υγείας της χώρας η μείωση του αριθμού των ανθρώπων που αναζητούν βοήθεια για να αντιμετωπίσουν παθολογικές καταστάσεις όπως το άγχος και η κατάθλιψη, συνεχίστηκε και κατά τους προηγούμενους μήνες, ειδικά μεταξύ των παιδιών και των ενηλίκων μικρής ηλικίας. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην απόφαση να παραμείνουν ανοιχτά τα δημοτικά και τα γυμνάσια. «Είμαστε πολύ χαρούμενοι που κρατήσαμε ανοιχτά τα σχολεία μας. Θεωρώ πως πρόκειται για κάτι ιδιαίτερα σημαντικό», σημείωσε η Σάρα Μπιφός, ανώτερη αξιωματούχος υγείας, εξηγώντας πως από την πανδημία υπέφεραν περισσότερο οι λίγοι πολίτες της Σουηδίας που υποχρεώθηκαν να μπουν σε καραντίνα. «Γνωρίζουμε ότι είχε μεγάλη επίδραση στους ηλικιωμένους που ήταν απομονωμένοι, και γνωρίζουμε επίσης ότι επηρέασε σημαντικά πολλά παιδιά, ειδικά εάν φοιτούσαν στις τελευταίες τάξεις και έπρεπε να παρακολουθούν τα μαθήματά τους εξ αποστάσεως», εξήγησε, αναφέροντας πως παραμένει άγνωστο ακόμα ποιες θα είναι οι μακροχρόνιες επιπτώσεις της αναγκαστικής απομόνωσης που βίωσε μία μικρή μερίδα συμπολιτών της.
Καταθέτοντας την άποψή του ο Σαμίρ Μπατ, καθηγητής Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και μέλος της ομάδας ειδικών από το Imperial College του Λονδίνου που ανέλαβε την εκπόνηση της πολιτικής των λοκντάουν για λογαριασμό της βρετανικής κυβέρνησης, εξήγησε πως η απάντηση της Σουηδίας βασίστηκε σε μια σειρά από επιμέρους παρεμβάσεις ενώ εξαρτιόταν σημαντικά από τη συμπεριφορά του γενικού πληθυσμού και την προθυμία του να συμμορφωθεί με τις όποιες υποδείξεις των ειδικών, «από τις ιδιαιτερότητες που καθιστούν την σουηδική κουλτούρα αυτή που είναι», ανέφερε χαρακτηριστικά. Δεν παρέλειψε, ωστόσο, να υπογραμμίσει ότι παρά τις όποιες επιτυχίες της, στη Σουηδία καταγράφηκαν περισσότεροι θάνατοι συγκριτικά με άλλες χώρες της Βόρειας Ευρώπης που επέλεξαν να εφαρμόσουν πιο παρεμβατικές πολιτικές.
«Το ποσοστό θνησιμότητας ήταν από τρεις έως τέσσερις φορές μεγαλύτερο από το ποσοστό της Δανίας και σχεδόν δεκαπλάσιο από τα ποσοστά της Φινλανδίας και της Νορβηγίας, και αυτό υποδηλώνει πως σουηδοί πολίτες πέθαναν αναίτια», μας πληροφορεί ο βρετανός δημοσιογράφος. Συνομιλώντας, όμως, με την Ζάινα Βούιτσις, ιδιοκτήτρια ενός μικρού κέντρου αισθητικής στο κέντρο του Μάλμε, την άκουσε να δηλώνει πως «η Σουηδία εφάρμοσε την καλύτερη πολιτική κατά του κορονοϊού. Στη Δανία, στη Νορβηγία, στη Γαλλία, στο Βέλγιο, οπουδήποτε αλλού, θα αναγκαζόμουν να κλείσω. Είμαι τόσο χαρούμενη που ζω στη Σουηδία».
