Θα μπορούσε, άραγε, η αρχαία λίρα του Απόλλωνα να φτάσει σε χώρες όπως η Αυστραλία, οι ΗΠΑ, η Βραζιλία και η Ταιβάν; Η απάντηση είναι ναι. Το έχει καταφέρει η Luthieros Music Instruments. Μια οικογενειακή επιχείρηση με έδρα το Κιλκίς, η οποία κατασκευάζει μουσικά όργανα.
Και μπορεί μια τέτοια επιχείρηση να μοιάζει «κλασική», ωστόσο εδώ τα πράγματα είναι διαφορετικά. Και αυτό, διότι οι άνθρωποι του brand έχουν καταφέρει να «ενώσουν» τις νέες τεχνολογίες με τα παραδοσιακά στοιχεία. Πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν, για παράδειγμα, οι τεχνολογίες 3D scanning και 3D modeling. Ενώ παράλληλα, η επιχείρηση διαθέτει ένα σύγχρονο site και παρουσία στα social media.
Το It’s Possible μίλησε με τον Νικόλαο Κουμαρτζή. Έναν από τους ιδιοκτήτες της Luthieros Music Instruments. Ο ίδιος εξηγεί το πώς ξεκίνησε η ενασχόληση του με το συγκεκριμένο αντικείμενο, πως κατάφερε να «ενώσει» τις νέες τεχνολογίες με την επιχείρηση, ενώ παράλληλα αποκαλύπτει το πώς προέκυψε η μεγάλη συμφωνία που οδήγησε δύο ελληνικά μουσικά όργανα να παίξουν στο remake της γνωστής ταινίας «Μπεν Χουρ».
Πως ξεκίνησε η ενασχόληση σας με την επιχείρηση που δημιουργεί μουσικά όργανα;
Η Luthieros Music Instruments ξεκίνησε ως ερευνητικό θέμα στο πλαίσιο μεταπτυχιακών σπουδών μου πάνω στο product design. Όπως πάντα, έτσι και αυτή τη φορά, αναζητούσα ένα θέμα που θα μπορούσε να έχει εφαρμογή και μέλλον πέρα από το στενό πλαίσιο του πανεπιστημίου.
Κρίνοντας εκ των υστέρων, η επιλογή μου ήταν 100% αναμενόμενη λόγω της πλούσιας μουσικής παιδείας της οικογένειας μου, αλλά και της πολυετούς ενασχόλησης του πατέρα μου, Αναστάσιου, με την παραδοσιακή οργανοποιία αχλαδόσχημων μουσικών οργάνων (μπουζούκι, μπαγλαμάς, τζουράς κ.ά).
Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν, ξεκίνησα τη μελέτη και την ανακατασκευή αρχαίων μουσικών οργάνων.
Το στοίχημα εξ αρχής ήταν το πως θα καταφέρω να «παντρέψω» παραδοσιακές τεχνικές οργανοποιίας, με σύγχρονες state-of-the-art τεχνολογίες όπως το 3d scanning, το 3d modeling και το rapid prototyping. Γνώριζα ότι αν το καταφέρναμε, τότε η επιτυχία θα ήταν μονόδρομος…
Είναι εύκολο για έναν νέο άνθρωπο να ασχολείται με ένα τέτοιο «παραδοσιακό» αλλά και εξειδικευμένο επάγγελμα;
Εύκολο είναι αν έχεις μεράκι και αγάπη για το αντικείμενο, αν είσαι διατεθειμένος να εργαστείς σε ένα νέο project δίχως να ξέρεις πότε και αν αυτό ευοδώσει. Αν έχεις όλα τα παραπάνω, τότε ναι, είναι εύκολο, είναι θέμα χρόνου να πετύχεις.
Εύκολο δεν είναι όμως αν το προσεγγίσεις ως μία συνηθισμένη δουλειά γραφείου, με συγκεκριμένο ωράριο και αντικείμενο εργασίας. Δεν αποτελεί μία τυπική «δουλειά»• κανένας δεν πρόκειται να πετύχει στον κλάδο αν δεν έχει ισχυρό το κίνητρο της αγάπης για το αντικείμενο.
