Πολλοί λένε, ότι για να φτάσεις στην επιχειρηματική επιτυχία χρειάζεσαι, μεταξύ άλλων, μια καλή ιδέα και καλό timing. To Pockee φαίνεται ότι τα έχει και τα δύο. Ήρθε σε μια περίοδο που όλοι μετρούν… μέχρι και το τελευταίο ευρώ και προσφέρει εκπτώσεις σε κάτι πολύ απλό: στις αγορές που κάνει κάποιος στο σούπερ μάρκετ.
Αλήθεια όμως, πως μπορεί να «γεννηθεί» μια καινοτόμος εφαρμογή, η οποία μέσα σε λίγα χρόνια να καταφέρει να φτάσει στην επιτυχία; Η συγκεκριμένη ελληνική startup
έχει κάνει κάτι επίσης σημαντικό: έχει «σηκώσει» συνολικά 1.200.000 ευρώ (ναι, καλά διαβάσατε), ως χρηματοδότηση μέχρι σήμερα.
Το It’s Possible συνάντησε τον ιδρυτή του Pockee, Ζήση Τσαϊρέλη, στα γραφεία της επιχείρησης. Ο ίδιος μιλά για το πώς ξεκίνησε αυτή η διαδρομή μέχρι την επιτυχία, τα ρίσκα που πήρε, αλλά και το ποια είναι τα μελλοντικά του σχέδια.
Τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, πολλοί νέοι φεύγουν από την Ελλάδα για να δοκιμάσουν την τύχη τους στο εξωτερικό. Εσείς πως πήρατε την απόφαση να μείνετε στη χώρα μας και να δραστηριοποιηθείτε επιχειρηματικά;
Αυτό ήταν συνδυασμός δύο πραγμάτων. Από την μία, το πιο σημαντικό κομμάτι είναι μια ευκαιρία που διαβλέπεις. Θεωρώ μάλιστα ότι υπάρχουν δύο είδη επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται σε νέες τεχνολογίες: αυτοί που είναι πολύ νεαροί και έχουν μια πολύ φρέσκια ιδέα, έχουν επιπλέον κάποιες τεχνολογικές γνώσεις και πηγαίνουν να κάνουν μια startup δυνατή, ενώ το δεύτερο είδος είναι αυτοί που έχουν υπάρξει σε έναν επαγγελματικό χώρο για χρόνια, έχουν εμπειρία, γνωρίζουν πολύ καλά ένα αντικείμενο, βλέπουν ένα «κενό» στην αγορά και πάνε να το καλύψουν.
Εγώ πιστεύω ότι ανήκω στην δεύτερη κατηγορία. Έτσι ξεκίνησα το Pockee, μέσα στην κρίση. Αφήνοντας μάλιστα μια σίγουρη θέση, σε μια μεγάλη πολυεθνική εταιρία.
Το δεύτερο πράγμα που μπορεί να σε ωθήσει στο να δημιουργήσεις μια καινοτόμο επιχείρηση, έχει να κάνει με τη στάση ζωής που έχεις. Δηλαδή, το κατά πόσο σου αρκεί να είσαι υπάλληλος σε μια εταιρία ή αν θες να κάνεις κάτι πιο δημιουργικό και να φτιάξεις κάτι δικό σου από το μηδέν.
Κάπως έτσι αποφάσισα να πάρω το ρίσκο. Πιστεύω αυτό είναι ένα πράγμα που το έχεις μέσα σου. Το ένστικτο σου, λέει «ή θα το κάνεις τώρα ή ποτέ». Αυτός ο εσωτερικός ενθουσιασμός σε ωθεί στο να κάνεις το μεγάλο βήμα
Κατά την γνώμη σας υπάρχουν τα περιθώρια έτσι ώστε να αναπτυχθεί μια καινοτόμος επιχείρηση στην Ελλάδα;
Δεν θέλω να είμαι απαισιόδοξος. Υπάρχουν δυσκολίες και ευκολίες. Μιλώ, για παράδειγμα, με κάποιους ανθρώπους που έχουν φτιάξει startup στην Αμερική, στη συνέχεια ήρθαν εδώ και λένε ότι στην Ελλάδα είναι καλύτερα. Γιατί δεν υπάρχει τόσο μεγάλος ανταγωνισμός για ταλέντα στην αγορά εργασίας.
