Ένα πρόβλημα, ένας παραδοσιακός κλάδος, και οι νέες τεχνολογίες που έρχονται να δώσουν τη λύση. Κάπως έτσι ξετυλίγεται η ιστορία του Γιώργου Φεύγα και του Σταμάτη Διαβατίδη. Είναι οι δύο ιδρυτές της FarmAIr. Πρόκειται για Ελληνική startup που εντοπίζει τα τυχόν προβλήματα στην καλλιέργειά ενός γεωργού- και κυρίως το βιοτικό στρες που τις περισσότερες φορές στα πρώιμα στάδιά του δεν είναι εμφανές με γυμνό μάτι. Με αυτό τον τρόπο, ο ενδιαφερόμενος έχει μια σαφή εικόνα για τα δεδομένα που αφορούν την καλλιέργεια του, πολύ γρήγορα.
Οι δύο ιδρυτές μιλούν στο It’s Possible για το πως προέκυψε η ιδέα, εξηγούν πως ακριβώς λειτουργεί το project τους, ενώ παράλληλα παραθέτουν τα θετικά και τα αρνητικά του startup οικοσυστήματος στην Ελλάδα.
Πως γνωρίστηκαν τα μέλη της ιδρυτικής ομάδας μεταξύ τους και πως προέκυψε η ιδέα για το project σας;
Είμαστε χρόνια φίλοι με κοινά ενδιαφέροντα και hobbies. Ο Σταμάτης ασχολείται με το finance, το business development και τη διοίκηση επιχειρήσεων και ο Γιώργος ασχολείται με την Τεχνητή Νοημοσύνη και την υπολογιστική όραση.
Και οι δύο, με αφετηρία ο καθένας τον τομέα του, είχαμε κατανοήσει την οικονομική και κοινωνική βαρύτητά της γεωργίας καθώς και την αναπόφευκτη πλέον ανάγκη ανάπτυξής, της λόγω των συνεχώς αυξανόμενων απαιτήσεων του πλανήτη.
Θελήσαμε λοιπόν να αναπτύξουμε μία μέθοδο, η οποία να κάνει πρόληψη έγκαιρα και έγκυρα, και να δίνει τη δυνατότητα στο γεωργό να εντοπίζει τα τυχόν προβλήματα στην καλλιέργειά του, και κυρίως το βιοτικό στρες που τις περισσότερες φορές στα πρώιμα στάδιά του δεν είναι εμφανές με γυμνό μάτι.
Με απλά λόγια, τι παρέχει η εταιρία σας αυτή τη στιγμή;
Αυτή την στιγμή η εταιρεία παρέχει μία end to end υπηρεσία (Β2Β & Β2C), η οποία μετά από επιτόπια λήψη φωτογραφιών μέσω drones σε αμπελώνες και την μετέπειτα επεξεργασία τους σε τοπικό υπολογιστή, το νευρωσικό δίκτυο (πατέντα που έχει αναπτύξει ο Γιώργος, υπο κατοχύρωση) εντοπίζει τα φυτά που πρόκειται να εμφανίσουν (ή που έχουν ήδη εμφανίσει) πρόβλημα, «στρεσάρισμα». Στη συνέχεια, ο υπολογιστής δημιουργεί σχετική έκθεση (pdf report) για τον πελάτη, με φωτογραφίες των εν λόγω φυτών με ψευδοχρωματισμό των προβληματικών περιοχών πάνω στο φυτό, καθώς και δορυφορικό χάρτη όπου απεικονίζονται με τις συντεταγμένες τους αλλά και τα μέτωπα του προβλήματος. Η υπηρεσία αυτή έχει δοκιμαστεί ενδελεχώς και έχει ήδη πουληθεί σε 3 beta testers με εξαιρετικές κριτικές για το στάδιο το οποίο βρίσκεται.
Παράλληλα με το soft launching του προϊόντος μας στην ελληνική αγορά, αυτή τη χρονική περίοδο αναπτύσσουμε την πλατφόρμα μας, μέσα από την οποία, στη πρώτη της έκδοση, ο κάθε γεωργός, ιδιώτης ή εταιρεία, θα μπορεί να εγγράφεται και να παραγγέλνει την υπηρεσία, να ανεβάζει ακόμα και μόνος του εάν το επιθυμεί τις φωτογραφείς του χωραφιού του, (εννοείται πως η υπηρεσία θα συνεχίσει να παρέχεται end2end) να λαμβάνει αυτομάτως την έκθεσή του, καθώς επίσης και να βλέπει και την ιστορική εξέλιξη της υγείας του χωραφιού του, οποιαδήποτε στιγμή, μέσα από τον υπολογιστή του, το κινητό του και το tablet του.
Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να πείσετε ανθρώπους που ασχολούνται με την γη, να ενσωματώσουν νέες τεχνολογίες στην δουλειά τους;
Στον τομέα του Agritech τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλά βήματα. Πλέον οι γεωργοί είναι εξοικειωμένοι με αρκετές τεχνολογίες αν και βέβαια αρκετές φορές, για να αποδεχτούν μία νέα τεχνολογία, όπως το προϊόν μας, χρειάζεται να το δούνε να δουλεύει ζωντανά. Μετά, από μία επίδειξη, το μεγαλύτερο ποσοστό αντιλαμβάνεται την χρησιμότητά του και κατανοεί τα οικονομικά οφέλη που απορρέουν, τόσο από την έγκυρη αντιμετώπιση του στρεσαρίσματος, όσο και από την βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι, με μια μικρή επιβάρυνση στο κόστος καλλιέργειας ανά στρέμμα της τάξεως του 3% με 4% ο γεωργός μπορεί να γλυτώσει 35% με 40% προλαμβάνοντας συγκεκριμένες ασθένειες (π.χ. Esca & Grapevine Leafroll για τα αμπέλια).
Στο εξωτερικό που θα επεκταθούμε στις αρχές του 2021, οι γεωργοί είναι ακόμα πιο εξοικειωμένοι με την αγροτεχνολογία και οι εκτάσεις κατά κύριο λόγο σημαντικά μεγαλύτερες, οπότε χρησιμοποιούνται ήδη εδώ και καιρό λύσεις που προσφέρει ο συγκεκριμένος τομέας, μεταξύ των οποίων και τον πρόγονο της τεχνολογίας μας, η οποία (μέχρι πριν την farmΑΙr) δείχνει την ύπαρξη υφιστάμενου στρεσαρίσματος, χωρίς να μπορεί να κάνει πρόβλεψη. Έτσι λοιπόν εκτιμούμε ότι η υπηρεσία μας εκεί θα χαίρει ταχύτερης αποδοχής και γι’ αυτό ετοιμαζόμαστε αναλόγως.
Βλέποντας καθαρά το οικονομικό σκέλος, εσείς ξεκινήσατε το project σας με δικά σας κεφάλαια ή πήρατε κάποια εξωτερική χρηματοδότηση; Και ποια είναι τα γενικότερα πλάνα σας πάνω σε αυτό το κομμάτι
Το project ξεκίνησε με δικά μας κεφάλαια και με την βοήθεια ενός φίλου, ο οποίος μας χρηματοδότησε (το γνωστό στάδιο δηλαδή των friends & family). Στην ομάδα μας είναι και αλλά τρία άτομα, τα οποία υποστηρίζουν το κοινό μας εγχείρημα με την εργασία τους, ενώ παράλληλα έχουμε συνάψει και συμφωνίες με έγκριτους, ισχυρούς και καινοτόμους παράγοντες της αγοράς με τους οποίους χτίζουμε ισχυρές βάσεις μακροχρόνιας και αμοιβαίως επωφελούς συνεργασίας.
Έχουμε σοβαρές ενδείξεις ότι η υπηρεσία μας είναι πολύ πιθανόν να μπορέσει να αυτοχρηματοδοτηθεί. Σε κάθε περίπτωση όμως, εξετάζουμε τα διάφορα πακέτα χρηματοδοτήσεων και επιδοτήσεων στα οποία μπορούμε να ενταχθούμε ενώ παράλληλα συνεχίζουμε να λαμβάνουμε προσφορές ένθερμων υποστηρικτών, φίλων και αγγέλων (Angel Investors) οι οποίοι επιθυμούν να συμμετάσχουν στις επόμενες φάσεις χρηματοδότησης.