Επίσης, δεν είναι εύκολο από την άποψη ότι όσο και αν μελετήσεις και προετοιμάσεις ένα concept, δεν μπορείς να ελέγξεις πλήρως το τελικό αποτέλεσμα. Δεν είναι δηλαδή κάτι που ξεκινάει και ολοκληρώνεται π.χ. μέσα σε μία οθόνη υπολογιστή. Στην όλη διαδικασία συμμετέχουν φυσικά υλικά, ο προσεγμένος χειρισμός των οποίων προϋποθέτει εμπειρία και αμέτρητα πρότερα αποτυχημένα πειράματα.
Για εμάς, ως οικογένεια, ο δρόμος ήταν εύκολος γιατί εξ αρχής ο καθένας συμμετείχε στο κομμάτι στο οποίο ήταν καλός και αγαπούσε πραγματικά: ο πατέρας μου προσέφερε τεράστια εμπειρία ως οργανοποιός, εγώ ανέλαβα το R&D κομμάτι του project (έρευνα & ανάπτυξη) και την εμπειρία μου στο εταιρικό branding, τα αδέρφια μου ως μουσικοί εστίασαν στην αρχαία λύρα ως μουσικό όργανο οργανώνοντας πλήθος επιτυχημένων lives ανά την Ελλάδα και το εξωτερικό. Αν έχεις μάθει από μικρός να επενδύεις στη συνέργεια, οποιαδήποτε και αν είναι η ενασχόληση σου θα σου φαίνεται πιο εύκολη από ό,τι σε κάποιον που έχει μάθει να πορεύεται μοναχός.
Τι ακριβώς προϊόντα παράγει η εταιρία σας;
Η Luthieros Music Instruments (όπως είναι γνωστή στο εξωτερικό η «Οργανοποιία Αναστάσιος») έχει αναγνωριστεί σε διεθνές επίπεδο ως κατασκευαστής άκρως προσεγμένων αρχαίων μουσικών οργάνων όπως η αρχαία λύρα του Απόλλωνα, η βάρβιτος της Σαπφούς, η σαμβύκη, η φόρμινξ, η Κιθαρίς της Χρυσής Εποχής κ.ά.
Αρχαία μουσικά μας όργανα έχουν ταξιδέψει σε αναπάντεχα μέρη του πλανήτη μας: από τη Βραζιλία και τη Χαβάη έως τη Σουηδία, από την Αυστραλία έως την Ταϊβάν, από τις Η.Π.Α. έως τη Μεγάλη Βρετανία.
Σταδιακά, η οργανοποιία γίνεται γνωστή και για τα ποιοτικά μας μπεντίρ (frame drums), αρχαία κρουστά μουσικά όργανα. Παράλληλα, συνεχίζουμε να κατασκευάζουμε ποιοτικά και αρτιότατα παραδοσιακά μουσικά όργανα της χώρας μας όπως μπουζούκι, μπαγλαμά, τζουρά κ.ά., ενώ η λίστα προϊόντων μας συνεχώς αναπτύσσεται με περιφερειακό εξοπλισμό όπως audio capsules, εντέρινες χορδές, υλικά οργανοποιίας κ.λπ.
Δύο μουσικά όργανα που δημιουργήσατε, έπαιξε στο remake της ταινίας «Μπεν Χουρ». Πως προέκυψε αυτή η σημαντική συμφωνία;
Εδώ οι περισσότεροι ίσως να σας έλεγαν ότι η εν λόγω συνεργασία ήταν αποτέλεσμα συντονισμένων ενεργειών ή ενός πολυετούς πλάνου προώθησης. Θα ήταν ψέματα όμως αν υποστήριζα κάτι τέτοιο εγώ.
Όλα έγιναν τελείως αναπάντεχα, όταν το 2015 λάβαμε ένα email από κάποιον Marco Beltrami. Όπως δεκάδες άλλοι μουσικοί παλαιότερα, μας ζητούσε βοήθεια ώστε να επιλέξει κάποια αρχαία όργανα μας για τη συλλογή του. Όσο όμως μιλούσαμε για τις ανάγκες του, τόσο υποψιαζόμασταν ότι δεν επρόκειτο για κάποιον μεμονωμένο καλλιτέχνη που θέλει να πειραματιστεί με την αρχαία ελληνική μουσική. Μία σύντομη αναζήτηση στο διαδίκτυο ήταν αρκετή για να κατανοήσουμε ποιον είχαμε απέναντι μας: Αμερικανός μουσικοσυνθέτης δεκάδων blockbuster ταινιών (Resident Evil, HellBoy, Wolverine κ.λπ.), υποψήφιος μάλιστα για Όσκαρ για τη μουσική του στις ταινίες 3:10 Yuma και Hurt Locker.
