Έχει δώσει αρκετές συνεντεύξεις ως startupper. Τώρα όμως το concept θα ήταν να είναι διαφορετικό. Θα έπρεπε, δηλαδή, να απαντήσει σε 8 ερωτήσεις στις οποίες δεν έχει ξανά απαντήσει ποτέ. Η συνιδρύτρια των Dogs’ Voice και Woof Club, Έλενα Δέδε, αποδέχτηκε το challenge.
Το It’s Possible την συνάντησε για μια συνέντευξη λίγο διαφορετική. Η ίδια απαντά για το αν έχει χάσει φίλους λόγω της business ενασχόλησης της, μιλά για το αν έχει ζηλέψει την επιτυχία άλλης startup, ενώ αποκαλύπτει και το αν έχουν υπάρξει «εσωτερικοί» τσακωμοί στις εταιρίες που διαχειρίζεται.
Έχετε ζηλέψει ποτέ την επιτυχία άλλης ελληνικής startup; Και αν ναι, ποια ήταν αυτή;
Φυσικά έχω ζηλέψει. Μου αρέσουν πάρα πολύ οι startups που έχουν αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο γινόταν κάτι πριν εμφανιστούν εκείνες στο προσκήνιο. Αυτές τις startups ζηλεύω κυρίως. Σίγουρα είναι ωραίες και αυτές π.χ. που επεκτάθηκαν σε άλλες αγορές, αλλά προσωπικά μου αρέσουν πιο πολύ οι startups που εμφανίστηκαν σε ένα πεδίο και άλλαξαν τελείως τον τρόπο που συνέβαιναν τα πράγματα. Μια τέτοια περίπτωση είναι η Nannuka. Επίσης θα πω το e-Food, το FunkMartini και τον Douleutara. Νομίζω ότι ζηλεύω πιο πολύ τα marketplaces, γιατί πιστεύω ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσα και εγώ να το έχω φέρει στην «ζωή».
Έχετε ποτέ τσακωθεί «εσωτερικά» στη Dogs’ Voice ή στη Woof Club;
Έχουμε διαφωνήσει πάρα πολλές φορές. Και έχουμε τσακωθεί σοβαρά δύο φορές στη Woof Club. Ο λόγος είναι το πως έχει στο μυαλό του την λέξη ανάπτυξη ο καθένας. Υπάρχουν δυνάμεις μέσα σε κάθε εταιρία που θέλουν να μεγαλώσεις, και από την άλλη υπάρχουν δυνάμεις που θέλουν να ισχυροποιήσεις και να σταθεροποιήσεις αυτό που έφτιαξες. Αυτό το «πάντρεμα» είναι πάντα πολύ δημιουργικό, αλλά φέρνει και εντάσεις.
Σε αυτή τη λογική έχουν υπάρξει εντάξεις. Πως τις λύσαμε: Όταν υπάρχουν μεγάλες διαφωνίες, κάνουμε το timeout όπως το λέω εγώ. Δηλαδή, παίρνουμε μια ημέρα off από αυτή τη συζήτηση και στην συνέχεια η κάθε πλευρά καταγράφει σε ένα χαρτί την άποψη της, και τα επιχειρήματα πάνω στην οποία την στηρίζει. Μετά, με αυτά τα χαρτιά κάνουμε ανοιχτή συζήτηση με όλη την ομάδα. Εκεί γίνονται οι σχετικές ζυμώσεις και αποφασίζουμε τον δρόμο στον οποίο θα πορευτούμε.
Έχετε περάσει αρκετό χρόνο μέσα σε επιχειρηματικό incubator. Κατά την γνώμη σας, ποιο είναι το μεγαλύτερο θετικό και ποιο το μεγαλύτερο αρνητικό των incubators;
Το μεγαλύτερο θετικό είναι η δικτύωση που παίρνεις. Η αλήθεια είναι ότι μπαίνεις σε έναν χώρο που θα βρεις ανθρώπους που έχουν πάνω- κάτω τα ίδια ενδιαφέροντα με εσένα. Εκεί μπορείς να βρεις συνεργάτες, βοηθούς, μπορείς να βρεις πληροφορίες τις οποίες μόνος σου θα τις έβρισκες πολύ πιο δύσκολα. Θα βρεις ευκαιρίες. Επίσης κάτι που μπορεί να σου λείπει, ίσως μπορέσει να στο δώσει μια προσωπική επαφή που θα κάνεις.
Το μεγαλύτερο αρνητικό είναι ότι δεν υπάρχει στόχευση. Οι περισσότεροι incubators στην Ελλάδα δεν έχουν στόχευση. Να πουν δηλαδή, «έχω ένα νέο πρόγραμμα, και εδώ είναι τι θέλω να έχω πετύχει στο τέλος του προγράμματος». Δεν υπάρχει αυτό. Βλέπουμε να γίνονται ακόμα και διαγωνισμοί, απλά για να υπάρχει ένα buzz μέσα στο οικοσύστημα. Νομίζω ότι ένας incubator θα έπρεπε να παίρνει π.χ. 10 νέες εταιρίες, και να βάζει στόχους σχετικά με το τι θέλει να πετύχει με αυτές. Να υπάρχει συνεχής αξιολόγηση και υποστήριξη. Επίσης, βλέπω πολλούς startuppers οι οποίοι γράφονται σε έναν incubator, αλλά δεν εμφανίζονται σχεδόν ποτέ. Αφού έχουν άλλη πρωινή δουλειά. Το έχουν απλά σαν χόμπι. Αυτοί μάλλον δεν θα έπρεπε να βρίσκονται στον εκάστοτε incubator.
