Στο κέντρο της Αθήνας υπάρχει ένας διαφορετικός επιχειρηματικός incubator. Μπαίνοντας εκεί, βλέπεις ρούχα, υφάσματα, μηχανές για ράψιμο. Και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Αφού στο Fashion Gate «εκκολάπτονται» οι επόμενοι μεγάλοι σχεδιαστές μόδας.
Το It’s Possible πήγε στον συγκεκριμένο χώρο και συνάντησε την ιδιοκτήτρια και σχεδιάστρια μόδας, Μαρία Βυτινίδου. Η ίδια μιλά για το επιχειρηματικό κομμάτι και το πώς αυτό συνδέεται με την μόδα. Παράλληλα, εξηγεί το πώς προέκυψε η ιδέα για να δημιουργήσει το Fashion Gate, ενώ απαντά και στο ερώτημα για το ποιες επαγγελματικές προοπτικές υπάρχουν σήμερα, για έναν νέο σχεδιαστή.
Τι ακριβώς κάνετε στην κυψέλη νέων σχεδιαστών μόδας;
Έχουμε δημιουργήσει την πρώτη κυψέλη νέων σχεδιαστών μόδας στην Ελλάδα. Η κυψέλη ουσιαστικά λειτουργεί ως ένα πρόγραμμα μετεκπαίδευσης, μέσα από το οποίο αναπτύσσεται ο νέος σχεδιαστής, τόσο σχεδιαστικά, όσο και επιχειρηματικά. Σαν βάση, έχουμε τη σχολή μας, που είναι το Athens Fashion Club. Από εκεί και πέρα, και για τους δικούς μας σπουδαστές και για σπουδαστές από άλλες σχολές, απευθύνουμε το πρόγραμμα μετεκπαίδευσης που γίνεται στην κυψέλη μας.
Ο όρος Fashion incubator είναι γνωστός σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία 30 χρόνια. Σε πολλές μεγάλες πόλεις, όπως η Νέα Υόρκη, το Τορόντο ή το Λονδίνο, υπάρχουν τέτοιες δομές και μάλιστα έχουν περάσει από εκεί πολλοί γνωστές σχεδιαστές μόδας. Οι δομές αυτές έχουν ως στόχο μέσα σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα, να σου δώσουν τη διάσταση της επιχειρηματικότητας.
Γίνεται μια σύνδεση της Εκπαίδευσης που έχεις, με την αγορά εργασίας και την βιομηχανία της μόδας.
Αυτό σαν έννοια και δομή στην Ελλάδα, δεν υπήρχε. Εμείς ξεκινήσαμε τον incubator τον Μάιο του 2016. Η λειτουργία και το χρονοδιάγραμμα είναι κάθε φορά πολύ συγκεκριμένα. Από τη στιγμή που εντάσσεται ένας νέος σχεδιαστής στο Fashion Gate, του δίνουμε όλες τις παροχές, για να δημιουργήσει τη συλλογή του. Ο χώρος μας έχει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει ταυτόχρονα τις συλλογές 10 σχεδιαστών ενώ έχουμε, μεταξύ άλλων, και ραφείο. Συνολικά, μιλάμε για έναν χώρο 250 τετραγωνικών μέτρων. Το επίσης σημαντικό, είναι ότι δίνουμε τη δυνατότητα στον κάθε νέο σχεδιαστή να πουλήσει τα προϊόντα του, μέσω του e-shop που έχουμε ως θερμοκοιτίδα. Φυσικά, είμαστε και όλοι εμείς πάντα εδώ ως μέντορες. Σκοπός είναι μέσα σε 12 μήνες, να μπορέσουμε να φτιάξουμε τη συλλογή του κάθε νέου σχεδιαστή, και στη συνέχεια να συμμετέχουμε σε έκθεση στο εξωτερικό.
Πως προέκυψε η ιδέα να δημιουργήσετε κάτι τέτοιο; Είναι κάτι που δεν συνηθίζεται στην Ελλάδα
Εγώ η ίδια ως σχεδιάστρια ασχολήθηκα το 2013 με έναν τομέα πολύ καινοτόμο, που ονομάζεται φορέσιμη τεχνολογία (wearable technology). Τότε συμμετείχα σε έναν διαγωνισμό, στο Startup Bootcamp Hightech XL, στο Αϊντχόβεν της Ολλανδίας. Μπήκα στις καλύτερες 20 εταιρίες υψηλής τεχνολογίας στον κόσμο. Για την ιδέα να δημιουργήσω το πρώτο solar jacket, που έχει στην πλάτη εύκαμπτο φωτοβολταϊκό. Απορροφά την ενέργεια του ηλίου και μέσω κυκλώματος την αποθηκεύει σε μπαταρία, έτσι ώστε να μπορούμε να φορτίσουμε το κινητό ή το tablet μας.
