Μπορείτε να καταλάβετε αν κάποιος λέει ψέματα, παρατηρώντας τη γλώσσα του σώματος ή όχι; Πιθανότατα όχι. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας μελέτης από μια ομάδα ειδικών νομικών ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία. Όμως, ανακάλυψαν ότι υπάρχει ένας αποτελεσματικός τρόπος διάκρισης της αλήθειας από το ψέμα. Κάντε έναν έλεγχο δεδομένων, κάντε μερικές ερωτήσεις και ακούστε πολύ προσεκτικά τι λέει κάποιος.
Αυτό είναι το συμπέρασμα της ομάδας, αφότου εξέτασε τις απόψεις 50 ειδικών ανίχνευσης ψεύδους. Οι ερευνητές προσπάθησαν να προσδιορίσουν όχι μόνο ποιες μεθόδους ανίχνευσης εξαπάτησης προτιμούσαν οι ειδικοί, αλλά και ποιες υποστηρίχθηκαν από μελέτες.
Για παράδειγμα, έμαθαν ότι η παρατήρηση της γλώσσας του σώματος κάποιου θα σας βοηθήσει να καταλάβετε εάν κάποιος λέει ψέματα όταν ο ύποπτος ψεύτης είναι κάποιος που γνωρίζετε καλά. Σε αυτή την περίπτωση, μια αλλαγή στη γλώσσα του σώματός τους μπορεί να σας ειδοποιήσει όταν συμβαίνει κάτι… ασυνήθιστο. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι λένε ψέματα.
Όταν έχετε να κάνετε με έναν ξένο, το να παρακολουθείτε τη γλώσσα του σώματός του δεν θα σας βοηθήσει να ξεχωρίσετε την αλήθεια από το ψέμα. Μπορεί ακόμη και να κάνει τη δουλειά πιο δύσκολη.
Με άλλα λόγια, ό,τι κι αν έχετε ακούσει, π.χ. ότι οι ψεύτες δεν σας κοιτούν κατευθείαν στα μάτια ή κοιτούν αριστερά (ή δεξιά) ενώ λένε μια αναλήθεια, η γλώσσα του σώματος δεν θα σας πει πολλά. Αντίθετα, οι ερευνητές συνιστούν να εστιάσετε την προσοχή σας σε αυτό που πραγματικά λέει το άτομο.
«Δεν υπάρχουν αξιόπιστες μη λεκτικές ενδείξεις, αλλά υπάρχουν αξιόπιστες λεκτικές ενδείξεις», δήλωσε ο Pär-Anders Granhag, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, σε συνέντευξη στο BBC. Για παράδειγμα, το 72% των ειδικών συμφώνησε ότι οι ψεύτες παρέχουν λιγότερες λεπτομέρειες από εκείνους που λένε την αλήθεια. Ορισμένες πρόσφατες έρευνες δείχνουν επίσης ότι όταν οι ψεύτες παρέχουν λεπτομέρειες, αυτές οι λεπτομέρειες είναι πιο πιθανό να είναι… άσχετες.
Αλλά υπάρχει ένας άλλος τρόπος για να προσπαθήσετε να προσδιορίσετε εάν κάποιος λέει την αλήθεια, ο οποίος είναι πολύ πιο απλός: Ελέγξτε τα δεδομένα του. Οι ερευνητές λένε ότι η προσπάθεια να επιβεβαιώσετε ή να διαψεύσετε αυτά που σας είπαν είναι καλύτερο από τη μελέτη της γλώσσας του σώματος.
«Σκεφτείτε την τελευταία φορά που πιάσατε κάποιον με ένα ψέμα. Πώς το ήξερες;», λέει ο Timothy Luke, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. «Μάλλον δεν είναι επειδή κοίταξε ψηλά και προς τα αριστερά. Πιθανότατα είχες κάποια στοιχεία: Μια απόδειξη, ένα γραπτό μήνυμα, έναν μάρτυρα».
Όταν έχετε συγκεντρώσει στοιχεία που έρχονται σε αντίθεση με όσα σας είπε ο ύποπτος ψεύτης, μην τον κατηγορήσετε ευθέως ότι λέει ψέματα. Αντίθετα, δώστε μια μικρή πληροφορία που διαφωνεί με κάποιο μέρος της ιστορίας τους. Για παράδειγμα, αν ο ύποπτος είπε ότι υπέβαλε μία πρόταση τη Δευτέρα, μπορείτε να πείτε: «Ο πελάτης μου είπε ότι δεν την είδε στα εισερχόμενά του μέχρι την Παρασκευή».
Παρακολουθήστε τι θα συμβεί στη συνέχεια. Ο ύποπτος ψεύτης αλλάζει την ιστορία του για να χωρέσει αυτή τη νέα πληροφορία; Για παράδειγμα, μπορεί να σας πει ότι όντως το έστειλε τη Δευτέρα, αλλά μετά έλαβαν ένα μήνυμα ότι τα εισερχόμενα του παραλήπτη ήταν γεμάτα και περίμενε μερικές μέρες πριν προσπαθήσει ξανά. Εάν συνεχίσετε να παρέχετε μικρά κομμάτια αντιφατικών πληροφοριών και το άτομο συνεχίζει να προσαρμόζει την ιστορία του για να τα εξηγήσει, «είσαι στο σωστό δρόμο για να πιάσεις ένα ψέμα», είπε ο Granhag.
Αυτή η μέθοδος δεν είναι αλάνθαστη. Κάποιος μπορεί επίσης να αλλάξει την ιστορία του, επειδή δεν θυμάται καλά το περιστατικό και οι νέες πληροφορίες επηρεάζουν τη μνήμη του. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν συζητάμε ένα γεγονός που έγινε πριν από πολύ καιρό, για παράδειγμα. Αλλά σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να σας δώσει μια ισχυρή αίσθηση του αν πρέπει να πιστέψετε αυτό το άτομο ή όχι. Και αυτό είναι πολύ καλύτερος δείκτης από το αν σε κοίταξαν στα μάτια ή όχι…
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
Forbes: Θέλετε να αποκτήσετε παθητικό εισόδημα το 2025; Εδώ είναι 4 ιδέες