Εκεί «ανθίζουν» πολλές επιχειρηματικές ιδέες. Ο διάσημος startup accelerator, Techstars, έχει προγράμματα σε περισσότερες από 150 πόλεις σε έξι ηπείρους. Είναι επίσης ένας από τους μεγαλύτερους pre-seed επενδυτές στον κόσμο. Το χαρτοφυλάκιό περιλαμβάνει 7.300 ιδρυτές σε διάφορα πεδία – από HealthTech και FinTech έως Web3 και CleanTech.
Αλλά πως είναι να είσαι στο «τιμόνι» ενώ τέτοιου μεγάλου project; O Oko Davaasuren είναι Senior Director της Techstars. Διαθέτει ευρύτερη εμπειρία στο επιχειρηματικό πεδιο, ενώ πλέον λειτουργεί και ως μέντορας. Σήμερα μιλά στο Ελληνικό κοινό, μέσα από την συνέντευξη του στο It’s Possible. Και δίνει μερικές χρήσιμες συμβουλές.
Έχετε μεγάλη εμπειρία στο startup και επιχειρηματικό οικοσύστημα. Ποιες είναι οι 5 κορυφαίες συμβουλές που θα δίνατε σε έναν νέο επιχειρηματία σήμερα;
Οι επιχειρηματίες θα πρέπει να εκτιμούν τα οφέλη του να ανήκουν σε μια κοινότητα. Ο ρόλος του επιχειρηματία μπορεί συχνά να μοιάζει με μοναχικό επάγγελμα, αλλά δεν χρειάζεται να είναι. Είναι ζωτικής σημασίας να αξιοποιήσετε τις μεγαλύτερες κοινότητες στις οποίες ανήκετε. Αυτές οι κοινότητες μπορεί να περιλαμβάνουν τους φίλους, τους υποστηρικτές, τους επενδυτές, τους μέντορες, ακόμη και τους πελάτες σας. Όλοι μπορούν να παίξουν ενεργό ρόλο συνεισφέροντας στο επιχειρηματικό σας ταξίδι.
Αν εξετάσουμε τα πιο επιτυχημένα startup οικοσυστήματα σε όλο τον κόσμο, όπως τη Silicon Valley, το Λονδίνο και το Τελ Αβίβ, μπορούμε να δούμε ότι όλα έχουν πολύ συνδεδεμένα μέλη εντός της κοινότητας τους, και υποστηρίζουν ενεργά τους ιδρυτές. Για να επωφεληθείτε από την κοινότητά σας, πρέπει επίσης να είστε ενεργός. Η οικοδόμηση ισχυρών σχέσεων με την κοινότητά σας μπορεί να αποφέρει τεράστια οφέλη στο επιχειρηματικό σας ταξίδι. Μπορεί να σας παρέχει πολύτιμους πόρους, όπως καθοδήγηση, χρηματοδότηση και feedback για τις ιδέες σας.
Η συνεχής μάθηση είναι επίσης μια δεξιότητα που θα ωφελήσει πολύ έναν εκκολαπτόμενο επιχειρηματία. Η έναρξη ενός επιχειρηματικού ταξιδιού μπορεί να είναι μια… τρομακτική εμπειρία, καθώς θα χρειαστεί να παίξετε πολλούς ρόλους ταυτόχρονα. Επιπλέον, θα αντιμετωπίσετε χρονικούς περιορισμούς και μια ατελείωτη σειρά προκλήσεων που πρέπει να ξεπεράσετε. Κατά τη γνώμη μου, ένα από τα πιο κρίσιμα tasks για έναν επιχειρηματία είναι να μαθαίνει γρήγορα και να αναπτύσσεται συνεχώς. Αυτό συνεπάγεται εκμάθηση σχετικά με την ανάπτυξη προϊόντων, το μάρκετινγκ, τη διαχείριση ανθρώπων, τις πωλήσεις και την προώθηση. Το να είσαι επιχειρηματίας απαιτεί την ικανότητα να φοράς… πολλά καπέλα και να προσαρμόζεσαι σε διάφορες προκλήσεις. Η συνεχής μάθηση και η προσωπική ανάπτυξη είναι ζωτικής σημασίας για την οικοδόμηση μιας ακμάζουσας επιχείρησης.