Κάπως έτσι, δύο μουσικά μας όργανα κατάφεραν να μπουν στον μαγικό κόσμο του Hollywood και να χρησιμοποιηθούν για τη μουσική επένδυση της ταινίας Ben-Hur. Πως το καταφέραμε; Εστιάζοντας απλά σε αυτά που αγαπούσαμε και στα οποία είμασταν καλοί: στην κατασκευή προσεγμένων μουσικών οργάνων, στο R&D και στην ηθικά σωστή προώθηση των προϊόντων μας στο εξωτερικό.
Η έδρα της επιχείρησης σας δεν βρίσκεται στην Αττική, την οποία επιλέγουν αρκετές εταιρίες. Τι θετικά και τι αρνητικά έχει το να δραστηριοποιείσαι σε μια μικρότερη πόλη;
Κατ’ αρχήν, η επιχείριση μας δεν επηρεάζεται τόσο πολύ από τη μεγάλη της απόσταση από την πρωτεύουσα, μιας και η συντριπτική πλειοψηφία των αρχαίων μουσικών μας οργάνων πωλούνται στο εξωτερικό. Επαφή με την πόλη διατηρούμε, συμμετέχοντας ή οργανώνοντας κάθε τόσο σχετικές εκθέσεις, όπου παρουσιάζουμε το έργο μας και ερχόμαστε σε επαφή με το αντίστοιχο κοινό της πόλης.
Στα θετικά του να εργάζεσαι εκτός αστικών κέντρων, αν μη τι άλλο είναι ότι ο χρόνος στην επαρχία μοιάζει να «τρέχει» διαφορετικά: σου δίνεται η αίσθηση ότι περνάει πιο αργά, απλά και μόνο γιατί η καθημερινότητα σου στην επαρχία είναι πιο ποιοτική, πιο φυσιολογική αν θέλετε. Δεν υπάρχει η καθημερινή έκθεση σου στα άγχη και τον εκνευρισμό χιλιάδων άλλων ανθρώπων, κάτι που είναι αδύνατο να αποφύγει κάποιος στα αστικά κέντρα.
Κάπως έτσι, υπάρχει περισσότερη ησυχία γύρω σου, περισσότερη «σιωπή» αν θέλετε που επιτρέπει στο μυαλό να εστιάσει πραγματικά σε αυτά που αγαπάει. Και αν εστιάσεις εκεί που πρέπει, τότε θα καταφέρεις να εξελιχθείς γρήγορα, ουσιαστικά και ολοκληρωμένα. Αυτή η «σιωπή» είναι που μας διαφοροποιεί από τον όποιον ανταγωνισμό και η οποία δεν ανταλλάσσεται με καμία ευκαιρία που μπορεί μία πόλη να μας προσφέρει.
Αναφέρετε ότι κατασκευάζετε λίρες με την τεχνολογία του 3d modeling και 3d scanning. Πως ακριβώς γίνεται αυτό;
Εδώ έγκειται η μεγαλύτερη διαφορά μας σε σχέση με την παραδοσιακή οργανοποιία. Η έρευνα και η ανάπτυξη των αρχαίων λυρών έγινε με χρήση σύγχρονων τεχνολογιών και στο πλαίσιο της ακαδημαϊκής έρευνας.
Μετά από μελέτη πλήθους πηγών και την παρατήρηση δεκάδων σχετικών αναπαραστάσεων σε αρχαία αγγεία, σχεδιάσαμε τις πρώτες αρχαίες λύρες εξ ολοκλήρου ως λεπτομερέστατα 3d μοντέλα. 3d modeling έγινε εκ του μηδενός για τα ξύλινα μέρη του οργάνου (βραχίονες, καβαλάρηδες κ.λπ.), όμως δεν θα μπορούσαμε να αναδημιουργήσουμε πιστά ένα καύκαλο χελώνας όσο ταλέντο ή πείρα και αν υπήρχε στη ψηφιακή σχεδίαση. Εδώ η τεχνολογία του 3d scanning έπαιξε καταλυτικό ρόλο, ολοκληρώνοντας έτσι τα τρισδιάστατα μοντέλα μας.