Έχετε χάσει φίλους, λόγω του φόρτου εργασίας που απαιτεί το project σας;
Τους φίλους που είχα πριν, τους έχω και τώρα. Για εμένα το να έχεις ένα φίλο είναι κάτι πάρα πολύ σπουδαίο. Μπορώ να πω μάλιστα ότι ποτέ δεν είχα 20άδες φίλων. Είχα λίγους, και με τους οποίους είχαμε τόσο βαθιές σχέσεις, που μπορούσαν να καταλάβουν το πότε χρειάζεται να δουλέψω πολύ. Είναι δίπλα μου, και είμαι πάντα και εγώ δίπλα τους.
Έχω χάσει βέβαια ευρύτερες παρέες. Αλλά έχω αλλάξει κύκλους τέτοιων ευρύτερων παρεών. Κάνω πιο πολύ παρέα με ανθρώπους που είναι στην ίδια φάση με εμένα.
Ποια είναι η χειρότερη επιχειρηματική συμβουλή που σας έχουν δώσει;
Την χειρότερη επιχειρηματική συμβουλή μου την έδωσε ένας startupper. Μου είπε «βγάλε ένα απλό προϊόν στην αγορά, μην επενδύσεις πολλά στο site, να δεις τι γίνεται και μετά συνεχίζεις». Αναφερόμενος στην Woof Club. Αυτή ήταν η χειρότερη συμβουλή, γιατί χάσαμε πολλά χρήματα για να φτιάξουμε το κακό πρώτο προϊόν μας, και είδαμε ότι αυτό το μοντέλο δεν δουλεύει σε εμάς.
Όταν πας να βγάλεις ουσιαστικά ένα beta προϊόν σε μια τόσο ειδικευμένη υπηρεσία, βλέπεις στην πράξη όταν δεν σε παίρνει να το κάνεις. Στο δικό μας το business πρέπει να έχεις φτιάξει ένα προϊόν που έχει αρχή, μέση και τέλος. Μιλώ για την δική μας περίπτωση, γιατί είναι διαφορετικό να είσαι π.χ. προγραμματιστής και να βγάλεις ένα project που το έχεις φτιάξει με τις δικές σου δυνάμεις και δεν είναι 100% έτοιμο, και είναι διαφορετικό να πληρώσεις εξωτερικούς συνεργάτες για να σου φτιάξουν κάτι που δεν θα είναι καλό. Και μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις τα χρήματα που θα δώσεις για να φτιάξεις το beta προϊόν, δεν είναι λίγα. Ενώ την ίδια στιγμή οι πελάτες σου νιώθουν ότι τους «κοροϊδεύεις».
Σε ότι αφορά τα media που καλύπτουν το startup οικοσύστημα στην Ελλάδα, ποιο θεωρείτε ότι είναι το μεγάλος λάθος ή λάθη που κάνουν;
Πολλές φορές τα media δεν ψάχνουν τις συνεντεύξεις που έχεις δώσει αλλού, και ανακυκλώνουν τις ίδιες ερωτήσεις. Φαίνεται λίγο σαν να βαριούνται.
Δεν εμβαθύνουν πολύ στην ιστορία μιας εταιρίας, έτσι ώστε να κάνουν ερωτήσεις πέρα από το «τι κάνει μια εταιρία». Οι αναγνώστες ίσως θα ήθελαν να διαβάσουν και για μια εταιρική εμπειρία άλλου τύπου, όπως π.χ. συμβουλές που θα μπορούσαν να δώσουν παλαιότεροι επιχειρηματίες σε νεότερους. Αντίθετα τα περισσότερα media μένουν περισσότερο στην επιφάνεια των πραγμάτων.
Έχετε κάνει κάποια επιχειρηματική επιλογή που δεν σας άρεσε, απλά και μόνο για τα χρήματα;
Δεν νομίζω ότι έχω κάνει κάτι τέτοιο. Έχω κάνει το εξής: Ό,τι έχω δει ότι φέρνει χρήματα ή ότι μπορεί να φέρει χρήματα στο μέλλον, το προσαρμόζω στην αισθητική του προϊόντος. Μπορεί να ακούσεις μια ιδέα που στην αρχική της μορφή δεν σου αρέσει, αλλά ξέρεις ότι θα φέρει χρήματα. Εκεί αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να την προσαρμόσεις και να την φέρεις πιο κοντά σε αυτό που εσύ θες. Να έχεις προσαρμοστικότητα, αλλά χωρίς να χαλάσεις το brand σου.
Δουλειά, ύπνος, φίλοι, ταξίδια. Βάλτε τα σε μια σειρά, ξεκινώντας από το πιο σημαντικό για εσάς
Φίλοι, δουλειά, ταξίδια, ύπνος. Έβαλα τους φίλους πρώτα, γιατί όσες επαγγελματικές επιτυχίες κι αν έχεις στην ζωή σου, αν δεν μπορείς να τις μοιραστείς με ανθρώπους δεν σημαίνουν τίποτα. Το πιο σημαντικό πράγμα είναι οι ανθρώπινες σχέσεις, και όλα τα άλλα έρχονται μετά.
