Η μεταμνημονιακή εποχή της επιχειρηματικότητας έχει ήδη ξεκινήσει, τα στοιχεία κάνουν λόγω για «έκρηξη», όμως υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να βελτιωθούν ώστε η Ελλάδα να επιστρέψει για τα καλά στο δρόμο της ανάπτυξης. Αυτή την θέση υποστηρίζει σχετικό ρεπορτάζ του ΑΠΕ-ΜΠΕ στο οποίο αναφέρεται ότι η εικόνα σήμερα είναι αντίθετη από τα προηγούμενα χρόνια «και αντιδιαμετρική με το καταστροφικό 2011 όταν το σοκ του πρώτου μνημονίου, των οριζόντιων μέτρων και της φτωχοποίησης της χώρας, οδήγησε περισσότερες από 100.000 επιχειρήσεις στην απόφαση να βάλουν λουκέτο».
Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι τα πρώτα χρόνια των μνημονίων, η εικόνα των κλειστών καταστημάτων προκαλούσε σφίξιμο στην καρδιά. Εικόνα εγκατάλειψης μιας ζωής ολόκληρης, αφού τα «λουκέτα» σε συντριπτικό ποσοστό αφορούσαν μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Τα δικά μας «μαγαζιά της γειτονιάς» δεν άντεξαν την κρίση. Οκτώ χρόνια δύσκολα, με τις ευκαιρίες περιορισμένες, τη χρηματοδότηση πενιχρή και τη φορολογία στα ύψη. Σιγά-σιγά, όμως, κάτι άρχισε να δημιουργείται και το πρώτο φως φάνηκε στην άκρη του τούνελ.
«Μέχρι που φτάσαμε στο 2018, έτος της «εκτόξευσης» στην έναρξη νέων επιχειρήσεων και τον συνδυασμό -αυτό είναι το πλέον σημαντικό- με την κάθετη πτώση της λήξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Με απλά λόγια, πολλά μαγαζιά άνοιξαν, λίγα έκλεισαν και για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια το ισοζύγιο εμφάνισε τόσο υψηλό θετικό πρόσημο που οι συστάσεις νέων επιχειρήσεων ήταν σχεδόν διπλάσιες των διαγραφών.
Από τότε το ισοζύγιο ήταν, έστω και οριακά, θετικό με εξαίρεση το 2016, όταν αναδείχθηκαν οι συνέπειες των capital controls που επιβλήθηκαν το καλοκαίρι του 2015. Όμως από το 2017 επανήλθε η ισορροπία και έκτοτε τα πράγματα πηγαίνουν από το καλό στο καλύτερο. Το 2018 χαρακτηρίστηκε από τους ειδικούς ως η χρονιά της εκτόξευσης με περίπου 32.000 νέες επιχειρήσεις να εγγράφονται στα τοπικά επιμελητήρια και 18.000 να κλείνουν. Και η ανοδική πορεία συνεχίζεται καθώς σύμφωνα με στοιχεία του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ), τον Ιανουάριο του 2019 ιδρύθηκαν 2.907 επιχειρήσεις, ενώ υπήρξαν 1.489 διαγραφές. Υπερδιπλάσια τα εγκαίνια», σημειώνει το σχετικό άρθρο.
Παράλληλα, επικαλούμενο στοιχεία του ΓΕΜΗ αναφέρει ενδεικτικά ότι το 2017 έγιναν 30.077 συστάσεις και 24.046 διαγραφές, το 2018, 32.379 συστάσεις και 18.632 διαγραφές ενώ το 2011 είχαν γίνει 37.880 συστάσεις αλλά 106.286 διαγραφές.
Όπως τονίζουν οι ειδικοί στον χώρο των επιχειρήσεων, η αύξηση αυτή είναι ένα πραγματικό γεγονός που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη, ευημερία και αύξηση της απασχόλησης, δεν αφήνει όμως περιθώρια για εφησυχασμό.
Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί ραγδαία το ποσοστό της «επιχειρηματικότητας ανάγκης» η οποία αποτυπώνεται στις σχετικές έρευνες, με τελευταία αυτή του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2018. Το 29% των νέων επιχειρηματιών δήλωσε πως βασικό κίνητρο αποτέλεσε ο βιοπορισμός κι αυτό το ποσοστό «επιχειρηματικότητας ανάγκης» είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη. Τέτοιου είδους εγχειρήματα ενέχουν μεγάλο κίνδυνο να αποδειχθούν μικρής διάρκειας, αφού κίνητρο είναι η ανάγκη και όχι η επιχειρηματική ευκαιρία.
Η ίδια έρευνα, ωστόσο, κατέδειξε ότι αυξήθηκε για 4η διαδοχική χρονιά η επιχειρηματικότητα ευκαιρίας. Ενδεικτικά ορισμένα από τα θετικά συμπεράσματα που εξάγονται από την έρευνα του ΙΟΒΕ:
– Για 4η διαδοχική χρονιά αυξήθηκε το ποσοστό (37%) εκείνων που ξεκίνησαν το εγχείρημά τους αξιοποιώντας μια ευκαιρία που διέκριναν στην αγορά. Δηλαδή η Επιχειρηματικότητα Ευκαιρίας.
– Ενισχύεται η συμμετοχή στην επιχειρηματικότητα ατόμων με υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο, καθώς πάνω από τους μισούς διαθέτουν πτυχίο πανεπιστημιακού επιπέδου.
– Σταθεροποιείται η συνεισφορά άτυπων επενδυτών στη χρηματοδότηση νέων εγχειρημάτων, αν και οι περισσότεροι είναι μέλη της ευρύτερης οικογένειας του επιχειρηματία.
– Ενισχύεται ο τομέας της μεταποίησης στο 25% του συνόλου, με μικρή υποχώρηση της λιανικής στο 55%.
– Ενισχύεται η εξωστρέφεια, καθώς το 80% των νέων εγχειρημάτων απευθύνεται και σε ξένες αγορές.
– Οι νέοι θεωρούν πλέον ότι την επιχειρηματικότητα ως σχετικά καλή επιλογή επαγγελματικής σταδιοδρομίας, και κοινωνικής καταξίωσης.
Προέχει ωστόσο να ξεπεραστούν οι ανασφάλειες και οι φοβίες που δημιούργησε μια δεκαετία οικονομικής κρίσης. Σε πρόσφατη έρευνας του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ ο δείκτης ανασφάλειας και φόβου για την πορεία της επιχείρησης υποχωρεί σταθερά τα τελευταία τρία χρόνια, όμως παραμένει σε υψηλές τιμές. Το 31,4% των επιχειρηματιών θεωρεί ότι είναι αρκετά ή πολύ πιθανό να βάλει «λουκέτο» σε σύντομο χρονικά διάστημα. Τον Ιούλιο του 2017 το αντίστοιχο ποσοστό έφτανε το 38,1%. Ο φόβος της αποτυχίας είναι σταθερά υψηλός και το ποσοστό από τα χειρότερα παγκοσμίως.