Με τα 3d μοντέλα μας λοιπόν, είχαμε τη δυνατότητα να προχωρήσουμε σε εκατοντάδες πειραματισμούς (όπως stress tests) με άμεσα αποτελέσματα και δίχως ιδιαίτερο κόστος (όντας ακόμα σε ψηφιακό περιβάλλον).
Κάπως έτσι, συλλέξαμε εξειδικευμένη εμπειρία και καταλήξαμε σε συμπεράσματα που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα χρειαζόμασταν χρόνια φυσικών πειραματισμών για να προσεγγίσουμε.
Εδώ ακριβώς βρίσκεται η αξία του «παντρέματος» της σύγχρονης τεχνολογίας με την παραδοσιακή οργανοποιία: η πρώτη μπορεί να σου γλιτώσει χρόνια πειραματισμών και αναζήτησης λύσεων μέσα σε ένα χαοτικό πλαίσιο πιθανών επιλογών. Με το που καταλήξεις όμως σε κάποια βασικά συμπεράσματα, η τελειοποίηση του οργάνου δεν μπορεί να γίνει μπροστά σε μία οθόνη υπολογιστή. Εδώ είναι που αποκτάει πραγματική αξία η εμπειρία ενός οργανοποιού.
Παρά το γεγονός ότι συγκαταλέγεστε στις «παραδοσιακές επιχειρήσεις», έχετε επίσης ένα σύγχρονο site, αλλά και παρουσία στα social media. Θεωρείτε ότι τα παραδοσιακά επαγγέλματα μπορούν να «συνδεθούν» με τις νέες τεχνολογίες και να πάνε ένα βήμα παρακάτω;
Αν και δεν θεωρούμε την προσπάθεια μας «παραδοσιακή επιχείριση», κατανοώ τι εννοείτε. Η προσεγμένη και δραστήρια παρουσία στο διαδίκτυο και τα social media είναι μονόδρομος, όταν θέλεις να εστιάσεις σε κάτι τόσο εξειδικεύμενο όσο εμείς. Όσο περίεργο και αν ακουστεί, τα αρχαία μουσικά όργανα δεν έχουν το απαιτούμενο κοινό (για την ώρα τουλάχιστον) εντός Ελλάδας ώστε να καταστήσουν βιώσιμη μία τέτοια προσπάθεια. Έπρεπε εξ αρχής να εστιάσουμε στο εξωτερικό και να το κάνουμε με τρόπο προσεγμένο, ώστε να κερδίσουμε την εμπιστούνη ενός τόσο απαιτητικού κοινού, όπως είναι η παγκόσμια μουσική κοινότητα.
Σχετικά με το αν είναι εφικτό να συνδεθούν και άλλα παραδοσιακά επαγγέλματα με τις σύγχρονες τεχνολογίες, σαφέστατα και είναι. Δεν είναι απλά «εφικτό», είναι μονόδρομος για πολλά επαγγέλματα που μοιάζουν να αργοπεθαίνουν σήμερα εντός συνόρων. Όσο πιο εξειδικευμένο μάλιστα είναι ένα επάγγελμα, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να βρεθεί ένα πιστό κοινό στην παγκόσμια κοινότητα για να το στηρίξει.
Μην έχετε την εντύπωση όμως ότι όλα θα βρουν το δρόμο τους, φτιάχνοντας απλά μία ιστοσελίδα. Η «έκθεση» μίας παραδοσιακής επιχείρισης στην παγκόσμια αγορά δεν μπορεί να γίνει με standards Ελλάδας παλαιότερων δεκαετιών. Το να επιτύχεις στο εξωτερικό προϋποθέτει μία πιο ηθική και μακροπρόθεσμη προσέγγιση από ό,τι η κλασσική νεοελληνική, ενώ παράλληλα τεράστια σημασία παίζει και ένα άκρως προσεγμένο (ευρωπαϊκών προδιαγραφών) branding για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σας. Μόνο έτσι το ταλέντο και η εμπειρία χιλιάδων Ελλήνων δημιουργών θα μπορέσει να αναδειχθεί και να εκτιμηθεί από την παγκόσμια κοινότητα.
* Στη κεντρική φωτογραφία εικονίζονται (από αριστερά): Νικόλαος Κουμαρτζής, Θεόδωρος Κουμαρτζής, Αναστάσιος Κουμαρτζής και Ιορδάνης Κουμαρτζής.