Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία για την πραγματική δυναμικότητα των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) και τον αριθμό των αποφοιτησάντων από αυτές που φέρνει στη δημοσιότητα η Ναυτεμπορική.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που προέρχονται από το ίδιο το υπουργείο Ναυτιλίας, κατά τη διάρκεια πέντε διδακτικών ετών (από το εκπαιδευτικό έτος 2010-2011 μέχρι και το 2014-2015) εισήλθαν στις ΑΕΝ συνολικά 7.309 σπουδαστές και αποφοίτησαν μόλις 3.750 σπουδαστές (ποσοστό 51,3%).
Όπως αναφέρει η Ναυτεμπορική, Ειδικότερα το εκπαιδευτικό έτος 2010-2011 εισήλθαν σε όλες τις ΑΕΝ συνολικά 1.134 σπουδαστές. Τέσσερα χρόνια αργότερα, από τη «σειρά» αυτή αποφοίτησαν 664 σπουδαστές, δηλαδή ποσοστό 58,55%.
Ανάλογη είναι η εικόνα και τις επόμενες χρονιές, καθώς στο επόμενο εκπαιδευτικό έτος 2011-2012 εισήλθαν στις σχολές 1.544 σπουδαστές και αποφοίτησαν από το έτος αυτό μετά από τέσσερα χρόνια 878 σπουδαστές (ποσοστό 56,86%).
Επίσης το εκπαιδευτικό έτος 2014-2015 εισήλθαν στις σχολές 1.693 σπουδαστές και αποφοίτησαν 652 σπουδαστές (ποσοστό 38,51%) Το φαινόμενο αυτό προβλημάτιζε πάντοτε τη ναυτιλιακή κοινότητα, καθώς δημιουργεί ένα έλλειμμα Ελλήνων αξιωματικών.
Όπως σημειώνουν οι Έλληνες πλοιοκτήτες, ο μικρός αριθμός αποφοίτων από τις ΑΕΝ είναι και ο λόγος που δεν βρίσκουν εύκολα αξιωματικούς από την Ελλάδα για τα πλοία τους και γι’ αυτό πολλοί αποφεύγουν την ελληνική σημαία.
Επίσης οι πλοιοκτήτες ασκούν κριτική στο ισχύον σύστημα εισαγωγής στις ΑΕΝ και γενικότερα πρόσβασης στο ναυτικό επάγγελμα, καθώς, όπως σημειώνουν, έτσι όπως λειτουργεί δεν ενθαρρύνει να βρουν διέξοδο στη θάλασσα τα παιδιά που έχουν πραγματική ανάγκη για εργασία σε ένα προσοδοφόρο επάγγελμα ή αγάπη για τη ναυτιλία, αφού αποκλειστικό κριτήριο εισαγωγής παραμένουν οι βαθμοί σε κάποια μαθήματα.
Ο ελληνικός εφοπλισμός κάνει επίσης λόγο για ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, που εκτινάσσει σε μη ανταγωνιστικά επίπεδα τους μισθούς των ικανών Ελλήνων αξιωματικών.
Βέβαια, ο αντίλογος από την πλευρά των αξιωματικών εμπορικού ναυτικού αναφέρει ότι η ποιότητα του Έλληνα ναυτικού είναι εγγύηση για τη χρηστή, ασφαλή και αποτελεσματική διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων των Ελλήνων εφοπλιστών, δηλαδή των πλοίων που είναι μεγάλης αξίας.
Σε κάθε περίπτωση, το Ναυτικό Επιμελητήριο είχε υπολογίσει παλαιότερα, αλλά το ίδιο ισχύει και τώρα, ότι για να έχουμε έναν πλοίαρχο και έναν πρώτο μηχανικό στο 90% του εμπορικού μας στόλου και να υπάρχει ένας αρχιπλοίαρχος και ένας αρχιμηχανικός στα γραφεία για κάθε τέσσερα πλοία θα πρέπει να εισάγονται στις σχολές για να υπηρετήσουν τη ναυτιλία μας περίπου 2.000 υποψήφιοι ετησίως.
Ωστόσο, το έλλειμμα αξιωματικών δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Όπως σημειώνει στην ετήσια έκθεσή της, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών παρακολουθεί «με ανησυχία την αυξανόμενη ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης αξιωματικών διεθνώς, η οποία αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω τα προσεχή έτη.
Για να μπορέσει η ναυτιλία να διατηρήσει την αναγκαία γνώση και τεχνογνωσία, είναι ζωτικής σημασίας η εξασφάλιση επαρκούς αριθμού καλά καταρτισμένων ναυτικών για τα πλοία στο μέλλον. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ΕΕΕ συμμετέχει ως μέλος της Ένωσης Ευρωπαϊκών Εφοπλιστικών Ενώσεων (ECSA) στον εν εξελίξει διάλογο με τον κοινωνικό της εταίρο, την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές (ETF), με σκοπό την προσέλκυση των νεότερων γενεών στο ναυτικό επάγγελμα.