Αντικειμενικά, η ελληνική αγορά δεν είναι μεγάλη. Και επίσης δεν είναι η αγορά που μπορείς να δοκιμάσεις πολύ μεγάλες καινοτομίες, που θα τις προωθήσεις μετά στο εξωτερικό. Η αλήθεια είναι ότι δεν εμφανίζουμε μεγάλο ποσοστό υιοθέτησης νέων πραγμάτων.
Από εκεί και πέρα, ταλέντο υπάρχει. Και το οικοσύστημα σιγά- σιγά αναπτύσσεται. Αν είναι πιο εύκολο ή πιο δύσκολο από άλλες χώρες, το να αναπτύξει κάποιος μια startup στην Ελλάδα, δεν ξέρω. Είναι σίγουρα πάντως δυνατό να συμβεί.
Ο ιδρυτής του Pockee, Ζήσης Τσαϊρέλης.
Πως προέκυψε η ιδέα για το Pockee;
Προέκυψε προοδευτικά, μετά από αρκετά χρόνια στο χώρο. Δούλευα σε μια άλλη εταιρία στο κομμάτι των πωλήσεων, των κουπονιών του μάρκετινγκ. Και σε όλη αυτή τη διαδρομή είχαν έρθει και είχαν φύγει πολλές ιδέες. Το Pockee θεώρησα ότι είναι η πιο δυνατή ιδέα και έτσι επέλεξα αυτό.
Η ιδέα ως ιδέα ξεκίνησε από μια ανάγκη. Δούλευα, δηλαδή, πάνω σε ένα project στην εταιρία που ήμουν, και εκεί είδα ότι υπήρχε ξεκάθαρα η ανάγκη να υπάρχουν προσφορές μέσω mobile. Τότε έκανα μια έρευνα. Να δω αν κάποιος το προσφέρει αυτό, είτε στην Ελλάδα, είτε στο εξωτερικό. Είδα ότι δεν το έκανε κανείς.
Σκέφτηκα, είναι δυνατό να γίνει; Ναι, με κάποιους αστερίσκους. Ξεκίνησα λοιπόν μια αναζήτηση για το πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί ένα τέτοιο project. Βρέθηκαν και οι κατάλληλοι άνθρωποι που τεχνικά θα μπορούσαν να το φτιάξουν και κάπως έτσι φτάσαμε στο Pockee.
Με ποιο τρόπο ακριβώς λειτουργεί η mobile εφαρμογή σας;
Η βασική διαφορά με τα παραδοσιακά κουπόνια, είναι ότι ο καταναλωτής τις εκπτώσεις που δικαιούται δεν τις παίρνει στο ταμείο του σούπερ μάρκετ. Αλλά τις συγκεντρώνει σε ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι που δημιουργεί μέσα στο Pockee. Και μετά αν θέλει μπορεί να τραβήξει τα χρήματα είτε στον τραπεζικό του λογαριασμό, είτε στο λογαριασμό paypal που έχει. Υπάρχουν και άλλες δυνατότητες, όπως για παράδειγμα, να τα δωρίσει στον οργανισμό «Χαμόγελο του παιδιού».
Σε κάθε περίπτωση, το μόνο που έχει να κάνει ο καταναλωτής είναι να «σκανάρει» με το κινητό του το barcode της εκάστοτε απόδειξης. Επίσης, αν δεν θέλει να χρησιμοποιήσει το smartphone του, μπορεί να καταχωρήσει τον κωδικό της απόδειξης και μέσα από το site μας, χρησιμοποιώντας το laptop του.
