Αρκετή κινητικότητα, πολλά μικρά γραφεία διασκορπισμένα, λίγο πιο δίπλα ένας μεγάλος χώρος για παρουσιάσεις, και μερικά δωμάτια για meetings. Α και αρκετοί νέοι άνθρωποι που εργάζονται πάνω στις startups τους (σίγουρα κάποιοι από αυτούς θέλουν να γίνουν οι επόμενοι Mark Zuckerberg). Το It’s Possible πήγε στο Κέντρο Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας που βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας. ’Η με απλά λόγια, στην επιχειρηματική θερμοκοιτίδα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Εκεί συναντήσαμε την Operations Manager, Έλλη Διακαναστάση. Η ίδια μιλά για το τι ακριβώς γίνεται στον incubator, ποιος μπορεί να φιλοξενηθεί εκεί, ενώ απαντά και στο τι χρειάζεται τελικά μια ελληνική startup για να φτάσει στην πολυπόθητη χρηματοδότηση.
Τι ακριβώς είναι και τι προσφέρει το Κέντρο Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας, του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών;
Η θερμοκοιτίδα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών ξεκίνησε μέσω ενός προγράμματος ΕΣΠΑ, το οποίο έχει ολοκληρωθεί και τώρα συνεχίζουμε μόνοι μας. Στην αρχή, έπρεπε να υποστηρίζουμε ομάδες που είχαν έστω ένα μέλος από το Ο.Π.Α., είτε φοιτητή, είτε απόφοιτο. Τώρα είμαστε πλήρως ανοιχτοί. Δεν υπάρχει όριο ηλικίας, αν και βλέπουμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που έρχονται σε εμάς είναι 20 ως 35 ετών.
Τους υποστηρίζουμε στο business development. Βλέπουμε την πρόοδο τους και ανάλογα με αυτή, τους αποδεσμεύουμε μικρά χρηματικά ποσά τα οποία τα αξιοποιούν σε υπηρεσίες. Μπορεί κάποιος, για παράδειγμα, να θέλει το web design ή κάτι σε σχέση με τα νομικά. Παράλληλα, τους παρέχουμε και έναν μέντορα από την αγορά.
Όπως αναφέρεται στο site σας, έχετε μια ομάδα από μέντορες. Σωστά;
Ουσιαστικά είναι ένα δίκτυο, το οποίο είναι ανοιχτό. Συνέχεια μπορούν να μπαίνουν κι άλλοι. Αυτό το δίκτυο μεντόρων διαμορφώνεται ανάλογα και με τις ανάγκες που έχουν οι νέοι επιχειρηματίες που βρίσκονται στη θερμοκοιτίδα μας. Το κριτήριο μας για να βάλουμε στην ομάδα έναν μέντορα, είναι να έχει αποδείξει κάτι στην πορεία του, και το ιδανικό είναι να έχει δημιουργήσει 2-3 startups. Κάτι που αν το έχει κάνει, θα γνωρίζει από πρώτο χέρι το πώς είναι να είσαι startupper στην Ελλάδα.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να έρθει ένας νέος επιχειρηματίας και να ενταχθεί στο ACE;
Καταρχήν κάνουμε μια πρώτη συνέντευξη. Μετά θέλουμε να έχει ένα προϊόν, έστω και σε αρχικό στάδιο, να έχει βγει στην αγορά και να έχει βρει κάποιους πελάτες που να του έχουν πει ότι θα το αγόραζαν. Στη συνέχεια, για να μπουν περνούν από ένα 2ήμερο bootcamp, όπου τους βλέπουμε πιο αναλυτικά, ενώ οι ίδιοι συναντιούνται επίσης με 6 μέντορες. Οι οποίοι μέντορες μας δίνουν το κατάλληλο feedback. Μετά από όλη αυτή τη διαδικασία, αποφασίζουμε το αν κάποιοι ενδιαφερόμενοι θα μπουν στον incubator ή όχι.
Η Operations Manager του Athens Center for Entrepreneurship and Innovation, Έλλη Διακαναστάση
Το Κέντρο διοργανώνει ανά τακτά διαστήματα και κάποιους διαγωνισμούς. Τι ακριβώς γίνεται εκεί;
Ο διαγωνισμός που κάνουμε αφορά ένα δίκτυο και όχι μόνο το ACE. Πρόκειται για τον διαγωνισμό Enovation που γίνεται εδώ και 9 χρόνια. Έχει ξεκινήσει από καθηγητές του Ο.Π.Α. και πλέον τον «τρέχει» το ACE, αλλά ουσιαστικά κάνουμε το διαδικαστικό κομμάτι. Πραγματοποιείται στον χώρο μας και πρέπει 1 μέλος κάθε ομάδας που συμμετέχει να είναι ακόμα φοιτητής σε οποιοδήποτε πανεπιστήμιο. Ακόμα και εκτός Ελλάδας. Στον τελευταίο διαγωνισμό είχαμε συμμετοχή ακόμα και από την Βενεζουέλα.