Ερχόμενη από την Ολλανδία πίσω στην Αθήνα, μπήκα στην θερμοκοιτίδα του Orange Grove. Και εκεί, επιταχύνθηκα επιχειρηματικά, ενώ παράλληλα είδα τη δική μου διάσταση να μεγαλώνει, ως επιχείρηση και προϊόν.
Έχοντας λοιπόν την εμπειρία δύο πολύ σημαντικών δομών, κατάλαβα ότι ο νέος σχεδιαστής έχει ανάγκη έναν τέτοιον εξειδικευμένο incubator. Όταν ο νέος σχεδιαστής θα πάει να πουλήσει τη συλλογή του, πρέπει να είναι έτοιμος. Αυτό γίνεται μέσα σε μια δομή εκπαιδευτική, όπως η θερμοκοιτίδα μας. Η αλήθεια είναι, ότι οι περισσότεροι άνθρωποι στην Ελλάδα δυσκολεύονται να καταλάβουν την έννοια της επιχειρηματικότητας. Τόσα χρόνια, ζούσαμε για να βγάζουμε κυρίως δημοσίους υπαλλήλους.
Η κρίση έχει αλλάξει το σκεπτικό των Ελλήνων, αλλά και των νέων σε όλο τον κόσμο. Οι πιο πολλοί προσπαθούν πλέον σαν startups να επιχειρήσουν με τις δικές τους δυνάμεις. Να ξεκινήσουν με μια ιδέα και να καταλήξουν κάπου.
Βάσει της εικόνας που έχετε, θεωρείτε ότι υπάρχουν νέοι και νέες στη χώρα μας, που έχουν ταλέντο σε αυτό το πεδίο;
Έχουμε πολλά ταλέντα. Αυτά βρίσκονται «κρυμμένα» είτε στις σχολές, είτε αλλού. Το κάπου αλλού, μπορεί να είναι στο να εργάζονται σερβιτόροι ή πωλητές/ιες σε μαγαζιά. Το σίγουρο είναι ότι υπάρχουν ταλέντα. Είναι στο DNA του Έλληνα να δημιουργεί. Και έχει αυτό που λέμε «Think out of the box».
Θέλει όμως και το ταλέντο τις ευκαιρίες του. Είναι σαν ένα μικρό λουλούδι που το βάζεις σε μια γλάστρα. Χρειάζεται επίσης καλό χώμα για να αναπτυχθεί. Εμείς τις δίνουμε τις ευκαιρίες. Και μάλιστα με προοπτικές για εκτός Ελλάδας.
Θα πει κάποιος: Ωραίες οι γνώσεις, αλλά τι γίνεται μετά; Ποιες είναι δηλαδή οι επαγγελματικές προοπτικές που υπάρχουν;
Αυτή είναι μια ερώτηση που μας την κάνουν και οι γονείς των νέων που έρχονται σε εμάς. Ωστόσο, η σωστή ερώτηση δεν είναι «τι μπορεί να κάνει το παιδί μου μετά». Η σωστή είναι: «Τι μπορεί να κάνει το παιδί μου μέσα στη σχολή και τον incubator, έτσι ώστε να αναγνωριστεί το ταλέντο του και να βγει έτοιμο, για να συνεχίζει μετά».
Απαντούμε λοιπόν, ότι από την αρχή ο νέος σχεδιαστής δείχνει το ταλέντο και την αντίληψη του. Αυτό μπορούμε να το πούμε με βεβαιότητα. Από την πλευρά μας δίνουμε τις ευκαιρίες στους ικανούς, να προχωρήσουν. Του βρίσκουμε, δηλαδή, μια θέση εργασίας σε έναν σχεδιαστή, ένα ατελιέ, σε έναν Οίκο μόδας ή ακόμα μπορεί να δουλέψει και μόνος του.
Διδάσκουμε το κομμάτι της επιχειρηματικότητας, έτσι ώστε να προετοιμαστούν όλοι πριν φύγουν από εδώ. Και βγαίνοντας από εδώ να έχουν το δικό του business canvas model. Να είναι έτοιμοι να επιχειρήσουν.
