Σοβαρή ανησυχία επικρατεί στους κόλπους της κυβέρνησης σε σχέση με την έκβαση της πώλησης της υπό κρατικό έλεγχο βιομηχανίας νικελίου ΛΑΡΚΟ. Συγκεκριμένα η κυβέρνηση έχει γίνει αποδέκτης της διστακτικότητας των υποψήφιων επενδυτών, οι οποίοι έχουν διαμηνύσει ότι τα μεγάλα προβλήματα που σχετίζονται με μια σειρά από ανοιχτές πληγές της βιομηχανίας, ενδεχομένως να τους οδηγήσουν ακόμη και στην απόφαση να μην υποβάλουν δεσμευτικές προσφορές στους διπλούς διαγωνισμούς που τρέχουν παράλληλα. Τα αρνητικά σήματα των επενδυτών, έχουν προκαλέσει την κινητοποίηση της κυβέρνησης, η οποία επιχειρεί στο παρά πέντε του διαγωνισμού, καθώς η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών σχεδιάζεται να προσδιοριστεί για το Μάρτιο, να δώσει λύση σε μια σειρά από ανοιχτά θέματα της εταιρείας.
Τα αγκάθια
Το κυριότερο ίσως πρόβλημα της βιομηχανίας αφορά στο περιβαλλοντικό. Η εκτίμηση που υπάρχει είναι πως η περιβαλλοντική ζημιά που έχει προκληθεί από τη λειτουργία της εταιρείας στη Λάρυμνα και τον Ευβοϊκό κόλπο είναι πολύ μεγάλης έκτασης και θα απαιτηθούν σημαντικές επενδύσεις για την αποκατάσταση των προβλημάτων. Σύμφωνα με ήπιους υπολογισμούς το κόστος των απαραίτητων περιβαλλοντικών επενδύσεων για τη συμμόρφωση της ΛΑΡΚΟ με τα σύγχρονα περιβαλλοντικά πρότυπα φτάνει ή και ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί πως σήμερα η βιομηχανία τελεί υπό τον έλεγχο του κράτους γεγονός που της εξασφαλίζει μια άτυπη ασυλία, η οποία είναι βέβαιο ότι δεν θα υπάρχει εφόσον η ιδιοκτησία της εταιρείας περάσει σε ιδιώτη.
Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα της βιομηχανίας είναι ο παλιός εξοπλισμός του εργοστασίου της Λάρυμνας, ο οποίος θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί και σε πολλές περιπτώσεις να αντικατασταθεί με νέο. Μάλιστα, υπάρχουν φωνές που αποδίδουν στον πεπαλαιωμένο εξοπλισμό την ευθύνη για τα συχνά θανατηφόρα ατυχήματα που έχουν σημειωθεί στο εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ. Η αντικατάσταση του εξοπλισμού και ο εκσυγχρονισμός των παραγωγικών εγκαταστάσεων ώστε να ανταποκρίνονται στην παραγωγή πράσινων μεταλλευμάτων, υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί επενδύσεις ύψους 500 εκατ. ευρώ.
Το τρίτο μεγάλο πρόβλημα της ΛΑΡΚΟ αφορά στο υψηλό κόστος ενέργειας. Η βιομηχανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα και το κόστος ρεύματος αποτελεί βασικό παράγοντα κόστους για τη βιομηχανία. Ταυτόχρονα η ΛΑΡΚΟ λόγω της χρόνιας απαξίωσής της, έχει συσσωρεύσει τεράστιες οφειλές προς τη ΔΕΗ, που είναι και ο προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας της εταιρείας.
Εξάλλου, σοβαρό αγκάθι για το μέλλον της βιομηχανίας είναι και το εργασιακό και η τύχη των 1.080 εργαζομένων μετά τον διπλό διαγωνισμό πώλησης. Τις προηγούμενες ημέρες, η κυβέρνηση γνωστοποίησε στους εκπροσώπους των εργαζομένων την πρόθεσή της να προχωρήσει στην απόλυση του συνόλου των εργαζομένων μέχρι τέλος του μήνα, πριν την ολοκλήρωση των δύο εν εξελίξει διαγωνισμών. Ωστόσο, ήδη οι αντιδράσεις από τους εργαζόμενους αλλά και την αντιπολίτευση είναι οξείες και παραμένει αβέβαιη η πραγματοποίηση του κυβερνητικού σχεδιασμού. Επιπλέον πρόβλημα αποτελεί το γεγονός ότι περί τους 400 εργαζομένους καλούνται να εκκενώσουν τους οικισμούς που έχουν διατεθεί από την εταιρεία για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών τους.