H συμβουλή Νο3 είναι να προσέχετε πάντα τον εαυτό σας. Η επιχειρηματικότητα μπορεί να είναι απαιτητική και απρόβλεπτη, και είναι ζωτικής σημασίας να δώσετε προτεραιότητα στην ευημερία σας και να διαχειριστείτε τα επίπεδα άγχους σας για να εξασφαλίσετε μακροπρόθεσμη επιτυχία. Εάν δεν δώσετε προτεραιότητα στην ευεξία σας και δεν διαχειριστείτε τα επίπεδα άγχους σας, θα μειώσετε συστηματικά τις πιθανότητες επιτυχίας σας. Είναι σημαντικό να δώσετε προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα παραμένοντας ενεργοί, τρώγοντας υγιεινά και αφιερώνοντας χρόνο για τον εαυτό σας και τα αγαπημένα σας πρόσωπα. Με αυτόν τον τρόπο, θα είστε καλύτερα εξοπλισμένοι για να αντιμετωπίσετε τις πολυάριθμες προκλήσεις που συνοδεύουν την επιχειρηματικότητα και θα αυξήσετε τις πιθανότητες της επιτυχίας σας μακροπρόθεσμα. Όλα αυτά τα ξεχνάνε συχνά οι επιχειρηματίες και αυτό οδηγεί σε burnout και αποτυχία. Αλλά πρέπει να θυμάστε μία φράση του Κομφούκιου: «A healthy man wants a thousand things, a sick man only wants one».
Μια άλλη συμβουλή, είναι να διαχειριστείτε τις προσδοκίες σας. Το επίπεδο ευτυχίας κάποιου καθορίζεται από τις προσδοκίες του και το πώς αυτές ταιριάζουν τελικά με την πραγματικότητα. Το να είσαι επιχειρηματίας δεν είναι απλώς μια επιλογή καριέρας. Είναι ένας τρόπος ζωής που απαιτεί μακροπρόθεσμη δέσμευση. Είναι απαραίτητο να επιτύχετε μια ισορροπία ανάμεσα στο να έχετε φιλόδοξα όνειρα και να παραμένετε ρεαλιστές για το τι μπορείτε να επιτύχετε πραγματικά. Είτε χτίζετε μονόκερους είτε… δράκους, η διαχείριση των προσδοκιών είναι ζωτικής σημασίας. Είναι εύκολο να εγκλωβιστείτε σε μεγαλειώδεις ιδέες και υψηλούς στόχους, αλλά είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η επιτυχία δεν είναι πάντα άμεση ή εγγυημένη. Διαχειρίζεστε τις προσδοκίες σας, και θα είστε καλύτερα εξοπλισμένοι για να αντιμετωπίσετε τα εμπόδια και τις προκλήσεις που προκύπτουν κατά τη διάρκεια του επιχειρηματικού σας ταξιδιού. Θα είναι επίσης πιο πιθανό να βιώσετε μια αίσθηση πληρότητας και ικανοποίησης καθώς επιτυγχάνετε τους στόχους σας με την πάροδο του χρόνου.
Τέλος, συμβουλεύω πάντα τους επιχειρηματίες να βελτιώνουν τα soft skills τους. Ενώ τα hard skills είναι απαραίτητα για την επιχειρηματικότητα, τα soft skills είναι εξίσου κρίσιμα. Η αποτελεσματική επικοινωνία, η συνεργασία και η ενσυναίσθηση αποτελούν το κλειδί για την οικοδόμηση σχέσεων με συναδέλφους, επενδυτές και πελάτες. Και, τελικά, είναι το κλειδί για να φτάσετε στην επιτυχία στον επιχειρηματικό κόσμο. Ανεξάρτητα από το αν χτίζετε deep tech solutions, διαστημική τεχνολογία ή πλατφόρμες για την υποστήριξη των γυναικών, χτίζετε πάντα για ανθρώπους, με ανθρώπους. Ως εκ τούτου, η κατοχή ισχυρών soft skills είναι μια ουσιαστική αλλά συχνά υποτιμημένη πτυχή της επιχειρηματικότητας. Τα soft skills έχουν να κάνουν με διαπροσωπικές δεξιότητες που επιτρέπουν την αποτελεσματική επικοινωνία, την κατανόηση και τη συνεργασία με τους άλλους.