Ποιο είναι το feedback που παίρνετε από τους νέους σχεδιαστές που είχατε και έχετε μέχρι τώρα;
Καταρχήν όλοι έχουν τη φιλοδοξία και το όραμα να σχεδιάσουν δικές τους συλλογές. Όλοι θέλουν να δείξουν το έργο τους στο εξωτερικό. Για αυτό και εμείς ως θερμοκοιτίδα συμμετέχουμε σε εμπορικές εκθέσεις του εξωτερικού, πηγαίνοντας με τους νέους σχεδιαστές μας εκεί.
Από την άλλη, τίποτα δεν γίνεται μαγικά. Ο σχεδιαστής πρέπει να κοπιάσει από την αρχή. Να βρει το προφίλ του πελάτη του. Να κάνει την τοποθέτηση της συλλογής του, μέσα στην αγορά. Πρέπει να ξέρει ο σχεδιαστής επιχειρηματικά, τι είναι αυτό που πουλάει. Πρέπει επίσης να εκπαιδευτεί σε τεχνικές πωλήσεων και διαπραγματεύσεων. Αυτά δεν τα γνωρίζουν πολλοί νέοι, γιατί στην Ελλάδα δεν έχουμε την επιχειρηματική κουλτούρα. Από την πλευρά μας, είμαστε εκεί για να τους βοηθήσουμε.
Σίγουρα δεν κάνουν όλοι για αυτή τη δουλειά. Προχωρούν μόνο οι καλύτεροι και οι πιο αποφασισμένοι.
Είπατε πριν λίγο, ότι οι περισσότεροι θέλουν να φτιάξουν μια δική τους συλλογή. Μπορεί ένας νέος σχεδιαστής να σταθεί στην Ελλάδα απέναντι στο υψηλό ανταγωνισμό που υπάρχει, τόσο από ελληνικά όσο και από ξένα brands;
Εύκολα δεν μπορεί να σταθεί κανένας. Εύκολα δεν στέκονται ούτε τα μεγάλα brands. Ακόμα και αυτοί έχουν κάνει αναπροσαρμογές στα business plans που έχουν και στις τοποθετήσεις τους. Μπορεί να σταθεί ο οποιοσδήποτε αν βαδίσει σαν επαγγελματίας και είναι οργανωμένος. Πριν ξεκινήσει, για παράδειγμα, ένας νέος κάτι δικό του, πρέπει να κάνει ένα business canvas model, στο οποίο θα καταγράφεται όλη η επιχείρηση του και η δραστηριότητα που έχει. Αυτά δεν κοστίζουν τίποτα. Πρέπει απλά να τα μελετήσεις και να τα βάλεις σε ένα κομμάτι χαρτί. Πρέπει να μελετήσεις, να οργανωθείς και να εμπιστευτείς τους σωστούς συνεργάτες.
Ποια συμβουλή θα δίνατε σε έναν νέο που θα σας έλεγε ότι θέλει να μπει στο πεδίο της μόδας και να κινηθεί επιχειρηματικά;
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξέρει ο νέος σχεδιαστής, είναι ότι δεν έχουν καμία σημασία τα χαρτιά και τα πτυχία. Όταν θα φτάσεις στο σημείο να πας στον εργοδότη και αυτός θα σου πει δείξε μου το portfolio σου, και δεν έχεις κάνει δουλειά, αυτομάτως απορρίπτεσαι. Ακόμα και βαθμό 10 να έχει το πτυχίο σου. Αυτό που πρέπει να έχεις είναι τα skills. Να είσαι πολύ καλά εκπαιδευμένος.
Δεύτερον, πρέπει να έχεις την αυτοπαρακίνηση. Μην περιμένεις από άλλους να σε βοηθήσουν και να σε σπρώξουν. Μόνος σου μπορείς να βρεις τα πάντα. Και να ζητήσεις και βοήθεια.
Επίσης, χρειάζεται να έχεις αφοσίωση και πειθαρχία. Αν δεν κάτσεις να δουλέψεις 18 ώρες την ημέρα για να πετύχεις το στόχο σου, δεν θα τα καταφέρεις. Αυτή είναι η αλήθεια. Φυσικά, πρέπει να έχεις υπομονή και επιμονή. Τα πράγματα δεν γίνονται μαγικά. Και ακόμα κι αν κάνεις λάθη στην αρχή, πρέπει να σηκωθείς. Τέλος, πρέπει να έχεις πάθος. Αυτό είναι που σε καθοδηγεί και σε στέλνει στον στόχο σου.
