H Sotheby’s International Realty είναι η µεγαλύτερη real estate εταιρεία πωλήσεων πολυτελών εξοχικών στον κόσµο, µε άνω των 100 δισ. πωλήσεις ετησίως. Δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα, µε µια µεγάλη γκάµα πολυτελών κατοικιών στους πιο ειδυλλιακούς προορισµούς που έχει να προσφέρει η χώρα µας.
Ο κ. Σάββας Σαββαΐδης, πρόεδρος και διευθύνων σύµβουλος της Greece Sotheby’s International Realty, περιγράφει στο “Forbes” τις απόψεις του σχετικά µε τις προοπτικές της ελληνικής αγοράς στον κλάδο luxury real estate.
Συνέντευξη στον Δημήτρη Δελεβέγκο
– Υπάρχει αγορά πολυτελούς real estate στην Ελλάδα;
Φυσικά και υπάρχει. Αν και ακόµη στην αρχική µορφή ανάπτυξης και µε µικρό µέγεθος, πρόκειται για εξαιρετικά υποσχόµενη κατηγορία του ελληνικού real estate, µε εξαιρετικές προοπτικές. Είναι χρήσιµο να διευκρινίσουµε ότι διεθνώς µια κατοικία χαρακτηρίζεται ως πολυτελής ή υπερπολυτελής βάσει της αξίας της – άνω του 1 εκατ. ευρώ και άνω των 5 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα.
Σύµφωνα µε στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το 2018 η Ελλάδα σηµείωσε ρεκόρ πωλήσεων δεκαετίας, µε το ύψος των ξένων κεφαλαίων στην αγορά ιδιωτικών ακινήτων να ανέρχεται στα 655 εκατ. ευρώ, από επίπεδα µόλις 221 εκατ. το 2007. Η ως άνω εντυπωσιακή αύξηση εισροής ξένων κεφαλαίων οφείλεται κυρίως σε αγορές ακινήτων στην περιοχή της Αθήνας λόγω του προγράµµατος της Golden Visa και της επένδυσης σε διαµερίσµατα τα οποία προορίζονται για χρήσεις τύπου Airbnb. Με βάση δικές µας εκτιµήσεις, ποσό 100 εκατ. ευρώ περίπου αντιστοιχεί σε αγορές πολυτελών ακινήτων. Πρόκειται για πολύ µικρό µέγεθος εάν αναλογιστούµε ότι ο όγκος συναλλαγών της παγκόσµιας αγοράς ξεπερνά τα 500 δισ. δολάρια ετησίως.
Κατά τη “χρυσή εποχή” 2000-2017 η Ελλάδα δεν κατάφερε να αδράξει την ευκαιρία και να εδραιωθεί ως παγκόσµιος παίκτης. Βασικός λόγος αδυναµίας ανταγωνισµού των αγορών της Ισπανίας, της νότιας Γαλλίας, της Ιταλίας, της Κύπρου υπήρξε ο σχεδόν αποκλειστικός προσανατολισµός του ελληνικού real estate στην εγχώρια αγορά, µε αποτέλεσµα την έλλειψη δηµιουργίας του απαραίτητου know how, την απουσία µεγάλων οργανωµένων ιδιωτικών αναπτύξεων µε το απαιτούµενο διεθνές µάρκετινγκ και προσεκτικά σχεδιασµένα ανταγωνιστικά προϊόντα.
– Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των ατόμων που επενδύουν σε αυτού του είδους τα ακίνητα;
Σύµφωνα µε τη διεθνή ορολογία, πρόκειται για τα άτοµα υψηλότατης καθαρής θέσης, Ultra high-net-worth individuals (UHNWI), ο αριθµός των οποίων ανέρχεται σε 226.000 άτοµα παγκοσµίως. Αποτελούν τον κορµό της πελατείας της εταιρείας µας. Αποτελούν µια µικρή αγορά (µόλις το 0,003% του παγκόσµιου πληθυσµού), που, όµως, διαχειρίζεται 23 τρισεκατοµµύρια ευρώ. Τα άτοµα αυτά διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία της τάξεως των 170 εκατ. ευρώ κατά µέσο όρο, είναι περίπου 60 ετών, κοσµοπολίτες, µε υψηλή µόρφωση. Τα 2/3 των εκατοµµυριούχων ή πολυεκατοµµυριούχων χρησιµοποιούν ιδιωτικά αεροπλάνα, ενώ σηµαντικός αριθµός έχει επισκεφθεί τη χώρα µας κατά τη διάρκεια διακοπών τους. Το καλό κλίµα και τα µοναδικά ελληνικά τοπία είναι ακαταµάχητος πόλος έλξης, ενώ ανάµεσα στις βασικές προδιαγραφές για την απόφαση αγοράς εξοχικής κατοικίας στην Ελλάδα είναι η εύκολη και ασφαλής πρόσβαση, όπως επίσης η αποτελεσµατική και άµεση ιατρική περίθαλψη.