Παράλληλα, διατηρούμε τις αρχικές μας επαφές με τα funds τα οποία μας ακούσανε στα πρώτα βήματα του εγχειρήματός μας και τα ενημερώνουμε για τις εξελίξεις. Είναι προφανές ότι μια εισροή σημαντικών κεφαλαίων, θα επέτρεπε την ταχύτερη ανάπτυξή μας, κυρίως στο εξωτερικό. Όπως προείπαμε όμως, θα αξιολογήσουμε τις όποιες προτάσεις, ανάλογα με την πορεία του επιχειρηματικού μας σχεδίου, τις εξελίξεις της παγκόσμιας οικονομίας και τους όρους χρηματοδότησης.
Ποιο είναι το Νο1 θετικό στοιχείο και ποιο το Νο1 αρνητικό στοιχείο που έχετε δει στο ελληνικό startup οικοσύστημα μέχρι τώρα;
Η αλήθεια είναι πως υπάρχουν αρκετά προβλήματα στο ελληνικό startup οικοσύστημα, κάποιες εκ των οποίων οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν εν πολλοίς όλες τις χώρες (παγκόσμια οικονομική κρίση, COVID-19, κλπ.) και κάποιες στις παθογένειες της χώρας μας που συμπαρασύρουν λιγότερο ή περισσότερο όλους τους τομείς της κοινωνίας και της οικονομίας μας και που μας οδήγησαν ένα βήμα πριν το Grexit. Η επί χρόνια εξάρτηση της οικονομίας μας από τον τουρισμό και τη ναυτιλία, αποδείχτηκαν ανεπαρκείς να ανταπεξέλθουν την ελληνική οικονομική κρίση. Η έλευση καινοτόμων και διεθνώς ανταγωνιστικών προτάσεων από πλευράς επιχειρηματιών, καθώς και η επιτάχυνση της διευκόλυνσης του επιχειρείν (τόσο από φορολογικής πλευράς, όσο και από την μέχρι πρότινος απαράδεκτα αργή γραφειοκρατία) από πλευράς κράτους, άργησαν και κόστισαν. Πολλά μπορεί να πει κανείς για τα προβλήματα του παρελθόντος, απόηχος των οποίων δυστυχώς εξακολουθεί να μας επηρεάζει. Αν θα θέλαμε να επικεντρωθούμε στα σημαντικότερα προβλήματα όμως, θα λέγαμε ότι η ταχύτερη υιοθέτηση της σύγχρονης επιχειρηματικής κουλτούρας, καθώς και η αύξηση του αριθμού των τοπικών funds (με αντίστοιχη αύξηση των κεφαλαίων υπό διαχείριση αλλά και την διεύρυνση της εξειδίκευσης κλάδων), θα βοηθούσε σημαντικά στην ανταγωνιστικότητά μας.
Είμαστε φύση αισιόδοξοι άνθρωποι και μας αρέσει να επικεντρωνόμαστε στα θετικά, με τα οποία και θα κλείσουμε. Το ελληνικό οικοσύστημα εξελίσσεται, μεγαλώνει, και είναι εκεί. Απόδειξη είναι ο αριθμός των ελληνικών startup εταιρειών που λαμβάνουν χρηματοδότηση, το ύψος των χρηματοδοτήσεων, που σε μερικές εκ αυτών προσεγγίζει τα €100 εκ (Persado €83,6 εκατ, Workable €73,8 εκατ , Blueground €70,4 εκατ), αλλά και τα επιταχυμένα exit (Beat, Innoetics, Avocarrot, e-food, κλπ.).
Επίσης η Ελλάδα αναδείχθηκε το 2018 σε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα καινοτομίας, καταλαμβάνοντας εκείνη τη χρονιά την 11η θέση στον κόσμο για πτυχιούχους επιστήμης και τεχνολογίας από τον δείκτη παγκόσμιας καινοτομίας, αποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει έλλειψη ταλέντων. Αυτό για εμάς είναι το νούμερο 1 θετικό του οικοσυστήματός μας, γιατί αυτό το ταλέντο θα βγει εκτός Ελλάδος και θα να δημιουργήσει διεθνείς εταιρείες, αλλά και το οποίο θα μπορέσει να hedgάρει την ελληνική οικονομία δημιουργώντας έναν ισχυρό κλάδο υψηλής τεχνολογίας ο οποίος θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την επόμενη κρίση.
Απόδειξη όλων αυτών και της δυναμικής του οικοσυστήματός μας: η επιλογή της Tesla να ιδρύσει κέντρο έρευνας και ανάπτυξης στη χώρα μας.