Υπάρχουν χρήστες που κερδίζουν πάνω από 30 ευρώ την εβδομάδα. Τα χρήματα εμφανίζονται στο ηλεκτρονικό σου πορτοφόλι την στιγμή που καταχωρείς τα στοιχεία της απόδειξης και από την επόμενη μέρα είναι έτοιμα αν θες να τα εισπράξεις με τον οποιοδήποτε τρόπο.
Τον περασμένο Φεβρουάριο η επιχείρηση σας έλαβε 700.000 ευρώ ως χρηματοδότηση. Τον Απρίλιο του 2015 πήρατε επίσης 400.000 ευρώ. Λίγο πριν, είχατε λάβει ακόμα μια χρηματοδότηση, ύψους 100.000. Σύνολο 1.200.000 ευρώ. Τελικά, τι είναι αυτό που χρειάζεται να κάνει μια ελληνική startup για να φτάσει στην πολυπόθητη χρηματοδότηση;
Νομίζω ότι δεν υπάρχει μια συνταγή που μπορείς να ακολουθήσεις. Μπορώ να σας πω τι κάναμε εμείς. Την πρώτη μας χρηματοδότηση την πήραμε ουσιαστικά σε επίπεδο ιδέας. Υπήρχε μόνο ένα demo της εφαρμογής και ένα υποτυπώδες business plan.
Για εμάς μεγάλο ρόλο έπαιξε η ομάδα. Επίσης είναι σημαντικό το αν θες να δραστηριοποιηθείς σε έναν χώρο που ήδη γνωρίζεις, λόγω της προϋπηρεσίας σου σε αυτόν. Και άρα μπορεί και ένας επενδυτής να σε εμπιστευτεί.
Πιστεύω επίσης ότι μετράει το πρώτο feedback που θα πάρεις για το project σου και το πώς αυτό θα το χρησιμοποιήσεις. Αν για παράδειγμα, φτιάξεις ένα site και την πρώτη μέρα έχεις 1.000 επισκέπτες, αυτό μετά μπορείς να το χρησιμοποιήσεις κατάλληλα. Είναι ένα δεδομένο που μπορείς να το έχεις γρήγορα στα χέρια σου και μπορεί να αποδείξει ένα 30% των δυνατοτήτων της ιδέας.
Σίγουρα, παίζει ρόλο το μέγεθος της αγοράς που θες να απευθυνθείς ή να δημιουργήσεις. Κάποιες αγορές δεν υπάρχουν. Εμάς η αγορά των κουπονιών υπήρχε. Ήταν κάτι πολύ συγκεκριμένο και πολύ μεγάλο. Αυτό έπαιξε ρόλο. Μπορείς βέβαια να δημιουργήσεις και εσύ μια νέα αγορά, αλλά αυτό είναι σαφώς πιο δύσκολο.
Επίσης, όταν μιλάς με έναν επενδυτή, θα πρέπει να προβάλεις τα δυνατά σου σημεία. Αν θεωρείς π.χ. ότι δυνατά σου σημεία είναι το background σου και η ομάδα που έχεις, να εστιάσεις εκεί. Αν πιστεύεις ότι το μεγάλο πλεονέκτημα είναι μια τεράστια αγορά στην οποία θα απευθυνθεί το project σου, να εστιάσεις εκεί. Όλα αυτά μετά πρέπει να δέσουν βέβαια. Όχι μόνο για να πάρεις την επένδυση, αλλά και για να πετύχεις γενικότερα.