Αυτό που κάνουν τέτοιοι διαγωνισμοί είναι δύο πράγματα: Αν είσαι σε επίπεδο ιδέας, σε αναγκάζουν να φτιάξεις μια δομή στο project σου και να βάλεις κάποια milestones. Επίσης παίρνεις feedback. Τώρα, αναφορικά με αυτούς που κερδίζουν, οκ μπορεί να πάρεις ένα χρηματικό ποσό π.χ. 2.000 ευρώ, το οποίο είναι ευχάριστο αλλά δεν σε σώζει κιόλας, όμως το σημαντικότερο είναι η ηθική επιβράβευση. Σου δίνει δύναμη για να συνεχίσεις.
Μη ξεχνάμε ότι σε πολλούς startuppers υπάρχει και κάποια πίεση από το σπίτι. Τους παροτρύνουν να βρουν μια «κανονική» δουλειά. Οπότε, το να κερδίζεις ένα διαγωνισμό και να έχεις ένα χειροπιαστό αποτέλεσμα, μπορεί να βοηθήσει σε αυτό το κομμάτι.
Έρχεστε σε καθημερινή επαφή με νέους επιχειρηματίες. Πως βλέπουν οι ίδιοι τα πράγματα και ποιες είναι οι γενικότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν;
Σίγουρα μας μιλούν για τα αυτονόητα προβλήματα: δηλαδή τα φορολογικά, τα νομικά, τη γραφειοκρατία. Αυτά τα προβλήματα είναι λίγο- πολύ γνωστά. Ένα άλλο πράγμα που παρατηρούμε, έχει να κάνει με την ηλικία, και το πώς αντιμετωπίζουν τα πράγματα οι startuppers ανάλογα με την ηλικία τους. Οι μεγαλύτεροι, βλέπουν τα δεδομένα με πιο ρεαλιστική ματιά, αλλά για να έχουν μπει στο πεδίο των startups σε λίγο μεγαλύτερη ηλικία, σημαίνει ότι θα το προσπαθήσουν μέχρι τέλους.
Από την άλλη, όταν είναι κάποιοι 20 χρονών, είναι πιο ενθουσιώδεις, έχουν λίγο άγνοια κινδύνου και δεν πτοούνται τόσο εύκολα. Μπορεί μάλιστα να τους κάνουν μια πρόταση για δουλειά και να πουν «πάμε εκεί». Είναι, δηλαδή, ακόμα σε φάση που πειραματίζονται και δοκιμάζουν πράγματα.
Τελικά ποιος έχει τις περισσότερες πιθανότητες να τα καταφέρει, ο 20αρης ή ο 35αρης;
Από θέμα ηλικίας θα έλεγα 25 με 30. Άρα κάπου στη μέση. Από εκεί και πέρα είναι τελείως στον άνθρωπο. Παίζει ρόλο το πόσο αγαπάει αυτό που κάνει. Μερικοί το κάνουν και λίγο ευκαιριακά. Επειδή είναι μόδα οι startups ή γιατί δεν έχουν αυτή τη στιγμή δουλειά. Επίσης, ένα άλλο στοιχείο, είναι ότι σε εμάς βλέπουμε να έρχονται περισσότεροι άντρες από ότι γυναίκες.
Αυτή η ανισορροπία μεταξύ αντρών και γυναικών παρατηρείται γενικότερα στον χώρο των startups. Γιατί γίνεται αυτό πιστεύετε;
Νομίζω ότι οι άντρες έχουν μάθει να παίρνουν ρίσκο λίγο πιο εύκολα. Οι γυναίκες θέλουμε περισσότερη ασφάλεια.
Βάσει των στοιχείων που έχετε, σε ποια πεδία δραστηριοποιούνται οι περισσότεροι νέοι επιχειρηματίες στην Ελλάδα;
Μας έρχονται πολλά applications και ότι έχει σχέση με αυτό. Προσωπικά θα ήθελα και προϊόντα. Το παραπάνω συμβαίνει και γιατί δεν είχαμε ιδιαίτερη βιομηχανία στο παρελθόν, αλλά και γιατί είναι πιο δύσκολο να βγει ένα προϊόν. Από την άλλη, αυτοί που κάνουν product –δηλαδή στο Πολυτεχνείο- δεν έχουν καθόλου το σποράκι της επιχειρηματικότητας. Έχουμε προσπαθήσει πάρα πολύ να τους προσεγγίσουμε, αλλά φαίνεται ότι θέλει χρόνο. Μάλλον μας βλέπουν λίγο σαν τους «κακούς corporετάδες» που έρχονται από το Ο.Π.Α με τα σακάκια. Είναι πολύ ενοχοποιημένη η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα.
Το «προϊόν» που λέτε τι ακριβώς θα μπορούσε να είναι; Για παράδειγμα, θα μπορούσε να έρθει ένας νέος στον incubator σας και να πει ότι θέλει να εξάγει λάδι;
Με τον όρο προϊόν εννοούμε και high-tech πράγματα, όπως π.χ. το Internet of Things. Υπάρχουν βέβαια και τομείς που δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε. Αν, δηλαδή, έρθει κάποιος και μας πει ότι θέλει να ασχοληθεί με νανοτεχνολογία, θα τον παροτρύνω καλύτερα να πάει κάπου αλλού, για να τον υποστηρίξουν πιο σωστά.