– Τι αναζητούν οι υπερπλούσιοι αγοραστές ακινήτων;
Οι αγοραστές των πολυτελών και υπερπολυτελών εξοχικών κατοικιών διακρίνονται σε δύο ευρείες κατηγορίες. Η πρώτη είναι οι jet-setters, που επιθυµούν να βρίσκονται σε περιοχές όπου συχνάζουν άνθρωποι του περιβάλλοντός τους, όπως το Καπ Φερά, το Πόρτο Τσέρβο ή η Κουρσεβέλ κ.λπ. Η Μύκονος είναι ο µοναδικός προορισµός στην Ελλάδα µε τις απαιτούµενες προδιαγραφές των UHNWI.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν αυτοί που θα επιθυµούσαν να αποκτήσουν ένα σπίτι αποµονωµένο, όπου θα διαµένουν όταν επισκέπτονται τη χώρα µας. Στη λίστα των αγοραστικών προτεραιοτήτων τους η Ελλάδα είναι δέκατη επιλογή.
Για παράδειγµα, ένας Νεοϋορκέζος θα αποκτήσει ένα δεύτερο ή τρίτο διαµέρισµα εκεί, θα τοποθετηθεί στην αγορά ακινήτου, για επενδυτικούς σκοπούς, θα αγοράσει ακίνητο στα Hamptons και στο Μαϊάµι λόγω εγγύτητας. Στη συνέχεια θα αποκτήσει µια κατοικία στην Καραϊβική, ακολούθως θα αξιολογήσει την αγορά διαµερίσµατος σε Λονδίνο, νότια Γαλλία ή Ιταλία και σε αυτό το σηµείο, ενδεχοµένως, να µπει στο κάδρο των επιλογών η Ελλάδα.
– Από ποιους παράγοντες εξαρτάται η επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης της συγκεκριμένης αγοράς;
Από τη βελτίωση των µακροικονοµικών µεγεθών της χώρας. Με ανεργία 18% και µε 45% µη εξυπηρετούµενα στεγαστικά δάνεια και capital controls, αντιλαµβάνεστε ότι υπάρχει ακόµη δρόµος πριν από την εδραίωση του πλαισίου κανονικότητας.
Άνετη και εύκολη αεροπορική πρόσβαση µε υποδοµές VIP χώρων, ανάπτυξη νέων µαρινών και εκσυγχρονισµός και επέκταση νέων µε ιδιαίτερη έµφαση στα Megayachts, βελτίωση του συστήµατος υγείας, περισσότερα γήπεδα γκολφ και, φυσικά, πολιτιστικά δρώµενα που να µπορεί να παρακολουθήσει ο µη ελληνόφωνος επισκέπτης της πρωτεύουσας όχι µόνο το καλοκαίρι. Η Αθήνα µπορεί να γίνει µια εξαιρετική city break πόλη ή τόπος µόνιµης ή ηµιµόνιµης κατοικίας για Βορειοευρωπαίους. Επίσης σηµαντικό ρόλο θα παίξει η προσφορά ετοιµοπαράδοτων και όχι off-plan κατοικιών, σχεδιασµένων σε οργανωµένα οικιστικά συγκροτήµατα αµιγούς ή µικτής τουριστικής χρήσης. Η εµπειρία δείχνει ότι οι αγορές εξοχικών κατοικιών περνούν µέσα από µια διαδικασία συναισθηµατικού και λιγότερο επενδυτικού χαρακτήρα.
– Ποια είναι η μεγαλύτερη πώληση σε αξία κατοικίας που έχει η Sotheby’s στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια;
Φαντάζοµαι δεν περιµένετε να σας την αποκαλύψω, αυτό το οποίο όµως µπορώ να σας πω είναι ότι τόσο εγώ όσο και οι συνεργάτες µου νιώθουµε ιδιαίτερη ικανοποίηση, διότι, µέσω σηµαντικών deals που έχουµε ολοκληρώσει, έχουµε φέρει σηµαντικές προσωπικότητες διεθνούς εµβέλειας στην Ελλάδα, οι οποίοι και έχουν αναπτύξει σηµαντικούς δεσµούς µε τη χώρα.
– Είναι σωστή, επενδυτικά, κίνηση η αγορά μιας πολύ ακριβής κατοικίας στη χώρα μας;
Βεβαίως και είναι. Είναι δεδοµένο ότι τα µεγάλα σπίτια άνω των 600 τ.µ. που νοµιµοποιήθηκαν µε τον Νόµο Περί Αυθαιρέτων δεν θα ξαναχτιστούν, λόγω των περιορισµών του συντελεστή δόµησης. Συνεπώς, το απόθεµα των πολυτελών εξοχικών στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα περιορισµένο, µε αποτέλεσµα τη βέβαιη δηµιουργία υπεραξίας στο µέλλον, µε σηµαντικό εκτιµώµενο κέρδος σε ορίζοντα δεκαετίας, ίσως και πενταετίας. Οι τιµές είναι ιδιαίτερα ελκυστικές µε µέσο όρο στα 7.000 ευρώ, όταν ανταγωνιστικοί προορισµοί στη Μεσόγειο βρίσκονται σε επίπεδα των 10.000 ευρώ. Επιπροσθέτως, οι επενδυτές διατηρούν πάντα τη δυνατότητα της ενοικίασης των κατοικιών, µε την εισοδηµατική τους αξία να ανέρχεται σε 4%-7% ετησίως.