Ποια είναι η άποψη σας για το Ευρωπαϊκό startup οικοσύστημα; Θα ήθελα και ένα σχόλιο για το Ελληνικό οικοσύστημα αν έχετε εικόνα
Το ευρωπαϊκό οικοσύστημα startup αναπτύσσεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια, με αρκετές πόλεις να αναδεικνύονται σε κόμβους καινοτομίας και επιχειρηματικότητας. Οι μεγαλύτεροι κόμβοι startup στην Ευρώπη περιλαμβάνουν το Λονδίνο, το Παρίσι, το Βερολίνο, τη Στοκχόλμη και το Άμστερνταμ. Το 2021, η Techstars ανακοίνωσε δύο νέα προγράμματα στην Ευρώπη, ένα στη Γαλλία και ένα στη Σουηδία, δείχνοντας έτσι ότι βλέπει προοπτικές στην Ευρώπη. Η Techstars σχεδιάζει να επενδύσει σε 100+ ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις το 2022, σε συνέχεια των επενδύσεων ύψους 150 εκατομμυρίων δολαρίων που ήδη έκανε.
Όσον αφορά το ελληνικό οικοσύστημα startup, βρίσκεται ακόμα στα πρώτα στάδια ανάπτυξής του, αλλά αναπτύσσεται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Η ελληνική κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθειες για να στηρίξει την επιχειρηματικότητα εφαρμόζοντας πρωτοβουλίες όπως φορολογικά κίνητρα για startups και χρηματοδοτώντας προγράμματα για εταιρείες αρχικού σταδίου. Είναι θετικό σημάδι για τη συνέχεια.
Για κάποιον που δεν γνωρίζει, τι είναι η Techstars και πως μπορούν να επωφεληθούν οι επιχειρηματίες;
Η Techstars είναι ένας παγκόσμιος startup accelerator και επενδυτική εταιρεία, που παρέχει πόρους, καθοδήγηση και χρηματοδότηση σε εταιρείες αρχικού σταδίου. Η πλατφόρμα, που ιδρύθηκε το 2006, έχει γίνει ένας από τους κορυφαίους επιταχυντές startup στον κόσμο, με προγράμματα σε περισσότερες από 150 πόλεις σε έξι ηπείρους. Είναι επίσης ένας από τους μεγαλύτερους pre-seed investors στον κόσμο. Το χαρτοφυλάκιό μας περιλαμβάνει 7.300 ιδρυτές σε διάφορα πεδία – από HealthTech και FinTech έως Web3 και CleanTech. Από το Μαϊάμι και τη Σίλικον Βάλεϊ μέχρι το Λάγκος και το Λονδίνο. Υποστηρίζουμε πολλούς από τους καλύτερους επιχειρηματίες του κόσμου με πρόσβαση σε κεφάλαιο, καθοδήγηση, εύρεση πελατών, πρόσληψη ταλέντων, επιλογή της σωστής υποδομής και πολλά άλλα.
Οι επιχειρηματίες μπορούν να συνεργαστούν με την Techstars κάνοντας αίτηση σε ένα από τα προγράμματα επιτάχυνσης. Η Techstars δέχεται αιτήσεις από εταιρείες πρώιμου σταδίου σε διάφορους κλάδους και από όλο τον κόσμο. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ www.techstars.com.
Πως μπορεί η καθοδήγηση από έναν μέντορα να βοηθήσει έναν επιχειρηματία;
Το να χτίσεις κάτι με αξία, απαιτεί τη συμβολή μιας μεγάλης ομάδας ανθρώπων. Εκτός από τους συνομηλίκους μας, τους συνιδρυτές, τα μέλη της ομάδας και τους πελάτες μας, οι μέντορες παίζουν ζωτικό ρόλο βοηθώντας μας να καταλάβουμε πως λειτουργούν τα πράγματα. Προσφέρουν καθοδήγηση, υποστήριξη και πολύτιμες γνώσεις που αποκτήθηκαν από τις δικές τους εμπειρίες στον επιχειρηματικό κόσμο. Η καθοδήγηση είναι διαθέσιμη σε όλους μας και είναι ένα από τα καλύτερα εργαλεία για να φτάσετε στην επιτυχίας ως επιχειρηματίας. Σύμφωνα με μια μελέτη του SCORE, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού, το 70% των επιχειρηματιών που λαμβάνουν καθοδήγηση παραμένουν στις μπίζνες για πέντε χρόνια ή περισσότερο. Δύο φορές πιο πιθανό να επιβιώσει κάποιος, σε σύγκριση με τους ιδρυτές που δεν λαμβάνουν καθοδήγηση. Τα οφέλη της καθοδήγησης εκτείνονται πέρα από την απλή επιχειρηματική επιτυχία. Σύμφωνα με μια έκθεση του Endeavor Insight, οι επιχειρηματίες που λαμβάνουν καθοδήγηση βιώνουν μεγαλύτερη εργασιακή ικανοποίηση, αυξημένη αυτοπεποίθηση και υψηλότερα επίπεδα συνολικής ευημερίας. Στην Techstars, βασιζόμαστε στην κοινότητά μας με πάνω από 7.000 μέντορες για να υποστηρίξουμε τους ιδρυτές μας. Αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της εμπειρίας των ιδρυτών και της επιτυχίας τους.