Εσείς τώρα το πάτε στην πλευρά του high-tech. Εγώ το ρωτάω κυρίως για την πιο «παραδοσιακή» μορφή επιχειρηματικότητας.
Ακόμα και αν κάποιος ήθελε να δραστηριοποιηθεί επιχειρηματικά σε κάτι πιο «κλασικό» θα του δίναμε το ΟΚ, για να έρθει στον incubator μας. Σκεφτόμασταν, για παράδειγμα, να κάνουμε μια συνεργασία με τα Roots, που είναι ένα brand με λικέρ. Θέλουμε να βλέπουμε προϊόντα. Απλά δεν μας αρέσει να είναι «μια από τα ίδια».
Ένα από τα πράγματα που κάνει το ACE είναι η αναζήτηση χρηματοδότησης για τις startups. Είναι εύκολο για μια ελληνική καινοτόμο επιχείρηση να φτάσει στην χρηματοδότηση;
Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν πολλοί επενδυτές στην Ελλάδα, άρα τα πράγματα δεν είναι πολύ εύκολα. Πρέπει να έχεις όντως κάτι ξεχωριστό για να βρεις χρηματοδότηση. Και δεν το έχουν όλοι αυτό. Μπορεί να διαθέτεις κάτι βιώσιμο- το οποίο είναι πολύ καλό επίσης.
Επιτυχία δεν σημαίνει απαραίτητα να γίνεις Skype. Επιτυχία είναι να κάνεις αυτό που σου αρέσει και να βγάζεις τον μισθό σου. Και να μπορείς να συνεχίσεις να αναπτύσσεσαι.
Είναι διαφορετικό λοιπόν να έχεις ένα βιώσιμο project, και διαφορετικό να γίνεις Taxibeat και να βγάλεις 40 εκατ. ευρώ. Ακόμα και το Taxibeat όμως, πέρασε από χίλια κύματα για να πάρει αυτά τα χρήματα.
Οπότε εκεί που κρίνεται το «παιχνίδι» είναι στο εάν ένα project έχει τις προοπτικές για αυτό που λέμε scale up
Ναι, και επίσης μετρά πολύ η ομάδα. Βάζω πρώτα την ομάδα και μετά το προϊόν. Επίσης, αν κάποιος startupper έχει πλάνο μόνο για την Ελληνική αγορά, είναι εξαιρετικά δύσκολο να προσελκύσει κάποιον επενδυτή.
Αυτή τη στιγμή φιλοξενείτε περίπου 15 καινοτόμες επιχειρήσεις στο Κέντρο Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας. Θέλω να μου πείτε αν αυτός ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί ή να μειωθεί στο μέλλον και ποια είναι τα γενικότερα πλάνα σας.
Με τα τωρινά δεδομένα, μπορούμε μάξιμουμ να φτάσουμε τις 20 ομάδες. Ο αριθμός των ομάδων που έχουμε αλλάζει συνέχεια. Λέμε ότι ο χρόνος που μπορεί να μείνει κάποιος εδώ, κανονικά είναι 6 μήνες. Κάποιοι φεύγουν νωρίτερα γιατί βλέπουν ότι δεν προχωράνε, αλλά από την άλλη έχουμε και startups που έχουν κάτσει 2 χρόνια. Πρόκειται για ομάδες που τα πάνε καλά, δουλεύουν, και πλέον δεν χρειάζονται τόσο την υποστήριξη μας. Αλλά βλέπουμε ότι εκτός από το ότι τους βοηθάμε με το να είναι εδώ και να τους δίνουμε κάποια μικρά πράγματα, βοηθάνε επίσης τις άλλες ομάδες. Το feedback που τους δίνουν είναι πολύ σημαντικό. Ουσιαστικά λειτουργούν ως εσωτερικοί μέντορες.
Αν ερχόταν ένας φοιτητής και σας έλεγε ότι θέλει να δραστηριοποιηθεί επιχειρηματικά, σε ποιον κλάδο θα τον παροτρύνατε να «μπει»;
Σύμφωνα έρευνες, ανεβαίνει πολύ το Internet of Thinks, το Well Being, η βιοπληροφορική. Επειδή είμαστε στην Ελλάδα, ο στόχος ενός project πρέπει να είναι να βγει στο εξωτερικό. Και για να βγει στο εξωτερικό μάλλον πρέπει να είναι κάτι που έχει να κάνει με νέες τεχνολογίες. Από την άλλη, δεν μπορεί κάποιος να πάει σε ένα πεδίο, απλά για να πάει. Μπορεί να μην έχει το background ή να μην του αρέσει. Αν με ρώταγε ένας startupper λοιπόν, θα του έλεγα ότι αυτοί οι τομείς ανεβαίνουν, αλλά να κάνει ότι αρέσει σε εκείνον.
