Ο Στέλιος Μιχαλόπουλος είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Brown, ο οποίος βραβεύθηκε τον περασμένο Ιούνιο από το Ίδρυμα Μποδοσάκη για το επιστημονικό του έργο στον Τομέα των Κοινωνικών Επιστημών. Σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ παραλληλίζει την πρόσφατη οικονομική κρίση στην Ελλάδα με το κραχ του 1930 στην Αμερική, επισημαίνοντας ότι η χώρα μας έχει βιώσει και πτωχεύσεις στο παρελθόν- όπως η Μικρασιατική Καταστροφή που αποτελεί αντικείμενο της νέας του έρευνας του- και τα έχει καταφέρει. Εκφράζει όμως απαισιοδοξία για τη φυγή Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό και την απώλεια ανθρώπινου κεφαλαίου, “το οποίο η Ελλάδα έχει κάνει δώρο στον κόσμο”, όπως επισημαίνει.
Ερωτώμενος για την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, εξηγεί: «Δεν είμαστε στις ειδήσεις τώρα, ήμασταν για περίπου δύο με τρία χρόνια, τώρα δεν υπάρχει ακαδημαϊκό ενδιαφέρον ιδιαίτερο για την Ελλάδα. Έχουμε βιώσει μία καταστροφή, συγκρίσιμη με το κραχ του 1930 στην Αμερική. Αν σκεφτούμε ότι όλα ξεκίνησαν το 2008 που ήμασταν ιδιαίτερα ψηλά και κοιτάξουμε το 2019, έχουμε χάσει το 1/3 των οικονομικών μας δυνατοτήτων. Βέβαια, είμαι οικονομολόγος που δεν κοιτάζω τις ετήσιες μεταβολές, κοιτάζω σε επίπεδο δεκαετιών. Αν το δούμε πιο μακροσκοπικά είμαστε ακόμη στις πλούσιες περιοχές του πλανήτη, έχουμε φτωχύνει σε σχετικές τιμές».
Το αισιόδοξο στοιχείο: «Εξαρτάται τι συγκρίνεις κάθε φορά, τη δεκαετία, την εικοσαετία; Η ελληνική κοινωνία έχει περάσει από μεγάλες πτωχεύσεις – Τρικούπης, προσφυγικό- αν το σκεφτούμε διαχρονικά δεν συμβαίνει πρώτη φορά στην Ελλάδα κάτι κακό και έχουμε καταφέρει να ορθοποδήσουμε. Είμαι αισιόδοξος αν το δω ιστορικά, πως ξεκινήσαμε το 1821 με την Ελλάδα να είναι λίγο λιγότερη από την Πελοπόννησο και τα επόμενα χρόνια να επεκτείνεται και οικονομικά και γεωγραφικά με τα λάθη της, με τις καταστροφές της, αλλά να επιστρέφει λίγο πιο ισχυρή από πριν. Αυτό με κάνει αισιόδοξο, αν σκεφτώ τα τελευταία 200 χρόνια της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας».
Το κακό της υπόθεσης σύμφωνα με τον καθηγητή:
«Αυτό που δεν με κάνει αισιόδοξο είναι ότι στο παρελθόν το ανθρώπινο κεφάλαιο δεν έφευγε τρέχοντας σε περιόδους μεγάλων ανακατατάξεων.
Έφυγαν από τη χώρα επιστήμονες, γιατροί, πολιτικοί μηχανικοί. Αν σκεφτούμε όλη την επένδυση ανθρώπινου κεφαλαίου τη δεκαετία του 2000 μέχρι τέλη της δεκαετίας του 2010 τι έκανε η Ελλάδα; Επένδυσε δισεκατομμύρια σε ανθρώπινο κεφάλαιο και υπήρξε πάρα πολύς κόσμος που έφυγε μέσα στη κρίση. Για να γυρίσει κάποιος και να κάνει αλλαγές στον τομέα του, δεν μπορεί να τις κάνει μόνος του, χρειάζεται μία κρίσιμη μάζα ανθρώπων που σκέφτονται διαφορετικά για να φέρουν την αλλαγή. Με κάνει απαισιόδοξο το γεγονός ότι εκατοντάδες χιλιάδες νέοι, ανθρώπινο κεφάλαιο που έχουμε πληρώσει εμείς, ως Έλληνες, που έχουν πληρώσει οι γονείς μας, το έχουμε κάνει δώρο στον κόσμο, στην Αμερική, στη Γερμανία, στη Σουηδία. Η παγκοσμιοποίηση λειτουργεί τέλεια, αλλά δυστυχώς υπάρχει ένα θύμα, κι αυτό είναι η μεσαία τάξη του ανθρωπίνου κεφαλαίου στην Ελλάδα, στην οποία υπάρχει ένα σχετικό κενό. Γι αυτό η ύφεση έχει διαρκέσει πολύ περισσότερο απ’ ότι θα διαρκούσε πριν από 50 χρόνια. Πριν από 50 χρόνια δεν έφευγε τόσος κόσμος και η αντίδραση θα ερχόταν νωρίτερα. Όσο καθυστερεί η αντίδραση τόσο η ύφεση παγιώνεται»