Πως μπορούν οι startups να ωφελήσουν τις τοπικές οικονομίες;
Οι νεοφυείς επιχειρήσεις όχι μόνο προωθούν την καινοτομία, την ανταγωνιστικότητα και τη δημιουργία νέων βιομηχανιών, αλλά έχουν επίσης σημαντικό αντίκτυπο στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Οι περιοχές με υψηλή πυκνότητα νεοφυών επιχειρήσεων τείνουν να έχουν ισχυρότερους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας. Αυτό συμβαίνει επειδή οι νεοφυείς επιχειρήσεις δημιουργούν θέσεις εργασίας όχι μόνο στις δικές τους εταιρείες αλλά και μέσω της ζήτησης για αγαθά και υπηρεσίες από άλλες τοπικές επιχειρήσεις. Επιπλέον, οι επιτυχημένες startups μπορούν να προσελκύσουν επενδύσεις και ταλέντα στην περιοχή, οδηγώντας σε περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη. Εκτός από τη δημιουργία θέσεων εργασίας, οι ιδρυτές νεοφυών επιχειρήσεων διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση ενθουσιασμού και υποστήριξης για νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες στις τοπικές αγορές. Οι ιστορίες επιτυχίας και το επιχειρηματικό τους πνεύμα μπορούν να εμπνεύσουν και να παρακινήσουν άλλα μέλη της κοινότητας να γίνουν πιο δημιουργικά, ανθεκτικά και τολμηρά στη συμμετοχή σε οικονομικές δραστηριότητες.
Έχετε κάνει λάθη στην καριέρα σας; Και αν ναι, πως τα διαχειριστήκατε;
Στο ξεκίνημα μου ως μέντορας, έκανα το λάθος να προσπαθήσω να ελέγξω τις κινήσεις των καθοδηγούμενων μου, τις οποίες έκαναν για να αναπτύξουν τις εταιρείες τους. Αυτό είναι ένα κοινό λάθος που κάνουν πολλοί νέοι μέντορες. Είμαι τυχερός που περιτριγυρίζομαι από μια κοινότητα έμπειρων συμβούλων, που με βοήθησαν να κατανοήσω και να διορθώσω την προσέγγισή μου. Έμπειροι μέντορες λένε: «Καθοδηγήστε, μην ελέγχετε. Οι ομάδες πρέπει να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις. Οδηγήστε αλλά ποτέ μην τους πείτε τι να κάνουν. Καταλάβετε ότι είναι η εταιρεία τους, όχι η δική σας», αυτή είναι μία από τις 18 κατευθυντήριες αρχές της Techstars για τους μέντορες.
Ως μέντορας, είναι σημαντικό να κατανοήσετε ότι ο ρόλος σας είναι να καθοδηγείτε και να συμβουλεύετε τον καθοδηγούμενο σας και όχι να παίρνετε αποφάσεις για αυτόν. Οι ιδρυτές είναι τελικά υπεύθυνοι για την επιτυχία ή την αποτυχία της εταιρείας τους και είναι σημαντικό για αυτούς να αναπτύξουν τις δικές τους δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και ικανότητες λήψης αποφάσεων. Συνολικά, το να είσαι μέντορας είναι μια εμπειρία μάθησης και είναι σημαντικό να προσεγγίζεις τον ρόλο με ταπεινότητα, διαφάνεια και προθυμία να μάθεις από τα λάθη σου.