Σε παλαιότερη συνέντευξη σας, είχατε δηλώσει ότι το σύστημα παιδείας στην Ελλάδα δεν δίνει τα απαραίτητα εφόδια στους νέους που θέλουν να ασχοληθούν με την επιχειρηματικότητα. «Το κενό μεταξύ πανεπιστημιακής παιδείας και επιχειρήσεων μοιάζει πολλές φορές χαοτικό» είχατε πει, μεταξύ άλλων. Τι πρέπει, κατά τη γνώμη σας να αλλάξει;
Το τι πρέπει να αλλάξει, ίσως είναι εύκολο να το πούμε. Το ποιος θα το αλλάξει είναι το θέμα. Για μένα πάντως είναι τραγικό, ακόμα και στο επίπεδο του Λυκείου, που μαθαίνεις π.χ. για τους συντελεστές παραγωγής της οικονομίας, κάτι το οποίο είναι θεωρητικό, ενώ θα μπορούσες να μάθεις κάτι από business management, όπως γίνεται σε εκπαιδευτικά ιδρύματα στο εξωτερικό.
Και πηγαίνοντας μετά σε κάποιο ελληνικό πανεπιστήμιο, όπως πήγα εγώ, η μόνη επαφή που έχεις με επιχειρήσεις είναι ίσως στην διπλωματική εργασία. Σίγουρα πολλά πρέπει να αλλάξουν, αλλά το βασικότερο για εμένα είναι αυτό: η σύνδεση δηλαδή των επιχειρήσεων με τα πανεπιστήμια. Ίσως με κάποια προγράμματα πρακτικής εξάσκησης ή κάτι παρόμοιο.
Έχουμε δει κατά καιρούς κάποιες δράσεις, ωστόσο δεν υπάρχει μια μαζική βούληση, έτσι ώστε να κινηθούν τα πράγματα προς τα εκεί. Εγώ έκανα πτυχίο και μεταπτυχιακό στην ΑΣΟΕΕ , και σχεδόν όλο το κομμάτι των σπουδών ήταν σε θεωρητικό επίπεδο.
Αν είχατε μπροστά σας έναν νέο άνθρωπο, ο οποίος θα ήθελε να δημιουργήσει μια startup στην Ελλάδα. Θα τον παροτρύνατε να το κάνει ή όχι; Και γιατί.
Εξαρτάται πόσο το πιστεύει. Αν πραγματικά πιστεύει στην ιδέα του και μπορεί να αφιερωθεί 100% σε αυτό, θα του έλεγα σίγουρα να το κάνει. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει γρήγορα να κάνει κατανοητό στον εαυτό του και στους άλλους, ότι υπάρχει μια ευκαιρία. Να δημιουργήσει ένα ελάχιστον προϊόν, το οποίο θα μπορεί να το δείξει και να το συζητήσει με κάποιους ανθρώπους. Στη συνέχεια να το συζητήσει με 10 φίλους. Μετά να το λανσάρει σε 1.000 ανθρώπους. Και έτσι να τεστάρει αν αυτό που δημιούργησε έχε κάποια ζήτηση.
Απλά πρέπει να δούμε λίγο το κομμάτι του τι πραγματικά είναι μια startup και τι πρέπει να κάνω για να πετύχω. Και πόσο ρεαλιστικό είναι αυτό που θέλω να κάνω. Για αυτό ενδεχομένως μπορεί να σε βοηθήσει ένα γρήγορο testing. Διότι μπορεί εσύ να πιστεύεις στο προϊόν σου και να θεωρείς ότι υπάρχει μια μεγάλη ευκαιρία, αλλά μιλώντας με κάποιους ανθρώπους να αναχαιτιστεί αυτός ο ενθουσιασμός. Εφόσον έχεις περάσει όλα αυτά τα στάδια εσωτερικού και εξωτερικού ελέγχου, εννοείτε ότι πρέπει να προχωρήσεις.
