Έρευνα που πραγματοποίησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού, δείχνει ραγδαία αύξηση των χρεώσεων των πλατφορμών (marketplaces και μηχανές αναζήτησης) στους επιχειρηματικούς χρήστες e-shops, ιδίως κατά τα τελευταία δύο έτη, χρονική περίοδος κατά την οποία οι πλατφόρμες έχουν παρουσιάσει αξιοσημείωτη ανάπτυξη σε όρους συνεργαζόμενων επιχειρηματικών χρηστών, επισκεψιμότητας χρηστών/καταναλωτών και κύκλου εργασιών.
Τη στιγμή μάλιστα που η συνεργασία με αυτές, (τις πλατφόρμες) καθίσταται ολοένα και πιο σημαντική προκειμένου για τη βιωσιμότητα και ανάπτυξη ιδίως των μικρομεσαίων λιανοπωλητών.
Για του λόγου το αληθές τον Δεκέμβριο του 2016 το ύψος της χρέωσης για τις ηλεκτρονικές συσκευές ήταν 0,05 ευρώ ανά κλικ, τον Ιούνιο η χρέωση αυξήθηκε στα 0,05 ευρώ-0,07 ευρώ ανά κλικ για να φθάσει στο 0,08 ευρώ ανά κλικ τον Δεκέμβριο του 2017.
Το 2018 η χρέωση πήρε νέα αύξηση στα 0,08-0,10 ευρώ ανά κλίκ, “σκαρφάλωσε” στα 0,10-0,14 ευρώ τον Ιούνιο του 2019 και στα 0,15 έως 0,19 ευρώ τον Δεκέμβριο του 2019.
Πέρυσι, όπου το λιανεμπόριο λειτούργησε σημαντικό χρονικό διάστημα μόνο μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου οι συγκεκριμένες χρεώσεις “έσπασαν” το φράγμα του 0,20 ευρώ ανά κλικ.
Τον περασμένο Ιούνιο η χρέωση κυμαινόταν από 0,16 έως 0,19 ευρώ ανά κλικ και εκτοξεύθηκε στα 0,23 ευρώ έως 0,34 ευρώ ανά κλικ τον περασμένο Δεκέμβριο.
Για μερίδα των λιανοπωλητών οι μονομερείς αυξήσεις απειλούν τη βιωσιμότητά τους ή τους στερούν απαραίτητα κεφάλαια για την ανάπτυξή τους ή ακόμα τους οδηγούν σε μετακύλιση των επιπρόσθετων δαπανών αυτών στον τελικό καταναλωτή, επισημαίνεται στην ενδιάμεση έκθεση της κλαδικής έρευνας στο ηλεκτρονικό εμπόριο της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Ορισμένοι μάλιστα προβλέπουν, όπως σημειώνεται σε άλλο σημείο της έρευνας, ότι η σκοπούμενη αλλαγή μοντέλου χρεώσεων της μεγαλύτερης επιγραμμικής πλατφόρμας αναζήτησης και σύγκρισης τιμών (από CPC σε CPS) θα έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω επιβάρυνσή τους.
Για την αναχαίτιση των αυξήσεων αυτών, αλλά και λοιπών τυχόν καταχρηστικών πρακτικών, ορισμένοι λιανοπωλητές προτείνουν τη δημιουργία ελεγκτικών μηχανισμών με αποστολή τη διασφάλιση της δίκαιης μεταχείρισης των λιανοπωλητών από τις πλατφόρμες.
Πλαφόν στις τιμές από τις πλατφόρμες
Οι λιανοπωλητές που αναφέρονται σε χειραγώγηση των τιμών λιανικής από τις πλατφόρμες υποστηρίζουν ότι οι τελευταίες τους εμποδίζουν να θέσουν υψηλότερη τιμή στη συνεργαζόμενη πλατφόρμα σε σχέση με αυτήν που αναγράφεται στο διαδικτυακό τους κατάστημα.
Μάλιστα, δύο εκ των πλατφορμών θέτουν συμβατικά ως ρητή προϋπόθεση συνεργασίας την ακριβή αντιστοίχιση των τιμών των ηλεκτρονικών καταστημάτων με αυτές που εμφανίζονται στην ιστοσελίδα της πλατφόρμας, ενώ και οι λοιπές θέτουν όρους οι οποίοι κατατείνουν στο αυτό αποτέλεσμα, μέσω λ.χ. της υποχρέωσης των λιανοπωλητών να στέλνουν ακριβές .xml αρχείο με τις τιμές τους.
Η πρακτική αυτή, που προσιδιάζει σε ρήτρα ισοδυναμίας MFN σε στενή έννοια (“narrow” MFN clause), ιδίως στην περίπτωση των marketplaces, δικαιολογείται από τις
πλατφόρμες με επίκληση λόγων αποφυγής πρόκλησης σύγχυσης και παραπλάνησης των καταναλωτών, δεδομένου ότι οιαδήποτε ασυνέπεια μεταξύ των εμφανιζόμενων στην πλατφόρμα και στο ηλεκτρονικό κατάστημα τιμών επηρεάζει αθέμιτα την οικονομική συμπεριφορά του καταναλωτή.
Σε σύμβαση μίας πλατφόρμας με τους επιχειρηματικούς χρήστες της, βρέθηκε ρήτρα, κατά την οποία οι επιχειρηματικοί χρήστες υπέχουν την υποχρέωση να διατηρούν τουλάχιστον ίσους όρους μεταξύ αφενός του εμφανιζόμενου στην πλατφόρμα προϊόντος και αφετέρου πανομοιότυπων προϊόντων που προσφέρονται μέσω άλλων καναλιών διανομής/ διάθεσης των προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των ιστοσελίδων της ίδιας της επιχείρησης.
Ρητά επίσης συμφωνείται ότι ο επιχειρηματικός χρήστης έχει τη δυνατότητα να προσφέρει στην πλατφόρμα τιμές λιανικής πώλησης χαμηλότερες από αυτές που προσφέρονται μέσω των άλλων καναλιών διανομής πωλήσεων της επιχείρησης.