Οι διαγωνισμοί
Ως γνωστόν σε εξέλιξη βρίσκονται δύο διαγωνισμοί: ο πρώτος από το ΤΑΙΠΕΔ αφορά στα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου, δηλαδή το μεταλλευτικό εργοστάσιο της Λάρυμνας, τα μεταλλεία στη Λάρυμνα και το Λούτσι καθώς και άλλα περιουσιακά ιδιοκτησίας του ελληνικού Δημοσίου. Ο δεύτερος από τον ειδικό διαχειριστή, οποίος πουλά τα μεταλλεία της Καστοριάς, της Εύβοιας, της Φθιώτιδας και της Βοιωτίας μαζί με τον εξοπλισμό τους. Οι τελευταίες πληροφορίες θέλουν η ολοκλήρωση των διαγωνισμών να τοποθετείται χρονικά για τον Μάρτιο.
Οι δύο διαγωνισμοί προκηρύχθηκαν παράλληλα τον Νοέμβριο του 2020 και περιλαμβάνουν τη λεγόμενη ρήτρα shoot out (εκατέρωθεν πλειοδοσίας) σύμφωνα με την οποία ο προτιμητέος επενδυτής σε κάθε έναν από τους δύο διαγωνισμούς θα έχει το δικαίωμα, αλλά όχι την υποχρέωση, να πλειοδοτήσει και στον άλλο διαγωνισμό, εφόσον εκπληρώνει τα σχετικά τεχνικά και οικονομικά κριτήρια επιλογής που έχουν καθοριστεί.
Στον διαγωνισμό είχαν εκδηλώσει αρχικά ενδιαφέρον έξι επενδυτές, ωστόσο ενεργό ενδιαφέρον συνεχίζουν να διατηρούν τρεις. Πρόκειται για τις εταιρείες Mytilineos, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ σε κοινοπραξία με την AD Holdings και η Commodity & Mining Insight UK. Αντίθετα από τον διαγωνισμό έχουν αποχωρήσει οι Trafigura Group, Solway Investment και Tharisa.
Προσπάθεια επίλυσης
Πάντως από πλευράς κυβέρνησης καταβάλλονται προσπάθειες ούτως ώστε να υπάρξει βελτίωση των όρων του διαγωνισμού και επίλυση των εκκρεμών προβλημάτων. Συγκεκριμένα, οι συναρμόδιοι υπουργοί γνωστοποίησαν στους εκπροσώπους των εργαζομένων το σχέδιο απόλυσης των 1.080 εργαζομένων ενώ παράλληλα το υπουργείο Περιβάλλοντος και ενέργειας κατέθεσε τροπολογία στη Βουλή για τη νομιμοποίηση όλων των αυθαιρέτων κτιρίων της εταιρείας. Συγκεκριμένα η ρύθμιση προβλέπει ότι δεν θα καταβάλλονται για τα αυθαίρετα κτίσματα παράβολα και πρόστιμα ενώ δεν θα ισχύει η απαγόρευση για τις μισθώσεις και τις παραχωρήσεις. Τέλος, για τις πρόχειρες και προσωρινές κατασκευές θα εφαρμόζεται η διαδικασία της οικειοθελούς κατεδάφισης ή απομάκρυνσης.
Ζημιές και προοπτικές
Αξίζει να αναφερθεί τέλος ότι τα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας είναι δραματικά, με τη χρήση του 2018 να κλείνει με αρνητική θέση 308 εκατ. ευρώ, ενώ στην 3ετία 2015-2018 η Λάρκο έχει γράψει ζημιές 148 εκατ. ευρώ. Μόνο τη δεκαετία 2009-2019 υπολογίζεται ότι η ΛΑΡΚΟ έχει κοστίσει σωρευτικά στο Ελληνικό Δημόσιο πάνω από μισό δισ. ευρώ. Ωστόσο οι προοπτικές της βιομηχανίας υπό όρους μπορεί να είναι θετικές, κυρίως εξαιτίας ενός υποπροϊόντος που περιέχεται στο νικέλιο, του περίφημου κοβαλτίου. Η ζήτηση για το συγκεκριμένο μετάλλευμα είναι υψηλή καθώς λόγω των ιδιοτήτων του χρησιμοποιείται για την κατασκευή μπαταριών ιόντων λιθίου που χρησιμοποιούνται σε κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονικούς υπολογιστές καθώς και σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Πηγή: Capital.gr