Όταν πρωτοβγάλατε στην αγορά την εφαρμογή σας, ποιες ήταν οι πρώτες αντιδράσεις και γνώμες που εκλάβατε από τους χρήστες και ποιες από τα σούπερ μάρκετ;
Έγινε αυτό που γίνεται συνήθως στις καινοτομίες. Υπάρχουν δηλαδή κάποιοι «early adopters» οι οποίοι σε υποστηρίζουν στα πρώτα βήματα. Αυτό σε εμάς συνέβη και στα σούπερ μάρκετ αλλά και στις εταιρίες προϊόντων που μας στήριξαν για να βγάλουμε την εφαρμογή. Οπότε από την αρχή υπήρξαν 4 εταιρίες προϊόντων και 4 εταιρίες σούπερ μάρκετ που μας στήριξαν και συνεργάστηκαν μαζί μας. Αυτό ήταν πολύ ενθαρρυντικό για εμάς.
Από τους χρήστες είχαμε και εξακολουθούμε να έχουμε ένα πολύ καλό feedback. Εμείς είμαστε ουσιαστικά σύμμαχοι τους στην οικονομία. Αλλά παράλληλα καταφέραμε να φτιάξουμε ένα προϊόν, μέσα από το οποίο να χρησιμοποιούν εκπτωτικά κουπόνια χωρίς όμως να έχουν χαρτάκια στα χέρια τους, να τα ξεχνάνε, να τα χάνουν κλπ. Όλα γίνονται μέσω του κινητού ή του laptop, εύκολα και γρήγορα. Αυτό άρεσε πολύ στον κόσμο, και μας στήριξαν επίσης με θετικά σχόλια στο Play Store και στο App Store.
Με πόσα σημεία πώλησης συνεργάζεται αυτή τη στιγμή το Pockee και παράλληλα πόσοι χρήστες το έχουν «κατεβάσει» στο κινητό τους;
Αυτή τη στιγμή είμαστε σε πάνω από 1.800 σούπερ μάρκετ σε όλη την χώρα. Συνεργαζόμαστε με όλες τις μεγάλες αλυσίδες, πλην της ΑΒ Βασιλόπουλος. Την εφαρμογή την έχουν «κατεβάσει» περίπου 200.000 άνθρωποι. Το σημαντικό είναι ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα, βλέπουμε ότι τα downloads καταγράφουν αύξηση 25%- 30%, κάθε μήνα. Μας βοηθάει πολύ η από στόμα σε στόμα διάδοση. Κάθε ένας χρήστης που έρχεται στο Pockee, φέρνει άλλους 3 μαζί του.
Πως θα θέλατε να είναι η καινοτόμος επιχείρηση σας σε 5 χρόνια από σήμερα;
Σε 5 χρόνια δεν ξέρω, γιατί δεν σκέφτομαι τόσο μακροπρόθεσμα. Όπως και όλες οι startups. Αλλά αυτό που θα ήθελα για το Pockee μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια, είναι να γίνει ένα απαραίτητο εργαλείο στα χέρια κάθε Έλληνα καταναλωτή. Οποιοσδήποτε πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ να χρησιμοποιεί την εφαρμογή ψωνίζοντας πιο έξυπνα και οικονομικά. Στη συνέχεια ο επόμενος στόχος είναι να πάμε και σε άλλες αγορές στο εξωτερικό.
Μπορείτε να αναφέρετε και κάποιες συγκεκριμένες χώρες στις οποίες θα θέλατε να αναπτυχθείτε;
Έχουμε προχωρήσει με επαφές και έρευνα αγοράς στην Τουρκία. Οπότε αυτή είναι μια προτεραιότητα για τη διεθνή επέκταση που σχεδιάζουμε. Γενικότερα ψάχνουμε αγορές που να έχουν κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Να έχουν οργανωμένο λιανεμπόριο στα σούπερ μάρκετ, να χρησιμοποιούν οι καταναλωτές smartphones έτσι ώστε να μπορούμε να κινηθούμε και να μην υπάρχει τεράστιος ανταγωνισμός. Η Αμερική, για παράδειγμα, είναι μια πολύ μεγάλη αγορά, αλλά έχει τεράστιο ανταγωνισμό για εμάς αυτή τη στιγμή.
